مقایسه‌ی اثر پروپوفول- رمی‌فنتانیل و پروپوفول- کتامین بر تغییرات همودینامیک و مدت تشنج در الکتروشوک‌درمانی

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد، مرکز تحقیقات بیهوشی و مراقبت‌های ویژه، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشجوی پزشکی، کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: امروزه الکتروشوک‌درمانی (Electroconvulsive therapy یا ECT) به عنوان یکی از روش‌های درمانی کارامد در اختلالات روان‌پزشکی به‌ وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اساس یک الکتروشوک موفق را ایجاد تشنجی با شدت، کیفیت و مدت مناسب تشکیل می‌دهد. از این رو، جهت ایجاد چنین تشنجی باید از داروی بیهوشی مناسب استفاده گردد. مطالعه‌ی حاضر، با هدف مقایسه‌ی تأثیر افزودن رمی‌فنتانیل در برابر افزودن کتامین به پروپوفول بر تغییرات همودینامیک و مدت زمان تشنج انجام شد.روش‌ها: مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی متقاطع حاضر، بر روی 40 بیمار کاندیدای الکتروشوک‌درمانی طی سال‌های 97-1396 انجام شد. بیماران برای دو نوبت درمان ECT به صورت تصادفی، هر بار یکی از ترکیب‌های درمانی شامل درمان با پروپوفول- رمی‌فنتانیل در برابر پروپوفول- کتامین جهت مرتبه‌ی دوم ECT دریافت نمودند. همچنین، تمام بیماران سوکسینیل کولین 5/0 میلی‌گرم/کیلوگرم و پروپوفول با دز 5/0 میلی‌گرم/کیلوگرم دریافت نمودند. فشار خون، ضربان قلب، درصد اشباع اکسیژن، مدت ریکاوری و زمان ایجاد تنفس خودبه‌خودی پس از ECT و عوارض در دو ترکیب درمانی ثبت و مقایسه گردید.یافته‌ها: دو گروه مطالعه از نظر فشار خون سیستول (180/0 = P)، فشار خون دیاستول (920/0 = P) و فشار خون متوسط شریانی (360/0 = P)، درصد اشباع اکسیژن (999/0 < P) و زمان ایجاد تنفس خودبه‌خودی در ریکاوری (950/0 = P) تفاوت معنی‌داری نداشتند. بروز تاکی‌کاردی (001/0 > P) و مدت زمان ریکاوری (040/0 = P) در گروه پروپوفول- کتامین به صورت معنی‌داری بیشتر بود. همچنین، تهوع و استفراغ در گروه پروپوفول- کتامین 8 مورد و بیشتر از گروه پروپوفول- رمی‌فنتانیل (2 مورد) بود (080/0 = P). میانگین زمان تشنج در گروه پروپوفول- کتامین، 74/7 ± 12/36 و در گروه پروپوفول- رمی‌فنتانیل، 13/5 ± 07/30 ثانیه ارزیابی شد که این مقدار به طور معنی‌داری در گروه پروپوفول- رمی‌فنتانیل پایین‌تر بود (001/0 > P).نتیجه‌گیری: طبق یافته‌های این مطالعه، استفاده از ترکیب پروپوفول- رمی‌فنتانیل با در نظر گرفتن مدت زمان القای تشنج، ثبات همودینامیک و نیز عوارض جانبی کمتر نسبت به ترکیب پروپوفول- کتامین ارجح است. با توجه به محدودیت مطالعات مقایسه‌ای بر روی کتامین و رمی‌فنتانیل، انجام مطالعات بیشتر در این زمینه توصیه می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effect of Propofol-Remifentanil versus Propofol-Ketamine on Hemodynamic Change and Seizure Duration in Electroconvulsive Therapy

نویسندگان [English]

  • Behzad Nazemroaya 1
  • Azim Honarmand 2
  • Shirin Hashemi-Fesharaki 3
1 Assistant Professor, Department of Anesthesiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Professor, Anesthesiology and Critical Care Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Student of Medicine, Student Research Committee, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Nowadays, electroconvulsive therapy (ECT) is an efficient treatment of psychological disorders. The basis of a successful ECT is induction of a seizure with purposeful intensity, quality, and duration. Thus, an appropriate anesthetic agent is required. The current study compared the efficacy of remifentanil versus ketamine add-on therapy to propofol on hemodynamic change and seizure duration in ECT.Methods: The current cross-sectional clinical trial study was conducted on 40 patients under ECT in years 2017-18. Patients were randomly treated with each of the combination therapies as they were randomly treated with one for the first session of ECT, and with the later for the second session. Combinations of anesthesia included treatment with propofol-remifentanil versus propofol-ketamine. Furthermore, all patients received 0.5 mg/kg of succinylcholine and 0.5 mg/kg of propofol. Blood pressure, pulse rate, oxygen saturation, recovery duration, and time of spontaneous respiration following ECT, as well as complications, were recorded and compared.Findings: Two assessed groups were not statistically different regarding systolic (P = 0.180) and diastolic blood pressure (P = 0.920), mean arterial pressure (P = 0.360), oxygen saturation (P > 0.999), and spontaneous respiration in recovery (P = 0.950). Tachycardia incidence (P < 0.001) and duration of recovery stay (P = 0.040) was significantly higher in propofol-ketamine group. Furthermore, nausea and vomiting was more in propofol-ketamine group (8 cases versus 2 cases; P = 0.080). The mean seizure duration was 36.12 ± 7.74 seconds propofol-ketamine and 30.07 ± 5.13 seconds in propofol-remifentanil group with a significant difference (P < 0.001).Conclusion: Based on findings of the current study, combination of propofol-remifentanil was superior to combination of propofol-ketamine regarding seizure duration, hemodynamic stability, and less adverse effects. Due to limited number of studies comparing mentioned remedies, further studies are recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Electroconvulsive Therapy
  • Propofol
  • Ketamine
  • Remifentanil
  • Hemodynamics

مراجع

  1. Choi P, Pisklakov S, Tilak V, Xiong M. Depression and electroconvulsive therapy: Review of current anesthesia considerations. Open J Depress 2013; 2(3): 32-42.
  2. Firouzian A, Tabassomi F. Is ketamine-propofol mixture (ketofol) an appropriate alternative induction agent for electroconvulsive therapy? Saudi J Anaesth 2013; 7(4): 476-7.
  3. Nishikawa K, Higuchi M, Kawagishi T, Shimodate Y, Yamakage M. Effect of divided supplementation of remifentanil on seizure duration and hemodynamic responses during electroconvulsive therapy under propofol anesthesia. J Anesth 2011; 25(1): 29-33.
  4. Lihua P, Su M, Ke W, Ziemann-Gimmel P. Different regimens of intravenous sedatives or hypnotics for electroconvulsive therapy (ECT) in adult patients with depression. Cochrane Database Syst Rev 2014; (4): CD009763.
  5. Porter R, Booth D, Gray H, Frampton C. Effects of the addition of remifentanil to propofol anesthesia on seizure length and postictal suppression index in electroconvulsive therapy. J ECT 2008; 24(3): 203-7.
  6. Geretsegger C, Nickel M, Judendorfer B, Rochowanski E, Novak E, Aichhorn W. Propofol and methohexital as anesthetic agents for electroconvulsive therapy: A randomized, double-blind comparison of electroconvulsive therapy seizure quality, therapeutic efficacy, and cognitive performance. J ECT 2007; 23(4): 239-43.
  7. Wang X, Chen Y, Zhou X, Liu F, Zhang T, Zhang C. Effects of propofol and ketamine as combined anesthesia for electroconvulsive therapy in patients with depressive disorder. J ECT 2012; 28(2): 128-32.
  8. Dinwiddie SH, Glick DB, Goldman MB. The effect of propofol-remifentanil anesthesia on selected seizure quality indices in electroconvulsive therapy. Brain Stimul 2012; 5(3): 402-7.
  9. Yalcin S, Aydogan H, Selek S, Kucuk A, Yuce HH, Karababa F, et al. Ketofol in electroconvulsive therapy anesthesia: Two stones for one bird. J Anesth 2012; 26(4): 562-7.
  10. MacPherson R, Marroquin-Harris M, Galvez V, Tor P, Loo C. The effect of adjuvant remifentanil with propofol or thiopentone on seizure quality during electroconvulsive therapy. Anaesth Intensive Care 2016; 44(2): 278-80.
  11. Takekita Y, Suwa T, Sunada N, Kawashima H, Fabbri C, Kato M, et al. Remifentanil in electroconvulsive therapy: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 2016; 266(8): 703-17.
  12. Erdogan KG, Yucel A, Colak YZ, Ozgul U, Yologlu S, Karlidag R, et al. Ketofol (mixture of ketamine and propofol) administration in electroconvulsive therapy. Anaesth Intensive Care 2012; 40(2): 305-10.
  13. Nazemroaya B, Shafa A, Khizab M. Comparison of the effect of ketamine and sodium thiopental on blood pressure and heart rate during electroconvulsive therapy in patients admitted to the ward of psychiatry; a double-blind randomized clinical trial. J Isfahan Med Sch 2016; 34(402): 1197-204. [In Persian].
  14. Okamoto N, Nakai T, Sakamoto K, Nagafusa Y, Higuchi T, Nishikawa T. Rapid antidepressant effect of ketamine anesthesia during electroconvulsive therapy of treatment-resistant depression: Comparing ketamine and propofol anesthesia. J ECT 2010; 26(3): 223-7.
  15. McGirr A, Berlim MT, Bond DJ, Chan PY, Yatham LN, Lam RW. Adjunctive ketamine in electroconvulsive therapy: Updated systematic review and meta-analysis. Br J Psychiatry 2017; 210(6): 403-7.
  16. Carspecken CW, Borisovskaya A, Lan ST, Heller K, Buchholz J, Ruskin D, et al. Ketamine anesthesia does not improve depression scores in electroconvulsive therapy: A randomized clinical trial. J Neurosurg Anesthesiol 2018; 30(4): 305-13.
  17. Nazemoroaya B, Sayedmoalemi S, Emami SA. Comparison of cardiovascular effects of propofol versus sodium thiopental anesthesia in children undergoing electroconvulsive therapy (ECT). J Isfahan Med Sch 2017; 35(427): 463-9. [In Persian].
  18. Kessler U, Bjorke-Bertheussen J, Soreide E, Hunderi PA, Bache-Mathiesen L, Oedegaard KJ, et al. Remifentanil as an adjunct to anaesthesia for electroconvulsive therapy fails to confer long-term benefits. Br J Anaesth 2018; 121(6): 1282-9.
  19. Stripp TK, Jorgensen MB, Olsen NV. Anaesthesia for electroconvulsive therapy - new tricks for old drugs: A systematic review. Acta Neuropsychiatr 2018; 30(2): 61-9.
  20. Nazemroaya B, Majedi MA, Shetabi H, Salmani S. Comparison of propofol and ketamine combination (ketofol) and propofol and fentanyl combination (fenofol) on quality of sedation and analgesia in the lumpectomy: A randomized clinical Trial. Adv Biomed Res 2018; 7: 134.
  21. Shetabi H, Nazemroaya B, Shafa A, Sarlak S. Comparison of the efficacy of two-drug combination, ketofol and fenofol, on sedation and analgesia in patients under the surgery of port catheter placement and removal. J Isfahan Med Sch 2019; 36(505): 1421-7. [In Persian].
  22. Rozet I, Rozet M, Borisovskaya A. Anesthesia for electroconvulsive therapy: An update. Current Anesthesiology Reports 2018; 8(3): 290-7.
  23. Mayo C, Kaye AD, Conrad E, Baluch A, Frost E. Update on anesthesia considerations for electroconvulsive therapy. Middle East J Anaesthesiol 2010; 20(4): 493-8.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 37، شماره 532 - شماره پیاپی 532
مرداد و شهریور 1398
صفحه 728-735

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 فروردین 1398
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار