بررسی تأثیر تجویز هیدروکورتیزون وریدی (1 و 2 میلی‌گرم/کیلوگرم) بر لرز بعد از عمل سزارین با بی‌حسی نخاعی

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، مرکز تحقیقات بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار، مرکز تحقیقات بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشجوی پزشکی، کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: لرز بعد از عمل، یک عارضه‌ی شایع در بی‌حسی نخاعی است که تا کنون روش‌های مختلفی برای کنترل آن ارایه شده است. این مطالعه، با هدف تعیین تأثیر تجویز 2 دز هیدروکورتیزون وریدی در مقایسه با گروه شاهد، بر پیش‌گیری از لرز بعد از بی‌حسی نخاعی در اعمال جراحی سزارین انتخابی انجام شد.روش‌ها: در یک مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی، 135 زن باردار کاندیدای سزارین، در سه گروه 45 نفره توزیع شدند. در گروه‌های اول و دوم، به ترتیب 1 و 2 میلی‌گرم بر کیلوگرم هیدروکورتیزون و در گروه سوم، نرمال‌سالین با حجم مشابه بعد از کلامپ بند ناف به شکل وریدی طی 5 دقیقه به بیماران تزریق شد و بروز لرز بعد از عمل در سه گروه تعیین و مقایسه گردید.یافته‌ها: 75 بیمار، دچار لرز بعد از عمل شدند که 23 نفر (8/54 درصد) از گروه هیدروکورتیزون 1 میلی‌گرم/کیلوگرم، 16 نفر (4/36 درصد) از گروه هیدروکورتیزون 2 میلی‌گرم/کیلوگرم و 36 نفر (7/85 درصد) از گروه شاهد بودند و بروز لرز بعد از عمل، در سه گروه تفاوت معنی‌داری داشت (001/0 > P).نتیجه‌گیری: تزریق 2 میلی‌گرم/کیلوگرم هیدروکورتیزون وریدی در بیماران تحت عمل جراحی سزارین با بی‌حسی نخاعی، با کاهش بروز لرز بعد از عمل در بیماران همراه بود و به نظر می‌رسد استفاده از این دارو، عارضه‌ی جانبی خاصی را برای بیماران در پی ندارد. در عین حال، انجام مطالعات بیشتر به منظور تعیین تأثیر قطعی هیدروکورتیزون در پیش‌گیری از لرز بعد از عمل توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Intravenous Hydrocortisone (1 or 2 mg/kg) on Postoperative Shivering in Cesarean Section with Spinal Anesthesia

نویسندگان [English]

  • Azim Honarmand 1
  • Mohammadreza Safavi 1
  • Anahita Hirmanpour 2
  • Soheila Afzali 3
1 Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Student of Medicine, Student Research Committee, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Postoperative shivering is one of the most prevalent complications that several methods were used for controlling it. This study aimed to determine the effect of two doses of intravenous hydrocortisone (1 or 2 mg/kg) on postoperative shivering in cesarean section with spinal anesthesia.Methods: In a randomized controlled clinical trial study, 135 pregnant women candidate for cesarean were randomly divided in three equal groups. The groups were received 1 or 2 mg/kg hydrocortisone, or the same volume of normal saline (as control group) during the 5 minutes after umbilical clamping and postoperative shivering was determined and compared between the groups.Findings: Postoperative shivering was happened in 23 patients (54.8%) in 1 mg/kg hydrocortisone group, 16 patients (36.4%) in 2 mg/kg hydrocortisone group, and 36 patients (85.7%) in control group; the difference between the three groups was statistically significant (P < 0.001).Conclusion: Intravenous injection of 2 mg/kg hydrocortisone in patients under cesarean with spinal anesthesia led to decrease postoperative shivering. It seems that using this dose does not lead to serious complications. But, more studies are recommended to determine real effect of this dose of hydrocortisone.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Postoperative
  • Shivering
  • Hydrocortisone
  • Anesthesia
  • Spinal

مراجع

  1. Dal D, Kose A, Honca M, Akinci SB, Basgul E, Aypar U. Efficacy of prophylactic ketamine in preventing postoperative shivering. Br J Anaesth 2005; 95(2): 189-92.
  2. Talakoob R, Nouri Meshkati S. Effect of tramadol in post spinal shivering in caeserian section [MD Thesis]. Isfahan, Iran: Isfahan University of Medical Sciences; 2004. [In Persian].
  3. Honarmand A, Safavi MR. Comparison of prophylactic use of midazolam, ketamine, and ketamine plus midazolam for prevention of shivering during regional anaesthesia: a randomized double-blind placebo controlled trial. Br J Anaesth 2008; 101(4): 557-62.
  4. Kose EA, Dal D, Akinci SB, Saricaoglu F, Aypar U. The efficacy of ketamine for the treatment of postoperative shivering. Anesth Analg 2008; 106(1): 120-2, table.
  5. Sessler DI. Temperature regulation and monitoring. In: Miller RD, Eriksson LI, Fleisher LA, Wiener-kronish JP, Young WL, editors. Miller's anesthesia. 7th ed. New York, NY: Churchill Livingstone; 2010. p. 1533-57.
  6. Shibli KU, Russell IF. A survey of anaesthetic techniques used for caesarean section in the UK in 1997. Int J Obstet Anesth 2000; 9(3): 160-7.
  7. Zahra FA, Abudallah HM, Shabana RI, Abdulmageed WM, Abdulrazik SI, Nassar AM. Intramuscular ketamine for prevention of postanesthesia shivering in children. Saudi Med J 2008; 29(9): 1255-9.
  8. Sharma DR, Thakur JR. Ketamine and shivering. Anaesthesia 1990; 45(3): 252-3.
  9. Wrench IJ, Cavill G, Ward JE, Crossley AW. Comparison between alfentanil, pethidine and placebo in the treatment of post-anaesthetic shivering. Br J Anaesth 1997; 79(4): 541-2.
  10. Heid F, Grimm U, Roth W, Piepho T, Kerz T, Jage J. Intraoperative tramadol reduces shivering but not pain after remifentanil-isoflurane general anaesthesia. A placebo-controlled, double-blind trial. Eur J Anaesthesiol 2008; 25(6): 468-72.
  11. Wadhwa A, Sengupta P, Durrani J, Akca O, Lenhardt R, Sessler DI, et al. Magnesium sulphate only slightly reduces the shivering threshold in humans. Br J Anaesth 2005; 94(6): 756-62.
  12. Kizilirmak S, Karakas SE, Akca O, Ozkan T, Yavru A, Pembeci K, et al. Magnesium sulfate stops postanesthetic shivering. Ann N Y Acad Sci 1997; 813: 799-806.
  13. Powell RM, Buggy DJ. Ondansetron given before induction of anesthesia reduces shivering after general anesthesia. Anesth Analg 2000; 90(6): 1423-7.
  14. Bock M, Bauer M, Rosler L, Sinner B, Motsch J. Dolasetron and shivering. A prospective randomized placebo-controlled pharmaco-economic evaluation. Anaesthesist 2007; 56(1): 63-70. [In German].
  15. Rohm KD, Riechmann J, Boldt J, Schuler S, Suttner SW, Piper SN. Physostigmine for the prevention of postanaesthetic shivering following general anaesthesia - a placebo-controlled comparison with nefopam. Anaesthesia 2005; 60(5): 433-8.
  16. Hosseinzadeh H, Eidi M, Kolahdouzan KH, Pessianian I, Dadashzadeh S. The effect of preoperative hydrocortisone on the rate and severity of post anesthesia shivering. Pharmaceutical Sciences 2005; 25(3): 33-7. [In Persian].
  17. Pawar MS, Suri N, Kaul N, Lad S, Khan RM. Hydrocortisone reduces postoperative shivering following day care knee arthroscopy. Can J Anaesth 2011; 58(10): 924-8.
  18. Eydi M, Golzari SE, Aghamohammadi D, Kolahdouzan K, Safari S, Ostadi Z. Postoperative Management of Shivering: A Comparison of Pethidine vs. Ketamine. Anesth Pain Med 2014; 4(2): e15499.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 35، شماره 438
مرداد و شهریور 1396
صفحه 821-827

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 اردیبهشت 1396
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار