بررسی عوامل مؤثر در ایجاد لنفادم بعد از درمان اولیه‌ی کارسینوم مهاجم پستان

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه رادیوتراپی و انکولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی و کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 اپیدمیولوژیست، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

4 استادیار، گروه رادیوتراپی و انکولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

5 دستیار، گروه رادیوتراپی و انکولوژی، دانشکده‌ی پزشکی و کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: لنفادم اندام فوقانی از عوارض به نسبت شایع و ناتوان‌کننده در بیماران مبتلا به سرطان پستان می‌باشد که در 6 تا 31 درصد موارد درمان‌شده‌ی سرطان پستان دیده شده است. این مطالعه به بررسی میزان فراوانی لنفادم در بیماران با سرطان پستان درمان شده و عوامل مرتبط با آن پرداخته است. روش‌ها: این مطالعه به صورت گذشته‌نگر بود. اطلاعات حاصل از پرونده‌های 170 بیمار مبتلا به سرطان پستان که در فاصله‌ی سال‌های 1380 تا 1385 به بیمارستان سیدالشهدا (ع) در شهر اصفهان مراجعه کرده بودند، جهت تعیین میزان بروز و عوامل خطر ایجاد لنفادم مورد ارزیابی قرار گرفت. عوامل مورد بررسی شامل سن، شاخص توده‌ی بدنی، محل و اندازه‌ی تومور، وجود یا عدم وجود متاستاز، تعداد غدد لنفاوی درگیر، تعداد غدد لنفاوی برداشته شده‌ی آگزیلاری، نوع جراحی، نوع پرتو درمانی (فوتون و الکترون) و شیمی درمانی بود. آنالیز تک متغیری و چند متغیری با استفاده از مدل Logistic regression برای عوامل خطر انجام شد. یافته‌ها: از بین 170 بیمار مورد مطالعه با میانگین سنی 9/10 ± 9/47 سال، 59 نفر (7/34 درصد) لنفادم داشته‌اند. در آنالیز تک متغیری چاقی بر اساس شاخص توده‌ی بدنی به صورت معنی‌داری بر ایجاد لنفادم مؤثر بود (002/0 = P). میانگین غدد لنفاوی درگیر در بیماران واجد و فاقد لنفادم تفاوت معنی‌داری داشت (0001/0 > P). سن بیماران، مکان و اندازه‌ی تومور، متاستاز، شیمی درمانی، نوع جراحی، تعداد غدد لنفاوی برداشته شده و نوع پرتودرمانی با بروز لنفادم ارتباطی نداشت. نتیجه‌گیری: لنفادم بعد از درمان اولیه‌ی کارسینوم مهاجم پستان یک عارضه‌ی شایع می‌باشد.شاخص توده‌ی بدنی و تعداد غدد لنفاوی درگیر از عوامل خطر بروز لنفادم در این بیماران هستند. با در نظر گرفتن شاخص توده‌ی بدنی به عنوان یک عامل قابل تغییر، رژیم‌های کنترل وزن برای این بیماران توصیه می‌شود. همچنین، لازم است تا مطالعات بیشتری در این خصوص انجام شود. واژگان کلیدی: کارسینوم پستان، لنفادم، شاخص توده‌ی بدنی، رادیوتراپی

عنوان مقاله [English]

Factors Associated with the Severity of Lymphedema after the Treatment of Invasive Breast Cancers

نویسندگان [English]

  • Simin Hemmati 1
  • Hajar Jabbari 2
  • Mojtaba Akbari 3
  • Mina Tajvidi 4
  • Pouria Adeli Rankoohi 5
1 Associate Professor, Department of Radiotherapy and Oncology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Student of Medicine, School of Medicine AND Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Epidemiologist, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Assistant Professor, Department of Radiotherapy and Oncology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
5 Resident, Department of Radiotherapy and Oncology, School of Medicine AND Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Upper limb lymphedema is a rather common and debilitating sequel of breast cancer treatment. The incidence of this sequel has been reported at different rates by different sources ranging from 6% to 31%. The aim of this study was to evaluate the incidence and risk factors including age, body mass index (BMI), region and size of the tumor, presence of metastasis, number of metastatic lymph nodes, excised axillary lymph nodes, type of surgery and radiotherapy and chemotherapy following the invasive breast carcinoma treatment. Methods: Through a retrospective study, recorded data from 170 breast cancer patients referred to Seyed Al-Shohada Hospital, Isfahan, Iran, during 2001 to 2006 was evaluated for the lymphedema incidence and risk factors. Findings: 59 patients (34.7%) with mean age of 47.9 ± 10.9 had lymphedema. In univariate analysis, obesity, estimated by BMI, was significantly associated with the development of lymphedema (P = 0.002). The number of metastatic lymph nodes in patients with and without lymphedema had a significant statistical difference (P < 0.0001). Age, excised nodes, type of surgery, region and size of the tumor, presence of metastasis, radiotherapy and chemotherapy had no associations with the incidence of lymphedema. Conclusion: According to our findings, the number of metastatic lymph nodes as well as BMI was associated with the development of lymphedema with higher incidence in patients with higher BMI and more affected lymph nodes. Keywords: Breast neoplasms, Lymphedema, Body mass index, Radiotherapy