ارتباط عوامل اجتماعی با شاخص کنترل قند خون بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در شهرستان اصفهان

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 دستیار، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: انجام مطالعه‌ی جامع و اختصاصی به منظور بررسی عوامل تأثیرگذار جمعیتی- اجتماعی بر کنترل بیماری دیابت در جامعه‌ی ایرانی ضروری به نظر می‌رسد. این مطالعه، به منظور بررسی تأثیر برخی از متغیرهای جمعیتی و اجتماعی بر کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.روش‌ها: این پژوهش، یک مطالعه‌ی مقطعی بود. افراد مورد مطالعه بیماران مبتلا به دیابت در شهرستان اصفهان بودند که به روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، چک لیست محقق ساخته شامل دو بخش بود. بخش اول در بر دارنده‌ی سؤالاتی در زمینه‌ی مشخصات دموگرافیک، شامل سن، جنس، شغل، وضعیت تأهل، سطح سواد و بعد خانوار بود و بخش دوم، در بر دارنده‌ی سؤالاتی در زمینه‌ی عوامل اجتماعی تأثیرگذار بر سلامت مانند وضعیت اقتصادی- اجتماعی، وضعیت پوشش بیمه، مراکز دریافت خدمات مراقبت دیابت و مقادیر اندازه‌گیری شده‌ی قند خون ناشتا، قند خون دو ساعت بعد از غذا، HbA1C، لیپوپروتئین‌ها، وزن، قد و فشار خون بود.یافته‌ها: بررسی متغیرهای اقتصادی- اجتماعی در دو گروه مورد مطالعه بر اساس رگرسیون لجستیک نشان داد که مدت زمان ابتلا به بیماری (22/1-03/1 95 درصد Confidence intervals یا CI، 12/1 = Odd ratio یا OR) رابطه‌ی معکوس و اندازه‌گیری قند خون 4 بار و بیشتر در هفته، در مقایسه با یک بار در ماه (87/11-22/1 95 درصد CI، 81/3 = OR) رابطه‌ی مستقیمی با کنترل قند خون در بیماران دارد. بررسی سایر متغیرهای اندازه‌گیری شده ارتباط معنی‌داری را نشان نمی‌دهد.نتیجه‌گیری: از میان کلیه‌ی متغیرهای اجتماعی- اقتصادی مورد مطالعه، تنها مدت زمان ابتلا به بیماری و متوسط اندازه‌گیری قند خون توسط بیماران با شاخص کنترل قند خون ارتباط دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Social Factors and Blood Glucose in Patients with Type II Diabetes in Isfahan Township, Iran

نویسندگان [English]

  • Reza Khadivi 1
  • Zahra Siadat 2
  • Nourallah Ranjbar-Gharache 3
1 Associate Professor, Department of Community Medicine, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Community Medicine, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Resident, Department of Community Medicine, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: This study aimed to investigate the effect of some socio-demographic factors on control of blood glucose in patients with type II diabetes.Methods: In this study cross-sectional research, study population included all the patients with type II diabetes in Isfahan Township, Iran. A researcher-made checklist constituted the data collection instrument in this study. This checklist consisted of two sections where the first part encompassed questions about demographic characteristics, including age, gender, occupation, marital status, education level, and family size. The second part included some questions on the effective social factors in health, such as socioeconomic status, insurance coverage, diabetes care service centers, the measured values of fasting blood glucose, blood glucose levels two hours after a meal, HbA1C, lipoproteins, weight, height, and blood pressure.Findings: The Study of social variables and cardiovascular disease risk factors in two groups based on logistic regression showed that the duration of disease (OR = 1.12, CI 95%: 1.03-1.22) and the mean level of blood glucose (OR = 3.81, CI 95%: 1.22-11.87) associated with glycemic control indexes. Other measured variables did not show any significant relationship with glycemic control indexes.Conclusion: Based on the results of this study, the duration of diabetes and the mean level of blood glucose among the patients can influence diabetes control indicators.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Type II diabetes
  • Demography
  • Socioeconomic Factors
  • Hypertension
  • Blood glucose
  • Body Mass Index

مراجع

  1. World Health Organization. Global status report on noncommunicable diseases 2014. Geneva, Switzerland: WHO; 2014.
  2. World Health Organization. Global Health Estimates 2015: Deaths by cause, age, sex, by country and by region, 2000-2015. Geneva, Switzerland: WHO; 2016.
  3. Meraci M, Feizi A, Bagher Nejad M. Investigating The prevalence of high blood pressure, type 2 diabetes mellitus and related risk factors according to a large general study in Isfahan- using multivariate logistic regression model. J Health Syst Res 2012; 8(2): 193-203. [In Persian].
  4. Sharifirad G, Najimi A, Hassanzadeh A, Azadbakht L. Application of BASNEF educational model for nutritional education among elderly patients with type 2 diabetes: improving the glycemic control. J Res Med Sci 2011; 16(9): 1149-58.
  5. Najimi A, Azadbakht L, Hassanzadeh A, Sharifirad GR. The effect of nutritional education on metabolic outcomes based on BASNEF Model in elderly patients with type 2 diabetes. J Health Syst Res 2010; 6(3): 549-58. [In Persian].
  6. Najimi A, Sharifirad G, Hasanzadeh A, Azadbakht L. effect of nutrition education on nutritional behaviors and glycemic control indices based on BASNEF model among elderly with type 2 diabetes. J Isfahan Med Sch 2011; 29(155): 1247-58. [In Persian].
  7. Keers JC, Groen H, Sluiter WJ, Bouma J, Links TP. Cost and benefits of a multidisciplinary intensive diabetes education programme. J Eval Clin Pract 2005; 11(3): 293-303.
  8. Millstein RA, Yeh HC, Brancati FL, Batts-Turner M, Gary TL. Food availability, neighborhood socioeconomic status, and dietary patterns among blacks with type 2 diabetes mellitus. Medscape J Med 2009; 11(1): 15.
  9. Gary-Webb TL, Suglia SF, Tehranifar P. Social epidemiology of diabetes and associated conditions. Curr Diab Rep 2013; 13(6): 850-9.
  10. Sacerdote C, Ricceri F, Rolandsson O, Baldi I, Chirlaque MD, Feskens E, et al. Lower educational level is a predictor of incident type 2 diabetes in European countries: the EPIC-InterAct study. Int J Epidemiol 2012; 41(4): 1162-73.
  11. Tol A, Pourreza A, Shojaeezadeh D, Mahmoodi M, Mohebbi B. The assessment of relations between socioeconomic status and number of complications among type 2 diabetic patients. Iran J Public Health 2012; 41(5): 66-72.
  12. Rahimiam Bogar E. Risk factors for cardiovascular complications in patients with type II diabetes: Predictive role of psychological factors, social factors and disease characteristics. J Fundam Ment Health 2011; 13(3): 278-93. [In Persian].
  13. American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes-2017: Summary of Revisions. Diabetes Care 2017; 40(Suppl 1): S4-S5.
  14. Huang ES, Laiteerapong N, Liu JY, John PM, Moffet HH, Karter AJ. Rates of complications and mortality in older patients with diabetes mellitus: the diabetes and aging study. JAMA Intern Med 2014; 174(2): 251-8.
  15. Banerjee C, Moon YP, Paik MC, Rundek T, Mora-McLaughlin C, Vieira JR, et al. Duration of diabetes and risk of ischemic stroke: the Northern Manhattan Study. Stroke 2012; 43(5): 1212-7.
  16. Osborn CY, Mayberry LS, Kim JM. Medication adherence may be more important than other behaviours for optimizing glycaemic control among low-income adults. J Clin Pharm Ther 2016; 41(3): 256-9.
  17. Everson SA, Maty SC, Lynch JW, Kaplan GA. Epidemiologic evidence for the relation between socioeconomic status and depression, obesity, and diabetes. J Psychosom Res 2002; 53(4): 891-5.
  18. Esteghamati A, Gouya MM, Abbasi M, Delavari A, Alikhani S, Alaedini F, et al. Prevalence of diabetes and impaired fasting glucose in the adult population of Iran: National Survey of Risk Factors for Non-Communicable Diseases of Iran. Diabetes Care 2008; 31(1): 96-8.
  19. Krishnan S, Cozier YC, Rosenberg L, Palmer JR. Socioeconomic status and incidence of type 2 diabetes: Results from the Black Women's Health Study. Am J Epidemiol 2010; 171(5): 564-70.
  20. Farzadfar F, Murray CJ, Gakidou E, Bossert T, Namdaritabar H, Alikhani S, et al. Effectiveness of diabetes and hypertension management by rural primary health-care workers (Behvarz workers) in Iran: a nationally representative observational study. Lancet 2012; 379(9810): 47-54.
  21. Larranaga I, Arteagoitia JM, Rodriguez JL, Gonzalez F, Esnaola S, Pinies JA. Socio-economic inequalities in the prevalence of Type 2 diabetes, cardiovascular risk factors and chronic diabetic complications in the Basque Country, Spain. Diabet Med 2005; 22(8): 1047-53.
  22. Rahimian B, I, Mohajeri-Tehrani MR, Besharat MA, Talepasand S. The effect of sociostructural and collaborative decision-making on diabetes self-management. Iran J Public Health 2013; 42(3): 280-92.
  23. Schootman M, Andresen EM, Wolinsky FD, Malmstrom TK, Miller JP, Yan Y, et al. The effect of adverse housing and neighborhood conditions on the development of diabetes mellitus among middle-aged African Americans. Am J Epidemiol 2007; 166(4): 379-87.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 35، شماره 430 - شماره پیاپی 430
خرداد و تیر 1396
صفحه 536-544

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 اردیبهشت 1396
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار