بررسی میزان و انواع اسیدهای چرب موجود در چند نمونه از پر مصرف‌ترین غذاهای آماده‌ی ایرانی

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 کارشناس ارشد بیوشیمی، گروه زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام‌نور تهران و محقق مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصف

2 دانشیار، متخصص فارماکوگنوزی، مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان و مرکز تحقیقات فیزیولوژی کاربردی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

3 استاد گروه قلب و عروق، مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

4 محقق مرکز تحقیقات قلب و عروق اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

5 استادیار گروه تغذیه، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

چکیده

lمقدمه: با وجود این‌ که نگرانی‌های زیادی درباره‌ی مصرف اسیدهای چرب ترانس به‌علت اثرات زیان‌بار آن‌ها بر سلامت، به‌ویژه بیماری‌های قلبی- عروقی وجود دارد، اطلاعات محدودی در مورد محتوای اسیدهای چرب ترانس غذاهای ایرانی شامل غذاهای آماده در دست می‌باشد. در این مطالعه میزان اسیدهای چرب معمول موجود در چند نمونه از غذاهای آماده‌ی ایرانی با تأکید ویژه بر اسیدهای چرب ترانس مشخص گردیده است.
روش ها: چند نوع از پرمصرف‌ترین غذاهای آماده شامل انواع سوسیس، کالباس، همبرگر و پیتزا هر یک هفت مرتبه از سوپرمارکت‌ها و رستوران‌ها تهیه گردید. 10 گرم از هر نمونه جهت تعیین چربی کل و آنالیز اسیدهای چرب موجود در نمونه‌ها توسط دستگاه گازکروماتوگرافی (GC)، با ستون مویینه‌ی 60 متری و دتکتور یونی شعله‌ای استفاده گردید.
یافته ها: بیشترین میزان اسیدهای چرب اشباع در غذاهای آماده‌ی ایرانی، استئاریک اسید (C18:0) می‌باشد که میزان آن از 14 تا 9/20 درصد می‌باشد. میزان اسیدهای چرب اشباع در کالباس‌ها نسبت به سایر گروه‌ها به‌ طور معنی‌داری بالاتر می‌باشد. اسیدهای چرب ترانس نزدیک به 6/23 تا 6/30 درصد از کل اسیدهای چرب غذاهای آماده را تشکیل می‌دهند. بیشترین اسید چرب ترانس موجود در این محصولات الائیدیک اسید (trans C18:1, 9) می‌باشد. محتوای اسیدهای چرب غیر اشباع غذاهای آماده 3/25 تا 8/46 درصد می‌باشد و اولئیک اسید (C18:1, 9cis) و سپس لینولئیک اسید (C18:2) بیشترین اسیدهای چرب غیراشباع موجود در این محصولات را تشکیل می‌دهند.
نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که محتوای اسیدهای چرب ترانس موجود در غذاهای آماده‌ی ایرانی بسیار بالاتر از میزان مجاز (حداکثر 2%) می‌باشد. با توجه به اثرات سوء اسیدهای چرب ترانس بر سلامتی، حضور برچسب‌های غذایی که مشخص‌کننده‌ی همه‌ی انواع اسیدهای چرب، به ویژه اسیدهای چرب ترانس باشد، پیشنهاد می‌گردد.
واژگان کلیدی: اسیدهای چرب، اسیدهای چرب ترانس، غذاهای آماده، گاز کروماتوگرافی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Types and Amounts of Fatty Acid Content in some most Consumed Iranian Fast Foods

نویسندگان [English]

  • Bahar Nazari 1
  • Seddigeh Asgary 2
  • Nizal Sarrafzadegan 3
  • Salbali Saberi 4
  • Leila Azadbakht 5
  • Ahmad Esmaillzadeh 5
1 MSc, Department of Biology, School of Sciences, Tehran Payame Noor University and Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan
2 Associate Professor of Pharmacognosy, Isfahan Cardiovascular and Applied Physiology Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
3 Professor of Cardiology, Department of Cardiology, School of Medicine, Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
4 Researcher, Isfahan Cardiovascular Research Center, Isfahan
5 Assistant Professor, Department of Nutrition, School of Public Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
چکیده [English]

Background:There is an important concern about the intake of foods which contains trans fatty acids due to their harmful effects on human health. Although adverse affects of trans fatty acids on the cardiovascular system were established, but a few data are available on the trans fatty acids contents of Iranian foods, including fast foods. In this study we quantify the amounts of the common fatty acids exist in several Iranian fast foods, with specific focus on trans fatty acids.
Methods:Seven samples of the most common consumed fast foods in Iran, sausage, calbas, hamburger and pizza, were randomly selected from products which available in the supermarkets and restaurants. Each time 10 g sample was drawn and prepared for fatty acid analysis. Total and individual fatty acids were quantified by gas chromatography (GC) with 60 meter capillary column and flame ionization detector.
Findings:The most common saturated fatty acid (SFA) in Iranian fast foods was stearic acid (C18:0) with range of 14.0% to 20.9%. SFAs in calbas were significantly higher than other groups. Trans fatty acids constitute almost 23.6% to 30.6% in these products. The most common trans fatty acids in these fast foods were elaidic acid (C18:1 9t). Total cis unsaturated fatty acid content of tested fast foods was varied from 25.3 %( in sausage) to 46.8% (in calbas) with oleic acid (C18:1 9c) followed by linoleic acid (C18:2) being the most common fatty acids in these products.
Conclusion:This study showed higher contents of trans fatty acids in Iranian commercially available fast foods compared to the amounts recommended by dietary guidelines (maximum 2%). Because of the adverse effects of trans fatty acids on health, it is recommended that the amount and type of the fatty acids, especially trans fatty acids, declare in the nutrition label of all foods.

Key words:Fatty acids, Trans fatty acids, Fast food, Gas chromatography.