پایش میزان عقرب‌گزیدگی در شهرستان شوش استان خوزستان در شش ماهه‌ی اول سال 1398

شهنواز, محمد; ظهیرنیا, امیرحسین; نصیریان, حسن

doi:10.48305/jims.v41.i718.0319

پایش میزان عقرب‌گزیدگی در شهرستان شوش استان خوزستان در شش ماهه‌ی اول سال 1398

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حشره‌شناسی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

² دانشیار، گروه حشره‌شناسی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران

³ دکترای تخصصی، گروه حشره‌شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین، دانشکده‌ی بهداشت و پژوهشکده‌ی محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

10.48305/jims.v41.i718.0319

چکیده

مقاله پژوهشی

مقدمه: عقرب‌گزیدگی، یکی از موضوعات ناخوشایند مردم می‌باشد. در شهرستان شوش امکان زیست مناسبی برای عقرب‌ها وجود دارد. پژوهش حاضر در خصوص پایش میزان عقرب‌گزیدگی در شهرستان شوش به منظور ارائه‌ی مستندات برای تصمیم‌گیرندگان نظام سلامت انجام شد.
روش‌ها: در یک مطالعه‌ی مقطعی، تمامی پرونده‌های موارد عقرب‌گزیدگی که از ابتدای فروردین ماه تا پایان شهریورماه سال 1398 جهت درمان به مراکز درمانی شهرستان شوش مراجعه کرده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌های حاصل از میزان عقرب‌گزیدگی برحسب جنسیت، گروه‌های سنی، ماه‌های سال، نوع منطقه (شهری یا روستایی) و عضو در معرض نیش عقرب طبقه‌بندی و با استفاده از آزمون آماری Wilcoxon، تجزیه ‌و تحلیل شدند.
یافته‌ها: میزان عقرب‌گزیدگی در میان زنان (50/3 درصد) بیشتر از مردان (49/7 درصد) بود. بیشترین و کمترین میزان عقرب‌گزیدگی به ترتیب در گروه‌های سنی زیر 15 سال (30/4 درصد) و بالای 65 سال (1/5 درصد) و ماه‌های شهریور (23/6 درصد) و فروردین (6/9 درصد) مشاهده شد. میزان عقرب‌گزیدگی در مناطق روستایی (79/7 درصد) بیشتر از مناطق شهری (20/3 درصد) بود. دست‌ها (43/2 درصد) نسبت به پاها (32/2 درصد) و سر و تنه (24/6 درصد) بیشتر در معرض نیش عقرب قرار گرفته بودند. آزمون Wilcoxon اختلاف معنی‌داری بین میزان عقرب‌گزیدگی برحسب جنسیت، گروه‌های سنی، نوع منطقه‌ی شهری یا روستایی و عضو در معرض نیش نشان نداد. اما اختلاف معنی‌داری بین میزان عقرب‌گزیدگی برحسب ماه‌های سال نشان داد.
نتیجه‌گیری: روند میزان عقرب‌گزیدگی به تدریج از فروردین ماه تا شهریورماه افزایش یافته و در شهریورماه به حداکثر رسید. همچنین روند میزان عقرب‌گزیدگی از حداکثر اوج خود در گروه سنی زیر 15 سال، به تدریج با افزایش سن به حداقل خود در گروه سنی بالای 65 سال رسید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

پزشکی

عنوان مقاله [English]

Monitoring Scorpionism in Shush County of Khuzestan Province in the First Six Months of 2019

نویسندگان [English]

Mohammad Shanavaz ¹
Amir Hossein Zahirnia ²
Hassan Nasirian ³

¹ MSc Student, Department of Medical Entomology, School of Medicine, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

² Associate Professor, Department of Medical Entomology, School of Medicine, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran

³ PhD, Department of Medical Entomology and Vector Control, School of Public Health AND Institute for Environmental Research (IER), Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

چکیده [English]

Background: Scorpionism is one of the unpleasant topics for people. The Shush County has a suitable living environment for scorpions. This research was conducted to monitor scorpionism in Shush to provide documents to health system decision-makers.
Methods: In a cross-sectional study, all cases of scorpion stings were investigated who were referred to medical centers in Shush County in 2019. The data obtained from the amount of scorpion stings were classified according to gender, age groups, months of the year, type of region (urban or rural) and member exposed to scorpion stings and were analyzed using the Wilcoxon statistical test.
Findings: The scorpion sting rates among women (50.3%) were higher than among men (49.7%). The highest and lowest scorpion sting rates were observed in the age groups under 15 years (30.4%) and over 65 years (1.5%), and in September (23.6%) and April (6.9%), respectively. The scorpioism rates were higher in rural areas (79.7%) compared to urban areas (20.3%). Hands (43.2%) were more likely to be stung by scorpions than legs (32.2%) and trunks (24.6%). The Wilcoxon signed-rank test did not show significant differences between scorpionism rates related to gender, age groups, urban or rural type, and organs exposed to scorpion stings. But it showed a significant difference between the scorpionism rates among months.
Conclusion: The scorpionism trend gradually increased from April to September to reach its highest peak in September. Moreover, by increasing the age, scorpionism tends from its peak in the age group under 15 years, gradually achieving its minimum in the age group over 65.

کلیدواژه‌ها [English]

Bites
Monitoring
Epidemiology
Scorpion stings

مراجع

Dehghani R. Venomous animals; are they important in Iran? Int Arch Health Sci 2015; 2(4): 167-9.
Qaderi H, Shariati Z, Ghodousi A, Ziaee M. Scorpion stinging in the North West the province from April 2002 to December 2003 [in Persian]. J Fac Nurs Midwifery Tehran Univ Med Sci 2015; 2(12): 73-8.
Shahrabadi E, Moradi M, Rezaeian M, Salimabadi Y, Esmaeili Ranjbar A, Moinaddini S, et al. The epidemiological study of clinical signs and outcomes of patients with scorpion stings referred to emergency department of Rafsanjan Ali-Ibn-Abitaleb Hospital in 2017-2018: a descriptive study [in Persian]. J Rafsanjan Univ Med Sci 2020; 19(7): 713-26.
World Health Organization. Rabies and envenomings: a neglected public health issue: report of a consultative meeting. World Health Organization. Geneva, Switzerland; 2007.
Chitnice P, Maraghi S, Vazirianzada B. Epidemiology and laboratory study on scorpion sting in Khuzestan.
J Guilan Univ Med Sci 1993; 2(8): 5-12.
Dehghani R, Valaei N. A review of the problems caused by the scorpion sting in Iran [in Persian].
J Kashan Univ Med Sci 2005; 33: 66-84.
Kassiri H, Mahijan NM, Hasanvand Z, Shemshad M, Shemshad K. Epidemiological survey on scorpion sting envenomation in South-West, Iran. Zahedan J Res Med Sci 2012; 14(8): 80-3.
Mehrabi T, Aghajani H. Political position of Susa and the reasons for its economic-political fall in Sasanian era [in Persian]. Biannu Res J Iran Local Hist 2017;
5(10): 169-80.
Chowell G, Díaz-Dueñas P, Bustos-Saldaña R, Mireles AA, Fet V. Epidemiological and clinical characteristics of scorpionism in Colima, Mexico (2000-2001). Toxicon 2006; 47(7): 753-8.
Jarrar BM, Al-Rowaily MA. Epidemiological aspects of scorpion stings in Al-Jouf province, Saudi Arabia. Ann Saudi Med 2008; 28(3): 183-7.
Isazadehfar K, Eslami L, Entezariasl M. Epidemiology of Scorpionism in southwest, Iran, 2008 [in Persian]. Iran J Epidemiol 2013; 8(4): 54-60.
Pipelzadeh MH, Jalali A, Taraz M, Pourabbas R, Zaremirakabadi A. An epidemiological and a clinical study on scorpionism by the Iranian scorpion
Hemiscorpius lepturus. Toxicon 2007; 50(7): 984-92.
Hosseini Nasab A, Torabi M. Epidemiological study of risk factors scorpion stings in the southern province of Kerman [in Persian]. J Med Council Islamic Rep Iran 2000; 27(3): 295-301.
Nazari M, Bahrami D, Davari B, Salehzadeh A. Epidemiological survey of scorpion sting cases and identification of scorpion fauna in Hamadan city, Iran (2013) [in Persian]. Avicenna J Clin Med 2015; 22(3): 255-62.
Dehghani R. Scorpions and scorpion sting (biology, ecology and control of them). Kashan, Iran: Kashan University Medical Sciences & Esfahan Beautiful Arts Publications, 2006. 334.