مقایسه‌ی سلامت خون از نظر شاخص‌های ویروسی هپاتیت B و C و ایدز و اعتیاد به مواد مخدر در اهدا کنندگان خون حین مراسم مذهبی و شرایط عادی در اصفهان

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 استاد، گروه بیماری‌های عفونی و گرمسیری، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار، گروه بیماری‌های عفونی و گرمسیری، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: تهیه‌ی خون سالم از وظایف عمده‌ی سازمان‌های انتقال خون می‌باشد. در برخی از موارد سازمان‌های انتقال خون با اهدا کنندگانی مواجه می‌شوند که در شرایط غیرمعمول به این مرکز مراجعه می‌نمایند. همه ساله تعداد زیادی از شرکت کنندگان در مراسم مذهبی تاسوعا و عاشورا و سایر مناسبت‌ها اقدام به اهدای خون می‌نمایند که بررسی وضعیت سلامت خون در این شرایط از جهت تضمین سلامت خون از اهمیت خاصی برخوردار است. مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین میزان آلودگی خون‌های اهدایی در اهدا کنندگان داوطلب طی مراسم مذهبی تاسوعا و عاشورا در اصفهان و مقایسه‌ی آن با اهدا کنندگان مراجعه کننده به پایگاه انتقال خون طی ایام عادی طراحی و اجرا شد.روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی- مقطعی گذشته‌نگر، خون 4808 نفر اهدا کننده (2635 نفر اهدا کننده در ایام عادی و 2173 نفر در مراسم مذهبی) از نظر شاخص‌های ویروسی HIV Ab، HCV Ab و HBS Ag و همچنین از نظر سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر در دو گروه افراد اهدا اکننده در ایام عادی و افراد اهدا کننده در مراسم مذهبی مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. روش نمونه گیری به صورت سرشماری و مطالعه‌ی آزمایشات انجام گرفته در مرکز انتقال خون اصفهان بود. در پایان، تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از تست 2χجهت مقایسه فراوانی‌ها بین دو گروه انجام شد.یافته‌ها: در گروه اهدا کنندگان ایام عادی به ترتیب 16 مورد HBS Ag مثبت و 4 مورد HCV Ab مثبت وجود داشت در حالی که در اهدا کنندگان گروه مراسم مذهبی 4 مورد HBS Ag مثبت و 9 مورد HCV Ab مثبت وجود داشت و در هیچکدام از گروه‌ها موردی از HIV Ab مثبت به دست نیامد. شیوع HBs Ag در اهدا کنندگان خون حین مراسم مذهبی به طور معنی‌داری کمتر از اهدا کنندگان خون طی شرایط عادی بود (018/0 = P). میزان شیوع نشانگر HCV Ab در خون جمعیت اهدا کننده طی مراسم مذهبی نسبت به جمعیت اهدا کننده در شرایط عادی افزایش مختصر داشت ولی از لحاظ آماری این اختلاف معنی‌دار نبود (097/0 = P). از نظر سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر در گروه اهدا کننده‌ی خون در شرایط عادی سابقه‌ی اعتیاد به مواد مخدر به نحو معنی‌داری کمتر بود (05/0 > P) که البته این اختلاف می‌تواند ناشی از عدم اخذ خون از افراد معتاد در سازمان‌های انتقال خون در شرایط عادی باشد. از لحاظ مقایسه‌ی مجموع نشانگرهای ویروسی HBs Ag، HIV Ab و HCV Ab در دو گروه اهدا کننده‌ی مذهبی و عادی، شیوع مجموع نشانگرها در مراسم مذهبی کمتر بود ولی از لحاظ آماری اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (25/0 = P).نتیجه‌گیری: یافته‌های به دست آمده بیانگر این واقعیت است که دو گروه اهدا کننده از نظر سلامت خون با تکیه بر شاخص‌های ویروسی از سلامت یکسان برخوردار می‌باشند؛ بنابراین اشاعه‌ی فرهنگ اهدای خون حین مراسم مذهبی علاوه بر جنبه‌ی معنوی و اجتماعی از لحاظ سلامت خون اهدایی و قابلیت اجرای این طرح قابل تأیید می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing the Blood Safety on the Blood Donors within the Reli-gious Ceremonies and Routine Conditions

نویسندگان [English]

  • Hassan Salehi 1
  • Marzieh Salehi 2
  • Mohsen Khish Ardestani 2
  • Farzin Khorvash 3
  • Kamyar Mostafavi zadeh 3
1 Professor, Department of Infectios Diseases, School of Medicine, Isfahan Uiversity of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Medical Student, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Infectios Diseases, School of Medicine, Isfahan Uiversity of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: This stydy aimed to compare the blood safety according to viral makers of hepatitis B and C and AIDS, on the blood donors within the religious ceremonies and routine conditions.Methods: In this retrospective research, 4808 blood samples of two groups of donors, routine donors and the religious ceremony donors, was evaluated for HBsAg, HIV Ab, and HCV Ab viral markers.Finding: The HBs Ag prevalence in the religious ceremony donors significantly was less than the routine conditions, but there was no statistical different in HCV Ab prevalence. Also there was not any report of positive HIV antibody and there was no significant different between the two groups of donors in summation of HIV Ab, HCV Ab and HBs Ag markers.Conclusion: The two groups of this study, routine conditions donors and religious ceremonic donors, had same conditions in safety of blood.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Blood donors
  • Blood safety
  • AIDS
  • Hepatitis B
  • Hepatitis C
  • Religious ceremonies
  • Viral markers
  1. Abolghasrmi H, Pour Malek Rad D. Clinical usage of blood products. Tehran: Salemi Publication; 2000. p. 11.
  2. Schmunis GA, Zicker F, Pinheiro F, Brandling-Bennett D. Risk for transfusion-transmitted in-fectious diseases in Central and South America. Emerg Infect Dis 1998; 4(1): 5-11.
  3. Meeting of the task force on Surveilance for Emerging and Re- emerging infectious dis-eases; 1997 Des 6-8; Rio De Janeiro, Brazil; 1997.
  4. Busch MP, Guiltinan A, Skettino S, Cordell R, Zeger G, Kleinman S. Safety of blood dona-tions following a natural disaster. Transfusion 1991; 31(8): 719-23.
  5. Dodd RY, Orton SL, Notari EP, Stramer SL. Viral marker rates among blood donors before and after the terrorist attacks on the United States on September 11, 2001. Transfusion 2002; 42(9): 1240-1.
  6. Linden JV, Davey RJ, Burch JW. The Sep-tember 11, 2001 disaster and the New York blood supply. Transfusion 2002; 42(10): 1385-7.
  7. Alavian SM, Gholami B, Masarrat S. Hepatitis C risk factors in Iranian volunteer blood donors: a case-control study. J Gastroenterol Hepatol 2002; 17(10): 1092-7.
  8. Holland PV. Overview: diagnostic tests for viral infections transmitted by blood. Nucl Med Biol 1994; 21(3): 407-17.
  9. Glynn SA, Kleinman SH, Schreiber GB, Busch MP, Wright DJ, Smith JW, et al. Trends in inci-dence and prevalence of major transfusion-transmissible viral infections in US blood do-nors, 1991 to 1996. Retrovirus Epidemiology Donor Study (REDS). JAMA 2000; 284(2): 229-35.
  10. Kasrain L, Torab Jahromi SA. Determine the frequency of those risk factors for HIV tests are blood donation action. Blood 2004; 1(1): 35-42.
  11. Alavian SM, Gholami B, Massarrat S. Hepatitis C risk factors in Iranian Volunteer donors: a case- Control Study. Tehran: Department of Health Publications; 2011.