تأثیر برنامه‌ی آموزشی چند منظوره بر کیفیت زندگی و توانایی جسمی افراد مبتلا به کمردرد مزمن: مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی شاهددار با پی‌گیری 3، 6، 12 و 18 ماه

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه آموزش بهداشت، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران و محقق، مرکز تحقیقات روماتولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

2 استاد، مرکز تحقیقات روماتولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

3 استاد، گروه آمارحیاتی و اپیدمیولوژی، دانشکده‌ی بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: کمردرد مزمن از جمله شایع‌ترین معضلات بهداشتی در سراسر دنیا و ایران است که دارای تبعات زیادی از جمله کاهش عملکرد جسمی‌، روانی و اجتماعی است. تاکنون مداخلات زیادی برای درمان کمردرد مزمن تدوین شده است که از جمله‌ی آن‌ها برنامه‌ی آموزشی چند منظوره‌ی کمردرد است. هدف این مطالعه بررسی تأثیر این برنامه بر کیفیت زندگی و توانایی جسمی افراد مبتلا به کمردرد مزمن بعد از گذشت هجده ماه است.روش‌ها: در این مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی شاهددار ابتدا تعداد 197 نفر از افراد مبتلا به کمردرد مزمن مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات روماتولوژی که واجد شرایط مطالعه بودند به طور تصادفی در یکی از دو گروه مداخله یعنی گروه برنامه‌ی آموزشی چند منظوره (94 نفر) و یا گروه شاهد یعنی گروه دارو درمانی (103 نفر) قرار گرفتند. گروه شاهد تحت نظر پزشک و رژیم دارویی بودند ولی گروه مداخله علاوه بر رژیم دارویی تحت مداخله‌ی برنامه‌ی آموزشی چند منظوره نیز بودند. پی‌گیری افراد مورد مطالعه در دو گروه دارو درمانی (88 نفر) و گروه برنامه‌ی آموزشی چند منظوره (84 نفر) تا هجده ماه ادامه یافت. بعد از گذشت این مدت داده‌های دو گروه از طریق پرسش‌نامه‌های Short Form Health Survey (SF-36)، Ronald–Morris Disability (RDQ) و Back Pain Disability Scale (QDS) جمع‌آوری و در پنج مرحله‌ی صفر، سه، شش، دوازده و هجده ماه از طریق آزمون‌های Repeated measure ANOVA و Student t-test تجزیه و تحلیل شدیافته‌ها: با وجود یکسان بودن دو گروه در بدو مطالعه، نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد افراد گروه مداخله در طی 18 ماه از گروه شاهد از نظر تمام مقیاس‌های کیفیت زندگی وضعیت بهتری داشتند و این تفاوت در تمامی ابعاد معنی‌دار بود. هم‌چنین این مطالعه نشان داد گروه برنامه‌ی آموزشی چند منظوره از گروه دیگر در طی زمان، از حیث دو مقیاس QDS و RDQ به طور معنی‌داری برتر بوده است.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه برنامه‌ی آموزشی چند منظوره می‌تواند تا 18 ماه در ارتقای هشت بعد کیفیت زندگی و کاهش ناتوانی افراد مبتلا به کمردرد مزمن موثر باشد.

عنوان مقاله [English]

The Effects of Multidisciplinary Educational Program on Quality of Life and Disability of Patients with Chronic Low Back Pain: A Clinical Trial with 3, 6, 12 and 18 Months Follow ups

نویسندگان [English]

  • Sedigheh Sadat Tavafian 1
  • Ahmad Reza Jamshidi 2
  • Kazem Mohammad 3
1 Assistant Professor, Department of Health Education, School of Medicine, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2 Professor, Rheumatology Research Center, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
3 Professor, Department of Epidemiology and Biostatistics, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: Chronic low back pain is one of the most health problems worldwide. This study aimed to examine the effects of a designed multidisciplinary program on quality of life and disability among chronic low back pain patients up to 18 months.Methods: This study followed the participants in previous randomized controlled trial up to 18 months. Therefore, data at 18- month follow up, were collected through SF-36, Ronald –Morris Disability Questionnaire, and Quebec low back pain Disability Scale and then analyzed in five stages of 0, 3, 6, 12, and 18 months through repeated measure ANOVA.Finding: Repeated measures ANOVA showed that interactions between time and group were different in all subscales of SF-36 scale (all P ≤ 0.05).The disability of patients was decreased over time in intervention group that was significantly different from control group (P < 0.01).Conclusion: The findings of this study suggest that the designed multidisciplinary program could improve quality of life and decrease disability even up to 18 months in chronic low back pain patients.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of Life
  • Interventional behavior
  • Short Form Health Survey (SF-36)
  • Ronald– Morris Disability (RDQ)
  • Back Pain Disability Scale (QDS)
  • Chronic low back pain
  • multidisciplinary program
  • Disability
  1. Dysvik E, Natvig GK, Eikeland OJ, Brattberg G. Results of a multidisciplinary pain management program: a 6- and 12-month follow-up study. Rehabil Nurs 2005; 30(5): 198-206.
  2. Chou R. Low back pain (chronic). Clin Evid (Online) 2010; 2010.
  3. Kaapa EH, Frantsi K, Sarna S, Malmivaara A. Multidisciplinary group rehabilitation versus in-dividual physiotherapy for chronic nonspecific low back pain: a randomized trial. Spine (Phila Pa 1976) 2006; 31(4): 371-6.
  4. Hall H, McIntosh G. Low back pain (chronic). Clin Evid (Online) 2008; 2008.
  5. Tavafian SS, Eftekhar H, Mohammad K, Jam-shidi AR, Montazeri A, Shojaeezadeh D, et al. Quality of Life in Women with Different Intensi-ty of Low Back Pain. Iranian J Publ Health 2005; 34(2): 36-9.
  6. Tavafian SS, Eftekhar H, Mohammad K, Jam-shidi AR, Assasi N, Shojaeezadeh D, et al. Pa-tient's Knowledge, Perception and Belief about the Reasons of Low Back Pain. Iranian J Publ Health 2004; 33(4): 57-60.
  7. Tavafian SS, Eftekhar H, Mohammad K, Jam
  8. shidi AR, Montazeri A, Assasi N, et al. A focal group study of patients' experiences, perceptions and opinions about none healthy behaviors re-sulting low back pain. Acta Medica Iranica 2005; 43(4): 282-6.
  9. Tavafian SS, Jamshidi AR, Montazeri A. A ran-domized study of back school in women with chronic low back pain: quality of life at three, six, and twelve months follow-up. Spine (Phila Pa 1976) 2008; 33(15): 1617-21.
  10. Tavafian SS, Jamshidi AR, Mohammad K. Treatment of chronic low back pain: A random-ized clinical trial comparing multidisciplinary group-based rehabilitation program and oral drug treatment with oral drug treatment alone. Clinical journal of pain 2011; Accepted.
  11. Tavafian SS, Jamshidi AR, Mohammad K. The effect of multidisciplinary group-based rehabili-tation program on quality of life and physical ability: 3, 5 and 12 months follow up of a ran-domized clinical trial. Hakim 2011; Under re-view.
  12. Montazeri A, Goshtasebi A, Vahdaninia M, Gandek B. The Short Form Health Survey (SF-36): translation and validation study of the Ira-nian version. Qual Life Res 2005; 14(3): 875-82.
  13. Mousavi SJ, Parnianpour M, Mehdian H, Mon-tazeri A, Mobini B. The Oswestry Disability In-dex, the Roland-Morris Disability Questionnaire, and the Quebec Back Pain Disability Scale: translation and validation studies of the Iranian versions. Spine (Phila Pa 1976) 2006; 31(14): E454-E459.
  14. Tavafian SS, Jamshidi A, Mohammad K, Mon-tazeri A. Low back pain education and short term quality of life: a randomized trial. BMC Musculoskelet Disord 2007; 8: 21.
  15. Horng YS, Hwang YH, Wu HC, Liang HW, Mhe YJ, Twu FC, et al. Predicting health-related quali-ty of life in patients with low back pain. Spine (Phila Pa 1976) 2005; 30(5): 551-5.
  16. Gheldof EL, Vinck J, Van den Bussche E, Vlae-yen JW, Hidding A, Crombez G. Pain and pain-related fear are associated with functional and social disability in an occupational setting: evi-dence of mediation by pain-related fear. Eur J Pain 2006; 10(6): 513-25.
  17. Takeyachi Y, Konno S, Otani K, Yamauchi K, Takahashi I, Suzukamo Y, et al. Correlation of low back pain with functional status, general health perception, social participation, subjective happiness, and patient satisfaction. Spine (Phila Pa 1976 ) 2003; 28(13): 1461-6.
  18. Walsh DA, Radcliffe JC. Pain beliefs and per-ceived physical disability of patients with chron-ic low back pain. Pain 2002; 97(1-2): 23-31.
  19. Currie SR, Wang J. Chronic back pain and major depression in the general Canadian population. Pain 2004; 107(1-2): 54-60.
  20. Linton SJ. A review of psychological risk factors in back and neck pain. Spine (Phila Pa 1976) 2000; 25(9): 1148-56.
  21. Poiraudeau S, Revel M. Rehabilitation therapy in chronic low back pain. Joint Bone Spine 2000; 67(6): 582-7.
  22. Carroll LJ, Cassidy JD, Cote P. Depression as a risk factor for onset of an episode of trouble-some neck and low back pain. Pain 2004; 107(1-2): 134-9.
  23. Emmons KM, Rollnick S. Motivational inter-viewing in health care settings. Opportunities and limitations. Am J Prev Med 2001; 20(1): 68-74.