بررسی تأثیر مداخله‌ی آموزشی تئوری محور بر ارتقای رفتارهای ایمن کارگران در شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه آموزش بهداشت، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

2 دانشیار، گروه آموزش بهداشت، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

3 مدیر تحقیق و توسعه، شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان، اصفهان

چکیده

مقدمه:
نگرانی جهان شمول در زمینه حوادث کاری و ایمنی، نیاز به شیوه‌های جدید و مؤثر برای بهبود ایمنی در محل کار را بیش از پیش محسوس نموده است. این مطالعه به منظور ارتقای رفتارهای ایمن کارگران شرکت
ذوب آهن اصفهان با مداخله‌ی تئوری محور انجام شد.

روش ها:
پژوهش حاضر مطالعه‌ی تجربی از نوع تصادفی شده‌ی شاهددار بود. نمونه شامل 270 نفر از کارگران ذوب آهن در دو گروه آزمون و شاهد بود. اطلاعات با پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته بر اساس الگوی رفتار سالم و چک لیست مشاهده‌ی رفتار در دو مرحله‌ی قبل و بعد از مداخله جمع‌آوری گردید. برای سنجش اعتبار و پایایی پرسش‌نامه از روش اعتبار محتوی و آلفای کرونباخ استفاده شد. مداخله بر اساس الگوی رفتار سالم تنها در گروه آزمون انجام گرفت. در گروه شاهد آموزش‌های معمول کارخانه اجرا شد. اطلاعات با نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری متناسب مورد بررسی قرار گرفت.

یافته ها:
پس از مداخله، میانگین نمرات آگاهی، هنجارها و عوامل تسهیل کننده‌ی رفتار ایمن در کارگران گروه آزمون نسبت به قبل از مداخله و نمرات کارگران گروه شاهد به طور معنی‌داری افزایش یافته بود (001/0 > P). همچنین وضعیت رفتارهای مشاهده شده‌ی کارگران گروه آزمون نسبت به قبل از مداخله و کارگران گروه شاهد به طور معنی‌داری متفاوت بود. تغییرات گروه شاهد معنی‌دار نبود.

نتیجه گیری:
با توجه به تأثیر مثبت مداخله‌ی تئوری محور در ارتقای رفتارهای ایمن پیشنهاد می‌گردد به منظور ارتقای ایمنی در صنایع از مداخلات تئوری محور و اصول آموزش بزرگسالان استفاده شود.

واژگان کلیدی: مداخله‌ی آموزشی، الگوی رفتار سالم، رفتار ایمن، فولاد سازی، نورد.

عنوان مقاله [English]

The Effect of Theory-based Intervention on Promote Workers’ Safe Behavior in Isfahan Steel Company

نویسندگان [English]

  • Maryam Amidi Mazaheri 1
  • Alireza Heidarnia 2
  • Fazlollah Ghofranipour 2
  • Arash Shafie 3
1 PhD Student, Department of Health Education, School of Medicine, Tarbiat Modares University, Tehran
2 Associate Professor, Department of Health Education, School of Medicine, Tarbiat Modares University, Tehran
3 Research and Development Manager, Isfahan Steel Company, Isfahan
چکیده [English]

Background:
The word wide concern for safety has created a need for new and effective methods to improve safety in the workplace. The aim of this study was to promote safe behavior in Isfahan Steel Company workers by theory-based intervention.

Methods: This randomized control trial consisted of two case and control groups. The case group received intervention based on Health Action Model. Control group did not receive any intervention except participating in the current safety courses of company. The sample size was 270 worker who were randomly selected and divided into two equal groups (n = 135). Data was collected using a questionnaire and a checklist after and before the intervention and were analyzed based on distribution of variables, parametric (t-test, paired t-test) or nonparametric (chi-square, Wilcoxon) tests.

Findings: The mean scores of knowledge, attitude and behaviors of safe behaviors in case group increased statistically significant and the observed difference in control group was not significant. The results also indicated that unsafe behaviors in the case group decreased, following the educational intervention. The difference, again, was not statistically significant in the control group.

Conclusion: The results showed that application of Health Action Model has an acceptable and positive influence on promoting safe behaviors of workers in Isfahan steel Company. It is, therefore, recommended that same theory based intervention can be useful for other and similar industries.

Key words:Intervention study, Health Action Model, Safe behavior, Steel Making, Roll Mill.