عفونت قارچی سینوس‌های پارانازال و درمان آن

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 دانشیار گروه گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

2 دستیار گروه گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

3 استاد گروه گوش و حلق و بینی و جراحی سر و گردن، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

چکیده

مقدمه:
سینوزیت قارچی عبارت از عفونت یا التهاب سینوس توسط قارچ‌هایی است که نمی‌توانند روابط متقابل بدون خطر با بدن انسان داشته باشند.

روش ها:
در این مطالعه، به بررسی شیوع، بیماری‌های زمینه‌ای و چگونگی درمان این بیماری در مبتلایان پرداختیم. در این مطالعه‌ی مقطعی گذشته‌نگر (Case-series)، 22 بیمار که با تشخیص عفونت قارچی سینوس‌های پارانازال تحت درمان و پیگیری بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نمونه گرفته شده از سینوس و بیماری‌های همراه و نیز روش درمان در این افراد بررسی و با نرم‌افزار SPSS، آنالیز آماری شد.

یافته ها:
تعداد 12 مرد (57 درصد) و 10 زن (8/42 درصد) با حداقل سن 16 و حداکثر سن 73 سال در مطالعه شرکت کردند که 18 مورد موکورمایکوزیس (82 درصد) و 4 مورد آسپرژیلوس (18 درصد) داشتند. شایع‌ترین بیماری‌های همراه به ترتیب، دیابت ملیتوس (5/70 درصد)، لوسمی (6/9 درصد)، لوپوس (SLE یا Systemic Lupus Erythromytosis) (8/4 درصد) و بیماری مزمن کلیه (CRF یا Chronic Renal Failure) (3/4 درصد) بود و دو مورد (6/9 درصد) ریسک فاکتور نداشتند. شایع‌ترین سینوس‌های درگیر، اتموئید و ماگزیلاری (100 درصد) و شایع‌ترین علامت همراه، تغییر حدت بینایی و تغییر حس گونه‌ی (95 درصد) یک‌طرفه بود. همه‌ی بیماران تحت عمل جراحی، اندوسکپی سینوس و سپس درمان با آمفوتریسن B یا ایتراکونازول و سفتریاکسون، مترونیدازول و وانکومایسین قرار گرفتند و همگی با معاینه‌ی هفتگی به مدت 8 هفته پی‌گیری شدند. یک مورد موکورمایکوزیس در هفته‌ی دوم نیاز به اندوسکپی مجدد پیدا کرد و یک مورد آسپرژیلوس به آمفوتریسن B مقاوم بود و تحت درمان با ایتراکونازول (1 گرم هر 12 ساعت) قرار گرفت. 5 مورد به علت اختلالات داخلی یا قلبی فوت شدند و بقیه‌ی موارد مشکلی نداشتند.

نتیجه گیری:
درصدی از عفونت‌های مزمن سینوس‌ها که مقاوم به درمان آنتی‌بیوتیکی معمول می‌باشند ناشی از عفونت قارچی سینوس است. در بیماران با ضعف سیستم ایمنی، تشخیص و درمان اهمیت ویژه‌ای دارد و بررسی‌های تشخیصی قبل از اقداماتی چون شیمی درمانی یا کورتیکواستروئید تراپی توصیه می‌شود. برای درمان، جراحی اندوسکپی سینوس همراه درمان آمفوتریسین B مؤثر است؛ در صورت عدم پاسخ به آمفوتریسین، ایتراکونازول انتخاب بعدی به ویژه برای آسپرژیلوس است.

واژگان کلیدی:
سینوزیت قارچی، درمان آمفوتریپسین، آندوسکوپی سینوس.

عنوان مقاله [English]

Fungal Sinusitis and Treatment

نویسندگان [English]

  • Ahmad Reza Okhovvat 1
  • Maryam Karim 2
  • Sayed Mortaza Hashemi 2
  • Sayed Mostafa Hashemi 1
  • Nezamoddin Berjis 3
  • Manoochehr Amiridavan 1
1 Associate Professor, Department of Otolaryngology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
2 Resident of Otolaryngology, Department of Otolaryngology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
3 Professor, Department of Otolaryngology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
چکیده [English]

Background: We report the diagnosis, treatment and follow–up process of 22 cases of fungal sinusitis.

Methods: This case- series study was carried out on 22 patients with fungal sinusitis that had treatment of endoscopy and antifungal drug. Past medical history, pathology, CT scan findings and treatment of patients were evaluated. Data analysis was done using SPSS.

Findings: Twelve male (57%) and 10 female (43%) patients with the age of 16-73 years were a ssessed. Mucormycosis was seen in 18 (82%) and Aspergilosis in 4 (18%) patients. Diabetic mellitus (71%), chronic renal failure (CRF) (14.3%), and leukemia (9.6%) were reported as the most common underlying diseases. Maxillary and etmoid sinuses were the site of involvement. The most common sign was unilateral periorbital edema and proptosis (95%), and the most common symptom was unilateral change of visual acuity and cheek sensation (95%). All the patients had endoscopy surgery and treated with amphotricine B or ithraconazole and ceftrinaxone, metronidazole and vancomycine. Death was reported in 5 patients (22%) and renewed functional endoscopic sinus surgery (FESS) in 1 (4.8%).

Conclusion: Functional endoscopic sinus surgery with amphotncine B or ithraconazole and follow-up are effective for fungal sinusitis.

Key words: Fungal sinusitis, Amphotericin, Sinus endoscopy.