بررسی تأثیر تجویز پیش‌گیرانه‌ی کتامین یا کتورولاک وریدی بر تسکین درد پس از عمل سزارین تحت بیهوشی نخاعی

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه بیهوشی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: هدف ار انجام مطالعه‌ی حاضر، بررسی تأثیر تجویز وریدی کتورلاک و کتامین بر بی‌دردی پس از جراحی و مقایسه‌ی آن با دارونما در مادران باردار بود.روش‌ها: طی یک مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی 150 مادر باردار کاندیدای سزارین در سه گروه توزیع شدند. در گروه اول، دوز اولیه‌ی 15 میلی‌گرم کتورولاک و 10 میلی‌گرم/ساعت تا پایان جراحی، در گروه دوم دوز اولیه‌ی 25/0 میلی‌گرم/کیلوگرم کتامین و 10 میلی‌گرم/ساعت تا پایان جراحی و در گروه سوم دارونما تجویز گشت. شدت درد پس از جراحی، نیاز به مسکن، متغیرهای همودینامیک حین عمل و ریکاوری و عوارض پس از جراحی در بیماران سه گروه بررسی و مقایسه گشت.یافته‌ها: شدت درد گروه کتورولاک در ساعت صفر، 4، 12 و 24 کمتر از کتامین (050/0 > P) و در ساعت 4، 12 و 24 کمتر از دارونما بود (010/0 > P). میانگین فشار سیستولیک گروه کتورولاک در دقایق صفر بیهوشی، 3، 5، 10، 40 و 70 حین عمل و 15، 45 و 75 ورود به ریکاوری، کمتر از کتامین بود (050/0 > P). میانگین فشار دیاستول در دقایق صفر بیهوشی، 3 و 5 حین عمل در کتورولاک کمتر از کتامین بود (050/0 > P)، اما در دقایق 30 و 45 ریکاوری، بیشتر از کتامین بود (050/0 > P). بروز افت فشار خون، دپرسیون تنفسی، آریتمی قلبی و توهم (Hallucination) بین سه گروه یکسان بود، اما بروز گر گرفتگی، تهوع، استفراغ و لرز در کتورولاک کمتر از دو گروه دیگر بود (050/0 > P).نتیجه‌گیری: تزریق کتورولاک به عنوان پیش‌دارو در جراحی سزارین، می‌تواند شدت درد پس از جراحی در مادران را کاهش دهد. از این رو، توصیه می‌شود که از کتورولاک به عنوان داروی ضد درد به جای کتامین در مادران باردار استفاده گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Preemptive Administration of Venous Ketamine or Ketorolac on Pain Relief after Cesarean Section under Spinal Anesthesia

نویسندگان [English]

  • Azadeh Bahadori 1
  • Anahita Hirmanpour 1
  • Milad Nilchi 2
1 Assistant Professor, Department of Anesthesiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Student of Medicine, Student Research Committee, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: This study aimed to compare the preemptive effect of intravenous ketorolac and ketamine on decreasing the pain of patient in cesarean surgeries.Methods: In a clinical trial study, 150 patients undergoing cesarean surgery were selected and randomly divided into three equal groups of the ketorolac, ketamine, and placebo. A stat dose of 15 mg ketorolac, continuing as 10 mg/hour till end of the surgery, a stat dose of 0.25 mg/kg ketamine continuing as 10 mg/hour till end of the surgery, and the same amount of normal saline was injected in the three groups, respectively. Postoperative pain intensity, analgesic requirement, hemodynamic changes during and after surgery, and adverse effects were compared between the three groups.Findings: The mean score of postoperative pain in ketorolac group was significantly lower in the return time of motor block, and 4, 12, and 24 hours later than ketamine and at 4, 12, 24 hours than placebo group (P < 0.05 for all). Mean systolic blood pressure was lower in ketorolac group in different periods of surgery and in recovery period (P < 0.05). Mean diastolic blood pressure was lower in ketorolac group in different periods during the surgery (P < 0.05), but ketamine group had lower diastolic blood pressure in recovery period (P < 0.05). Incidence of hypotension, respiratory depression, cardiac arrhythmia, and hallucination were equal in three groups; but flushing, shiver, and nausea and vomiting were lower in ketorolac group (P < 0.05).Conclusion: Injection of ketorolac as preemptive treatment could decrease postoperative pain intensity in patients who undergo cesarean surgery. It also has some cardiovascular protective effect and decrease incidence of flushing, shiver, and nausea and vomiting after surgery. So, we recommend preemptive use of ketorolac in cesarean surgeries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pain
  • Cesarean section
  • Ketorolac
  • Ketamine

مراجع

  1. Behdad S, Hajiesmaeili MR, Abbasi HR, Ayatollahi V, Khadiv Z, Sedaghat A. Analgesic Effects of Intravenous Ketamine during Spinal Anesthesia in Pregnant Women Undergone Caesarean Section; A Randomized Clinical Trial. Anesth Pain Med 2013; 3(2): 230-3.
  2. Kirby RR. Clinical Anesthesia Practice. Philadelphia, PA: Saunders; 2002.
  3. Mousavi SA, Mortazavi F, Chaman R, Khosravi A. Quality of life after cesarean and vaginal delivery. Oman Med J 2013; 28(4): 245-51.
  4. Ebong EJ, Mato CN, Fyneface-Ogan S. Pre-Incisional Intravenous Low-Dose Ketamine Does Not Cause Pre-Emptive Analgesic Effect Following Caesarean Section under Spinal Anaesthesia. J Anesthe Clinic Res 2011; 2:138.
  5. Arbabi S, Ghazi Saeidi K. The preemptive effect of low dose ketamine on postoperative pain in cesarean section. J Iran Society Anaesthesiol Intensive Care 2003; 23(42): 15-21. [In Persian].
  6. Kararmaz A, Kaya S, Karaman H, Turhanoglu S, Ozyilmaz MA. Intraoperative intravenous ketamine in combination with epidural analgesia: postoperative analgesia after renal surgery. Anesth Analg 2003; 97(4): 1092-6, table.
  7. Khezri MB, Tahaei E, Atlasbaf AH. Comparison of postoperative analgesic effect of intrathecal ketamine and fentanyl added to bupivacaine in patients undergoing cesarean section: a prospective randomized double-blind study. Middle East J Anaesthesiol 2016; 23(4): 427-36.
  8. Nistal-Nuno B. No preemptive analgesic effect of preoperative ketorolac administration following total abdominal hysterectomy: A randomized study. Saudi J Anaesth 2017; 11(2): 169-76.
  9. Kaur S, Saroa R, Aggarwal S. Effect of intraoperative infusion of low-dose ketamine on management of postoperative analgesia. J Nat Sci Biol Med 2015; 6(2): 378-82.
  10. Madineh H, Rajaei M, Ghaheri H, Akhlaghi M, Ganji F. The effect of intravenous low dose ketamine on postoperative pain. J Shahrekord Univ Med Sci. 2005; 7 (2):29-34. [In Persian].
  11. Arbabi SH, Hemati Khatami AA, Hosseinkhan Z. The effect of preinduction low dose of intravenous ketamine on homodynamic stability of parturient scheduled for elective cesarean section. J Guilan Univ Med Sci 2007; 16(61): 30-9. [In Persian].
  12. Pavy G, Paech MJ, Evans SF. The effect of intravenous ketorolac on opioid requirement and pain after cesarean delivery. Anesthesia and Analgesia 2001; 92(4).
  13. El-Tahan MR, Warda OM, Yasseen AM, Attallah MM, Matter MK. A randomized study of the effects of preoperative ketorolac on general anaesthesia for caesarean section. Int J Obstet Anesth 2007; 16(3): 214-20.
  14. Abbas MS, Askar OA, Abdel Aleem AA. Pre-emptive ketorolac for prevention of intraoperative shoulder pain in patients undergoing cesarean section: A double blind randomized clinical trial. Asian J Anesthesiol 2017; 55(3): 68-72.
  15. Roche NE, Li D, James D, Fechner A, Tilak V. The effect of perioperative ketorolac on pain control in pregnancy termination. Contraception 2012; 85(3): 299-303.
  16. Han SY, Jin HC, Yang WD, Lee JH, Cho SH, Chae WS, et al. The Effect of Low-dose Ketamine on Post-caesarean Delivery Analgesia after Spinal Anesthesia. Korean J Pain 2013; 26(3): 270-6.
  17. Menkiti ID, Desalu I, Kushimo OT. Low-dose intravenous ketamine improves postoperative analgesia after caesarean delivery with spinal bupivacaine in African parturients. Int J Obstet Anesth 2012; 21(3): 217-21.
  18. Sen S, Ozmert G, Aydin ON, Baran N, Caliskan E. The persisting analgesic effect of low-dose intravenous ketamine after spinal anaesthesia for caesarean section. Eur J Anaesthesiol 2005; 22(7): 518-23.
  19. Clements JA, Nimmo WS. Pharmacokinetics and analgesic effect of ketamine in man. Br J Anaesth 1981; 53(1): 27-30.
  20. Ngan Kee WD, Khaw KS, Ma ML, Mainland PA, Gin T. Postoperative analgesic requirement after cesarean section: a comparison of anesthetic induction with ketamine or thiopental. Anesth Analg 1997; 85(6): 1294-8.
  21. Fazel MR, Forghani Z, Fakharian E, Akbari H. Preemptive analgesic effect of ketamine in patients undergoing elective cesarean section. Clin J Pain 2010; 26(3): 223-6.
  22. Bauchat JR, Higgins N, Wojciechowski KG, McCarthy RJ, Toledo P, Wong CA. Low-dose ketamine with multimodal postcesarean delivery analgesia: a randomized controlled trial. Int J Obstet Anesth 2011; 20(1): 3-9.
  23. Behdad A, Hosseinpour M, Khorasani P. Preemptive use of ketamine on post operative pain of appendectomy. Korean J Pain 2011; 24(3): 137-40.
  24. Bilgen S, Koner O, Ture H, Menda F, Ficicioglu C, Aykac B. Effect of three different doses of ketamine prior to general anaesthesia on postoperative pain following Caesarean delivery: a prospective randomized study. Minerva Anestesiol 2012; 78(4): 442-9.
  25. Suleiman Z, Ik K, Bo B. Evaluation of the cardiovascular stimulation effects after induction of anaesthesia with ketamine. J West Afr Coll Surg 2012; 2(1): 38-52.
  26. Wilson RD, Traber DL, McCoy NR. Cardiopulmonary effects of C1-581--the new dissociative anesthetic. South Med J 1968; 61(7): 692-6.
  27. Shabana AM, Nasr ES, Moawad HE. Effect of ketamine on intraoperative nausea and vomiting during elective caesarean section under spinal anaesthesia: A placebo-controlled prospective randomized double blinded study. Egyptian Journal of Anaesthesia 2012; 28(2): 169-74.
  28. Song JW, Shim JK, Song Y, Yang SY, Park SJ, Kwak YL. Effect of ketamine as an adjunct to intravenous patient-controlled analgesia, in patients at high risk of postoperative nausea and vomiting undergoing lumbar spinal surgery. Br J Anaesth 2013; 111(4): 630-5.
  29. Kalava A, Darji SJ, Kalstein A, Yarmush JM, SchianodiCola J, Weinberg J. Efficacy of ginger on intraoperative and postoperative nausea and vomiting in elective cesarean section patients. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 2013; 169(2): 184-8.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 35، شماره 463 - شماره پیاپی 463
بهمن و اسفند 1396
صفحه 1931-1940

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 آبان 1396
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار