تأثیر تاخیر در جداسازی سرم بر نتایج آزمایش‌های بیوشیمیایی

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 کارشناس علوم آزمایشگاهی، مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، ایران

2 کارشناس ارشد بیوشیمی بالینی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران

3 کارشناس ارشد ویروس‌شناسی پزشکی، مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی استان کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، ایران

4 استاد، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، یاسوج، ایران

5 کارشناس ارشد ایمنی شناسی پزشکی، مرکز تحقیقات پزشکی قانونی، سازمان پزشکی قانونی کشور، یاسوج، ایران

چکیده

مقاله پژوهشی




مقدمه: مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تأثیر تأخیر در جداسازی سرم بر نتایج برخی آزمایش‌های بیوشیمیایی، به عنوان یکی از خطاهای پیش آنالیتیکی انجام پذیرفته است.
روش‌ها: در این مطالعه، 50 داوطلب سالم شرکت کردند. 12 میلی‌لیتر خون از هر فرد گرفته و در 6 لوله‌ی اختصاص داده شده تقسیم شد. به منظور جداسازی سرم، یکی از نمونه‌های هر فرد به عنوان نمونه‌ی مبنا در زمان استاندارد (یک ساعت پس از خون‌گیری) سانتریفیوژ گردید و نمونه‌های دیگر همان فرد با تأخیر 1، 2، 3، 4 و 5 ساعت نسبت به نمونه‌ی مبنا سانتریفیوژ شدند. سرم هر یک از نمونه‌ها از نظر 21 آنالیت مختلف شامل قند خون (Blood sugar) BS، نیتروژن اوره‌ی خون (Blood urea nitrogen) BUN، اوریک اسید (Uric acid) U.A، کلسیم (Calcium) Ca، منیزیم (Magnesium) Mg، تری‌گلیسیرید (Triglyceride) TG، کلسترول (Cholesterol) Chol، لیپوپروتئین پرچگال (High-density lipoprotein) HDL، آسپارتات ترانس آمیناز (Aspartate transaminase) AST، آلانین ترانس آمیناز (Alanine transaminase) ALT، آلکالین فسفاتاز (Alkaline phosphatase) ALP، بیلی‌روبین تام (Total bilirubin) T.B، بیلی‌روبین مستقیم (Direct bilirubin) D.B، آلبومین (Albumin) Alb، پروتئین تام (Total protein) T.P، آمیلاز (Amylase) Amy، لیپاز (Lipase) Lip، لاکتات دهیدروژناز (Lactate dehydrogenase) LDH و کراتین فسفوکیناز (Creatine phosphokinase) CPK مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: بین میانگین‌های قند خون (BS) در زمان‌های سپری شده از زمان خون‌گیری، تفاوت معنی‌داری یافت شد. میانگین‌های BS به طور متوسط به ازای هر ساعت تأخیر در جداسازی سرم 4/78 درصد کاهش نشان داد. در مورد سایر آنالیت‌ها تفاوت معنی‌داری بین میانگین‌های آن‌ها در هر یک از نقاط زمانی سپری شده از زمان خونگیری مشاهده نشد.
نتیجه‌گیری: با توجه به اثر قابل توجه تأخیر در جداسازی سرم بر آزمایش BS، لازم است نمونه‌ی خون کامل در اسرع وقت سانتریفیوژ و سرم آن جدا شود. در مورد سایر آنالیت‌های مورد بررسی، تأخیر در جداسازی سرم تا 6 ساعت، تأثیر قابل توجهی بر نتایج نداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effect of Delay in Serum Separation on the Results of Biochemical Tests

نویسندگان [English]

  • Masoud Marashifard 1
  • Hossein Vakilpour 2
  • Zahra Sayadi 3
  • Hossein Sadeghi 4
  • Akbar Fatemi 1
  • Khodakaram Jahanbin 5
1 BS in Medical Laboratory Science, Treatment Management of Social Security Organization of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Province, Yasouj, Iran
2 MSc in Clinical Biochemistry, Medicinal Plants Research Center, Yasuj University of Medical Sciences, Yasuj, Iran
3 MSc in Medical Virology, Treatment Management of Social Security Organization of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Province, Yasouj, Iran
4 Professor, Medicinal Plants Research Center, Yasuj University of Medical Sciences, Yasuj, Iran
5 MSc in Medical Immunology, Legal Medicine Research Center, Legal Medicine Organization, Yasouj, Iran
چکیده [English]

Background: The present study aimed to investigate the impact of delayed serum separation on the results of some biochemical tests, as one of the pre-analytical errors.
Methods: In this study, 50 healthy volunteers participated. 12 ml of blood was taken from each person and divided into 6 assigned tubes. In order to separate the serum, one sample from each participant was centrifuged as a base sample at the standard time (1 hour after blood sampling), the remaining samples from each participant were centrifuged with delay of 1,2,3,4 and 5 hours compared to the base sample. The serum from each sample was analyzed for 21 different analytes including blood sugar (BS), blood urea nitrogen (BUN), uric acid (U.A), calcium (Ca), magnesium (Mg), triglyceride (TG), cholesterol (Chol), high-density lipoprotein (HDL), aspartate transaminase (AST), alanine transaminase (ALT), alkaline phosphatase (ALP), total bilirubin (T.B), direct bilirubin (D.B), albumin (Alb), total protein (TP), amylase (Amy), lipase (Lip), lactate dehydrogenase (LDH) and creatine phosphokinase (CPK).
Findings: A significant difference was found in the mean blood sugar (BS) levels in the elapsed times from the time of blood sampling. The means of BS showed a decrease of 4.78 % on average for each hour of delay in serum separation. In the case of other analytes, no significant difference was observed between their means at each of the time points elapsed since the time of blood sampling.
Conclusion: Considering the significant effect of delay in serum separation on the BS test, it is necessary to centrifuge the whole blood sample and separate its serum as soon as possible. In the case of the other investigated analytes, a delay in serum separation of up to 6 hours did not significantly affect the results.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Clinical laboratory science
  • Pre-analytical phase
  • Blood chemical analysis
  • Medical errors
  • Centrifugation
  1. Lippi G, Guidi GC, Mattiuzzi C, Plebani M. Preanalytical variability: the dark side of the moon in laboratory testing. Clin Chem Lab Med 2006; 44(4): 358-65.
  2. Abdollahi A, Saffar H, Saffar H. Types and frequency of errors during different phases of testing at a clinical medical laboratory of a teaching hospital
    in Tehran, Iran. N Am J Med Sci 2014; 6(5): 224-8.
  3. Chaudhry N, Hayat A, Ahmad TM, Majeed N, Israr S, Saddique A. Effect of delayed centrifugation on serum chemistry. Pak Armed Forces Med J 2019; 69(3): 595-99.
  4. Daves M, Roccaforte V, Giacomi M, Riva M, Leitner M, Platzgummer S, et al. Effect of delayed centrifugation of whole blood on serum samples stability. Riv Ital Med Lab 2017; 13(1): 41-4.
  5. Clark S, Youngman LD, Palmer A, Parish S, Peto R, Collins R. Stability of plasma analytes after delayed separation of whole blood: implications for epidemiological studies. Int J Epidemiol 2003; 32(1): 125-30.
  6. Dupuy AM, Cristol JP, Vincent B, Bargnoux AS, Mendes M, Philibert P, et al. Stability of routine biochemical analytes in whole blood and plasma/serum: focus on potassium stability from lithium heparin. Clin Chem Lab Med 2018; 56(3): 413-21.
  7. Jackson C, Best N, Elliott P. UK Biobank pilot study: stability of haematological and clinical chemistry analytes. Int J Epidemiol 2008; 37(Suppl 1): i16-22.
  8. Oddoze C, Lombard E, Portugal H. Stability study of 81 analytes in human whole blood, in serum and in plasma. Clin Biochem 2012; 45(6): 464-9.
  9. Bruns DE, Knowler WC. Stabilization of glucose in blood samples: why it matters. Clin Chem 2009; 55(5): 850-2.
  10. Tanner M, Kent N, Smith B, Fletcher S, Lewer M. Stability of common biochemical analytes in serum
    gel tubes subjected to various storage temperatures and times pre-centrifugation. Ann Clin Biochem 2008; 45(Pt 4): 375-9.
  11. Turchiano M, Nguyen C, Fierman A, Lifshitz M, Convit A. Impact of blood sample collection and processing methods on glucose levels in community outreach studies. J Environ Public Health 2013; 2013: 256151.
  12. Mikesh LM, Bruns DE. Stabilization of glucose in blood specimens: mechanism of delay in fluoride inhibition of glycolysis. Clin Chem 2008; 54(5): 930-2.
  13. Gambino R, Piscitelli J, Ackattupathil TA, Theriault JL, Andrin RD, Sanfilippo ML, et al. Acidification of blood is superior to sodium fluoride alone as an inhibitor of glycolysis. Clin Chem 2009; 55(5): 1019-21.
  14. Sacks DB, Arnold M, Bakris GL, Bruns DE, Horvath AR, Kirkman MS, et al. Guidelines and recommendations for laboratory analysis in the diagnosis and management of diabetes mellitus. Clin Chem 2011; 34(6): e61-99.
  15. Hedayati M, Razavi SA, Boroomand S, Kheradmand Kia S. The impact of pre‐analytical variations on biochemical analytes stability: A systematic review.
    J Clin Lab Anal 2020; 34(12): e23551.