بررسی پرونده‌های شکایات پزشکی در سازمان نظام پزشکی شهر اصفهان

نقیبی, خسرو; منتظری, کامران; خلیفه سلطانی, سید سلمان

بررسی پرونده‌های شکایات پزشکی در سازمان نظام پزشکی شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

¹ متخصص بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² پزشک عمومی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: امروزه با وجود پیشرفت‌های متعدد علمی و تکنولوژی در تشخیص و درمان بیماری‌ها روند شکایت از پزشکان و کادر معالج رو به افزایش است. افزایش جمعیت، افزایش تعداد پزشکان، افزایش آگاهی جامعه و استفاده از ابزارهای تشخیصی و درمانی پیچیده‌تر از علل مهم این روند رو به رشد هستند و در این میان کاهش روابط سنتی میان پزشک و بیمار بیشتر به این موضوع دامن می‌زند. هدف از این بررسی تعیین علت و انگیزه‌های شکایت، میزان و نوع قصور انجام شده و ارزیابی دقیق و کاربردی ویژگی‌های دموگرافیک شاکیان و افراد مورد شکایت بود.روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی به صورت گذشته‌نگر با بررسی پرونده‌های شکایات پزشکی و با استفاده از پرسشنامه در سازمان نظام پزشکی شهر اصفهان طی سال‌های 1387-1385 انجام شده است.یافته‌ها: طی مدت یادشده تعداد 821 پرونده‌ی شکایت از کادر معالج در سازمان نظام پزشکی شهر اصفهان تشکیل شده است که رأی نهایی در 162 مورد (7/19 درصد) آن‌ها قصور و در 659 مورد (3/80 درصد) تبرئه، بوده است. از میان مجموع 821 پرونده‌ی شکایت، 655 مورد (8/79 درصد) از پزشکان، 82 مورد (9/9 درصد) از دندانپزشکان، 9مورد (0/1 درصد) از داروسازان، 5 مورد (6/0 درصد) از ماماها، 3 مورد (3/0 درصد) از پرستاران و 2مورد (2/0 درصد) از فیزیوتراپ‌ها، شکایت شده است. در بررسی علل شکایت، 288 مورد خطای درمانی و 160 مورد سهل‌انگاری علت شکایت بود. عدم رعایت نظامات دولتی (147 مورد)، دریافت هزینه‌ی بالا (147 مورد)، عدم توجیه بیمار (85 مورد)، خطا در تشخیص (47 مورد) و برخورد نامناسب (43 مورد) از دیگر علل شکایت بودند. 562 مورد صدمات جسمی (4/68 درصد)، 162 مورد فوت بیمار (7/19 درصد)، 1 مورد عارضه‌ی روحی و روانی (3/0 درصد) به عنوان عارضه‌ی درمانی از طرف شاکی مطرح شده بود و در 96 مورد (6/11 درصد) عارضه‌ای ذکر نشده است. در 27 پرونده (3 درصد) یک وکیل پیگیر شکایت بوده است. 403 شکایت (1/49 درصد) مربوط به مراکز دولتی و 418 شکایت (9/50 درصد) به مراکز خصوصی مربوط بوده است.نتیجه‌گیری: با استفاده از یافته‌های این مطالعه با توجه به علل و انگیزه‌های شکایت و نیز فراوانی انواع قصور می‌توان راهکار‌های کاربردی جهت کاهش شکایات و قصور، برنامه‌ریزی نمود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of Medical Complaint Files in the Medical Council of Isfahan, Iran

نویسندگان [English]

Khosro Naghibi ¹
Kamran Montazari ¹
Sayed Salman Khalifeh Soltani ²

¹ Department of Anesthesiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² General Practitioner, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Background: Despite recent scientific and technological advances in diagnosis and treatment of diseases, more complaints from the therapeutic team and physicians are issued. Increased number of physicians, population growth, enhanced knowledge of people, and complicated diagnostic and treatment instruments might be responsible for this trend. In addition, fading the traditional physician-patient relationship is magnifying the problem. The present study was hence performed to detect the backgrounds and motives of the complainers as well as demographic features of both plaintiffs and defendants.Methods: This descriptive study used a questionnaire to retrospectively survey all medical complaints issued in Isfahan division of the Iranian medical council during 2007-9. Findings: During 2007-9, 821 complaints from therapeutic teams were issued in the medical council of Isfahan. In 162 cases (19.7%), the therapeutic team was decided to be guilty while in 659 cases, they were exonerated. Among these 821 complaints, 655 (79.8%) were from physicians, 82 (9.9%) from dentists, 9 (1.0%) from pharmacists, 5 (0.6%) from midwives, 3 (0.3%) from nurses, 2 (0.2%) from physiotherapists, and 65 (7.9%) from others. In the survey of the cause of complaint, 288 cases of therapeutic faults, 160 cases of nonchalance, 147 cases of non-adherence to governmental rules, 147 high cost, 85 cases of patient negligence, 47 cases of wrong diagnosis, and 43 cases of inappropriate behavior were found. While some treatment complications such as physical injuries (n = 562; 68.4%), death (n = 162; 19.7%), and mental complications (n = 1; 0.3%) were reported, in 96 cases (11.6%), no complications were recorded. A single lawyer followed 27 cases (3%). Complaints from governmental and private centers constituted 49.1% (n = 403) and 50.9% (n = 418) of all cases, respectively.Conclusion: Considering the abovementioned finding, measures need to be taken to reduce the number of medical complaints. Most importantly however, the motives and causes of complaints should be clearly identified.

کلیدواژه‌ها [English]

Patient complaint
Medical fault
Medical error
Medical complaint

مراجع

Waterman AD, Garbutt J, Hazel E, Dunagan WC, Levinson W, Fraser VJ, et al. The emotional impact of medical errors on practicing physicians in the United States and Canada. Jt Comm J Qual Patient Saf 2007; 33(8): 467-76.
Mc Peek B, Kitz RJ. Introduction of anesthesia: the principles of safe practice. Dripps RD, Eckenhoff JE, Vandam LD, Eds. New Engl J Med. 1973; 289: 51.
Polson GJ. The essential of forensic medicine. 4th ed. Oxford: Pergamon Press; 1985.
Jafari nasab MT. The causes of complaints from physicians in the country referred to medical council during 1996-2001 in the field of orthopedic. [Thesis]. Tehran: Tehran University of Medical Sciences; 2005. [In Persian].
Tofighi H. Legal Medicine. 4th ed. Tehran: Legal Medicine Organization; 1997. [In Persian].
Knight B. Simpsons forensic medicine. 11 th ed. London: Arnold; 1997.
Abedi Khorasgani MH. Review cases of medical malpractice field of anesthesia in a six-year period addressed in the Commission's Legal Medicine Organization during 1994-1999. [Thesis]. Tehran: Tehran University of Medical Sciences; 1998. [In Persian].
Heidari MV. Review of medical malpractice field of general surgery cases in a six-year period addressed in the Department of Forensic Medicine in Tehran during 1998-2003. [Thesis]. Tehran: University of Medical Sciences Tehran; 2006. [In Persian].
Nobakht AS, Zali M, Mahdavi M, Norouzi A. Causes of complaint cases referred to the medical organization of physicians in Tehran. J Med Counc I.R. Iran 2000; 18(4): 295-303.
Siabani SA, Alipouur A, Siabani H, Rezaei M, Daniali S. Review of complaints against Physicians in Kermanshah Medical Council (2001-2005). Behbood J 2009; 13(1): 73-84.
Jafarian A, Parsapour AR, Hajtrkhani AH, Asghari F, Emami Razavi H, Yalda AR. Review of complaints against the medical council of tehran 1991, 1996, 2001. Iran J Med Ethics Hist Med 2009; 2(2): 67-74.
Sadr Sh, Qdyany M, Bagherzadeh A. Assess-ment of records of complaints from medical malpractice in the field of orthopedic, in the cor-oner’s Office of Forensic Medicine, province of Tehran, during 1988 to 2003. Sci J Forensic Med 2007; (46): 78-86.
Amuee M, Soltani K, Kahani A, Najari F, Ruhi M. Medical malpractice cases were referred to the legal medicine organization in 1378. Sci J Forensic Med 2000; 6(21): 15-23.
Rajai Harandi R. 5-year review of the major complaints of anesthesia in cases referred to the commission and the medical council of forensic medicine. [Thesis]. Isfahan : Isfahan University of Medical Sciences; 2005. [In Persian].
Hejazi S, Zeynali M, Farrukh Aslamlv H. Review of medical malpractice cases in the field of children referred to the Medical Council of Urmia in between 1996- 2006. Urmia Med J 2012; 20(76).