بررسی مقایسه‌ای تأثیر پیش‌گیرانه‌ی تجویز سه داروی پتدین، کتامین و اندانسترون بر روی لرز پس از عمل جراحی شکم تحت بیهوشی عمومی

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، مرکز تحقیقات بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی و کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: لرز بعد از عمل، یکی از شایع‌ترین عوارض بعد از اعمال جراحی است که روش‌های مختلفی نظیر استفاده از داروهایی مانند پتیدین، کتامین و اندانسترون جهت پیش‌گیری از آن معرفی شده‌اند، اما مقایسه‌ای بین این سه دارو انجام نشده بود. از این رو، مطالعه‌ی حاضر با هدف مقایسه‌ی تأثیر سه داروی پتیدین، کتامین و اندانسترون بر روی لرز پس از عمل جراحی انجام شد.روش‌ها: طی یک مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی، 105 بیمار در سه گروه 35 نفره توزیع شدندکه در گروه اول 5/0 میلی‌گرم/کیلوگرم پتیدین وریدی، در گروه دوم 5/0 میلی‌گرم/کیلوگرم کتامین وریدی و در گروه سوم مقدار 8 میلی‌گرم اندانسترون به صورت وریدی در 30 دقیقه قبل از اتمام بیهوشی تزریق گردید و بروز لرز بعد از عمل، در سه گروه مقایسه شد.یافته‌ها: هیچ بیماری از گروه پتیدین در ریکاوری دارای لرز نبود، اما 3 نفر (6/8 درصد) از گروه کتامین و 3 نفر (6/8 درصد) از گروه اندانسترون لرز داشتند (240/0 = P). 3 نفر (6/8 درصد) از گروه کتامین و 2 نفر (7/5 درصد) از گروه اندانسترون دارای لرز خفیف بودند و 1 نفر (9/2 درصد) از گروه اندانسترون، لرز متوسط داشت و شدت لرز در سه گروه اختلاف معنی‌داری نداشت (370/0 = P).نتیجه‌گیری: هر سه داروی پتیدین، کتامین و اندانسترون، در پیش‌گیری از لرز پس از عمل جراحی شکم مؤثر هستند و بسته به شرایط جسمی بیمار و تشخیص متخصص بیهوشی و جراح، می‌توان از هر یک از این سه دارو استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Preemptive Effect of Pethidine, Ketamine and Ondansetron on Post-Operative Shivering in Patients undergoing Abdominal Surgery with General Anesthesia

نویسندگان [English]

  • ُSeyyed Morteza Heidari 1
  • Marzieh Sabzeali 2
1 Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Student of Medicine, School of Medicine AND Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Shivering is one of the most common post-operative complications, which, not only puts the patients to discomfort but may also lead to secondary complications such as suture releasing. Thus, several treatments like pethidine, ketamine and ondansetron were recommended for its prevention, but the three drugs are not compared in any previous studies. The aim of this study was to compare the preemptive effect of pethidine, ketamine and ondansetron on the prevention of post-operative shivering in patients undergoing abdominal surgery with general anesthesia.Methods: In a clinical trial study, during 2014-2015 in Alzahra hospital, Isfahan, Iran, 105 patients were selected and randomly divided in three groups of 35. The first, second and third groups received 0.5 mg/kg pethidine, 0.5 mg/kg ketamine and 8mg ondansetron, respectively, before abdominal surgery. Incidence of post-operative shivering was measured and compared between the three groups.Findings: None of the patients in pethidine group suffered from post-operative shivering but 3(8.6%) of ketamine and 3 (8.6%) of ondansetron had post-operative shivering (P = 0.240). Shivering intensity in 3(8.6%) of ketamine and 2(5.7%) of ondansetron were mild, also 1(2.9%) of ondansetron group had moderate shivering and frequency distribution of post-operative shivering was not statistically difference between the three groups (P = 0.370).Conclusion: All three groups of pethidine, ketamine and ondansetron have positive effect on prevention of post-operative shivering in abdominal surgeries and can be used based on patients’ physical status, diagnosis of anesthesiologist and surgeon, cost and drug availability.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Post-operative shivering
  • Pethidine
  • Ketamine
  • Ondansetron
  1. de Witte J, Sessler DI. Perioperative shivering: physiology and pharmacology. Anesthesiology 2002; 96(2): 467-84.
  2. Dal D, Kose A, Honca M, Akinci SB, Basgul E, Aypar U. Efficacy of prophylactic ketamine in preventing postoperative shivering. Br J Anaesth 2005; 95(2): 189-92.
  3. Horn EP, Werner C, Sessler DI, Steinfath M, Esch JS. Late intraoperative clonidine administration prevents postanesthetic shivering after total intravenous or volatile anesthesia. Anesth Analg 1997; 84(3): 613-7.
  4. Heid F, Grimm U, Roth W, Piepho T, Kerz T, Jage J. Intraoperative tramadol reduces shivering but not pain after remifentanil-isoflurane general anaesthesia. A placebo-controlled, double-blind trial. Eur J Anaesthesiol 2008; 25(6): 468-72.
  5. Kose EA, Dal D, Akinci SB, Saricaoglu F, Aypar U. The efficacy of ketamine for the treatment of postoperative shivering. Anesth Analg 2008; 106(1): 120-2.
  6. Zahra FA, Abudallah HM, Shabana RI, Abdulmageed WM, Abdulrazik SI, Nassar AM. Intramuscular ketamine for prevention of postanesthesia shivering in children. Saudi Med J 2008; 29(9): 1255-9.
  7. Singh P, Dimitriou V, Mahajan RP, Crossley AW. Double-blind comparison between doxapram and pethidine in the treatment of postanaesthetic shivering. Br J Anaesth 1993; 71(5): 685-8.
  8. Honarmand A, Safavi MR. Comparison of prophylactic use of midazolam, ketamine, and ketamine plus midazolam for prevention of shivering during regional anaesthesia: a randomized double-blind placebo controlled trial. Br J Anaesth 2008; 101(4): 557-62.
  9. Sharma DR, Thakur JR. Ketamine and shivering. Anaesthesia 1990; 45(3): 252-3.
  10. Wrench IJ, Cavill G, Ward JE, Crossley AW. Comparison between alfentanil, pethidine and placebo in the treatment of post-anaesthetic shivering. Br J Anaesth 1997; 79(4): 541-2.
  11. Powell RM, Buggy DJ. Ondansetron given before induction of anesthesia reduces shivering after general anesthesia. Anesth Analg 2000; 90(6): 1423-7.
  12. Rohm KD, Riechmann J, Boldt J, Schuler S, Suttner SW, Piper SN. Physostigmine for the prevention of postanaesthetic shivering following general anaesthesia - a placebo-controlled comparison with nefopam. Anaesthesia 2005; 60(5): 433-8.
  13. Sessler DI. Temperature regulation and monitoring. In: Miller RD, Editor. Miller's anesthesia. Philadelphia, PA: Elsevier Health Sciences; 2010. p. 1533-57.
  14. Kelsaka E, Baris S, Karakaya D, Sarihasan B. Comparison of ondansetron and meperidine for prevention of shivering in patients undergoing spinal anesthesia. Reg Anesth Pain Med 2006; 31(1): 40-5.
  15. Ayatollahi V, Hajiesmaeili MR, Behdad S, Gholipur M, Abbasi HR. Comparison of prophylactic use of meperidine and two low doses of ketamine for prevention of post-anesthetic shivering: A randomized double-blind placebo controlled trial. J Res Med Sci 2011; 16(10): 1340-6.
  16. Shakya S, Chaturvedi A, Sah BP. Prophylactic low dose ketamine and ondansetron for prevention of shivering during spinal anesthesia. J Anaesthesiol Clin Pharmacol 2010; 26(4): 465-9.