بررسی شیوع انواع سردرد در بیماران صرع مقاوم به درمان

مهوری حبیب‌آبادی, جعفر; زارع, محمد; نقیبی, سید نوید; تبریزی, نسیم; صالحی, ایمان

doi:10.22122/jims.v36i486.10135

بررسی شیوع انواع سردرد در بیماران صرع مقاوم به درمان

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار، گروه نورولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

² استاد، گروه نورولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

³ فلوشیپ صرع، گروه نورولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ دانشجوی پزشکی، کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

10.22122/jims.v36i486.10135

چکیده

مقدمه: صرع یکی از شایع‌ترین اختلالات نورولوژیک مزمن است. یک سوم بیماران مبتلا به صرع، به تمامی رژیم‌های درمانی که تجویز می‌گردند، مقاوم می‌شوند. سردرد، به عنوان یکی از شکایات معمول بیماران مبتلا به صرع بر کیفیت زندگی این افراد تأثیر منفی می‌گذارد. مطالعه‌ی شیوع‌سنجی حاضر، با هدف بررسی انواع سردرد در بیماران مبتلا به صرع مقاوم طراحی و اجرا گردید.روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر از نوع مقطعی بود و بر روی 70 بیمار مبتلا به صرع مقاوم به درمان کاندیدای جراحی که با شرح حال سردرد به مرکز صرع اصفهان در سال 1396مراجعه نمودند، انجام گرفت. نوع صرع (لوب تمپورال، خارج تمپورال و ژنرالیزه)، محل سردرد، زمان وقوع سردرد، مشخصات سردرد، مدت سردرد، تناوب سردرد، ارتباط با تشنج و علایم همراه در بیماران مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: ماهیت ضربان‌دار (5/27 درصد)، فشاری (7/26 درصد) و سنگینی (2/25 درصد)، شایع‌ترین مشخصات سردرد بودند. همچنین، به ترتیب سردرد نوع بعد از تشنج (0/40 درصد)، در فواصل بین تشنج (2/34 درصد)، قبل از تشنج (0/10 درصد)، پیش درامدی (5/8 درصد) و در حین تشنج (1/7 درصد)، بر اساس شرح حال بیمار نه در Electroencephalography (EEG) شیوع داشتند.نتیجه‌گیری: یافته‌های مطالعه‌ی شیوع سنجی حاضر، با مطالعات گذشته تطابق دارد و بیشترین نوع سردرد در بیماران با صرع مقاوم را سردردهای ضربان‌دار و بعد از تشنج تشکیل می‌دهند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Epidemiological Assessment of Headache among the Patients with Drug-Resistant Epilepsy

نویسندگان [English]

Jafar Mehvari-Habibabadi ¹
Mohammad Zare ²
Seyed Navid Naghibi ³
Nasim Tabrizi ³
Iman Salehi ⁴

¹ Associate Professor, Department of Neurology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

² Professor, Department of Neurology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

³ Fellowship of Epilepsy, Department of Neurology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

⁴ Student of Medicine, Student Research Committee, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Background: Epilepsy is one the most common chronic neurological disorders. One third of patients with history of epilepsy are resistance to any remedy prescribed for them. Headache, as a usual complaint of epilepsy, affects the quality of life negatively. This epidemiological study was designed to assess headache types among the patients with drug-resistant epilepsy.Methods: This cross-sectional study was conducted on patients with drug-resistant epilepsy, referred to Isfahan Epileptic Center, Iran, with complaint of headache in year 2017. Type of epilepsy (temporal, extratemporal, or generalized), site of headache, time of headache, headache characteristics, duration of headache, headache periodicity, association of headache with seizure, and associated symptoms were assessed.Findings: Pulsatile (27.5%), pressure sensation, (26.7%) and heaviness (25.2%) were most prevalent characteristics of headaches. In addition, postictal (40%), between seizure attacks (34.2%), preictal (10%), prodromal (8.5%), and ictal (7.1%) headaches were the most prevalent types regarding the time of headache, respectively, only based on the history, not in electroencephalography (EEG).Conclusion: Findings of current epidemiological study are consistent with previous researches, and the most prevalent headache among the patients with drug-resistant epilepsy are pulsatile and postictal ones.

کلیدواژه‌ها [English]

Prevalence
Headache
Drug resistant epilepsy

مراجع

Lipton RB, Ottman R, Ehrenberg BL, Hauser WA. Comorbidity of migraine: The connection between migraine and epilepsy. Neurology 1994; 44(10 Suppl 7): S28-S32.
Liao J, Tian X, Wang H, Xiao Z. Epilepsy and migraine_Are they comorbidity? Genes and Diseases 2018; 5(2): 112-8.
Kwan P, Brodie MJ. Definition of refractory epilepsy: defining the indefinable? Lancet Neurol 2010; 9(1): 27-9.
Kwan P, Man CB, Leung H, Yu E, Wong KS. Headache in patients with epilepsy: A prospective incidence study. Epilepsia 2008; 49(6): 1099-102.
Ottman R, Lipton RB. Comorbidity of migraine and epilepsy. Neurology 1994; 44(11): 2105-10.
Kwan P, Brodie MJ. Early identification of refractory epilepsy. N Engl J Med 2000; 342(5): 314-9.
Wickham J, Brodjegard NG, Vighagen R, Pinborg LH, Bengzon J, Woldbye DPD, et al. Prolonged life of human acute hippocampal slices from temporal lobe epilepsy surgery. Sci Rep 2018; 8(1): 4158.
Kingston WS, Schwedt TJ. The relationship between headaches with epileptic and non-epileptic seizures: a narrative review. Curr Pain Headache Rep 2017; 21(3): 17.
Kim DW, Lee SK. Headache and epilepsy. J Epilepsy Res 2017; 7(1): 7-15.
Karaali-Savrun F, Goksan B, Naz Yeni S, Ertan S, Uzun N. Seizure-related headache in patients with epilepsy. Seizure 2002; 11(1): 67-9.
Mainieri G, Cevoli S, Giannini G, Zummo L, Leta C, Broli M, et al. Headache in epilepsy: prevalence and clinical features. J Headache Pain 2015; 16: 556.
Guidetti V, Arruda M, Ozge A. Headache and comorbidities in childhood and adolescence. New York, NY: Springer; 2017.
Bauer PR, Carpay JA, Terwindt GM, Sander JW, Thijs RJ, Haan J, et al. Headache and epilepsy. Curr Pain Headache Rep 2013; 17(8): 351.
Panayiotopoulos CP. Visual phenomena and headache in occipital epilepsy: a review, a systematic study and differentiation from migraine. Epileptic Disord 1999; 1(4): 205-16.
Keezer MR, Bauer PR, Ferrari MD, Sander JW. The comorbid relationship between migraine and epilepsy: a systematic review and meta-analysis. Eur J Neurol 2015; 22(7): 1038-47.
Duchaczek B, Ghaeni L, Matzen J, Holtkamp M. Interictal and periictal headache in patients with epilepsy. Eur J Neurol 2013; 20(10): 1360-6.
Syvertsen M, Helde G, Stovner LJ, Brodtkorb E. Headaches add to the burden of epilepsy. J Headache Pain 2007; 8(4): 224-30.
Yankovsky AE, Andermann F, Bernasconi A. Characteristics of headache associated with intractable partial epilepsy. Epilepsia 2005; 46(8): 1241-5.
Ekstein D, Schachter SC. Postictal headache. Epilepsy Behav 2010; 19(2): 151-5.
Belcastro V, Striano P, Kasteleijn-Nolst Trenite DG, Villa MP, Parisi P. Migralepsy, hemicrania epileptica, post-ictal headache and "ictal epileptic headache": A proposal for terminology and classification revision. J Headache Pain 2011; 12(3): 289-94.
Multi-center study on migraine and seizure-related headache in patients with epilepsy. Yonsei Med J 2010; 51(2): 219-24.
Watemberg N, Guidetti V. Headache and Epilepsy. Headache and Comorbidities in Childhood and Adolescence. new york, NY: Springer; 2017. p. 115-24.
Khabazian R, Najafi MR, Ghorbani A. Frequency of Headache in Epileptic Patients and Compare it with Control Group [MD Thesis]. Isfahan, Iran: Isfahan University of Medical Sciences; 2008 .[In Persian].