مقایسه‌ی تأثیر دو روش آموزش ذهن‌آگاهی و آموزش یادآوری خاص بر حافظه‌ی بیماران دچار سکته‌ی مغزی ایسکمیک

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد، گروه روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار، گروه روان‌شناسی، دانشکده‌ی روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

4 استاد، گروه مغز و اعصاب، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: مشکلات مربوط به حافظه، یکی از شایع‌ترین اختلالات شناختی است که بیماران را بعد از سکته‌ی مغزی تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی میزان اثربخشی درمان مبتنی بر آموزش یادآوری خاص و آموزش ذهن‌آگاهی در بهبود حافظه‌ی بیماران مبتلا به دچار سکته‌ی مغزی ایسکمیک بود.روش‌ها: در این پژوهش، روش شبه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون بین دو گروه اجرا گردید. 16 بیمار مبتلا به دچار سکته‌ی مغزی ایسکمیک به روش نمونه‌گیری در دسترس از میان بیماران مراجعه کننده به بیمارستان الزهرای (س) اصفهان در سال 1393، انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه قرار گرفتند. گروه‌های مورد مطالعه شامل دو گروه آموزش ذهن‌آگاهی (8 = n) و آموزش یادآوری خاص (8 = n) بودند. مداخلات آموزشی بر روی دو گروه مورد مطالعه انجام شد و سپس، بیماران با استفاده از پرسش‌نامه‌ی حافظه‌ی آینده‌نگر گذشته‌نگر مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته‌ها: اندازه‌ی اثر آموزش ذهن‌آگاهی برابر 5/4 و اندازه‌ی اثر آموزش یادآوری خاص برابر 3/2 به دست آمد که نشان دهنده‌ی میزان تأثیر زیاد درمانی در هر دو گروه بود. در مقایسه‌ی نتایج دو گروه با آزمون ANCOVA، در نمره‌ی کل حافظه بین دو گروه تفاوت معنی‌داری یافت شد (05/0 > P) و علاوه بر این، در زیر مقیاس حافظه‌ی آینده‌نگر نیز بین دو گروه تفاوت معنی‌داری وجود داشت (05/0 > P).نتیجه‌گیری: مطابق یافته‌های این پژوهش، دو روش آموزش ذهن‌آگاهی و آموزش یادآوری خاص، منجر به بهبود حافظه‌ی بیماران دچار سکته‌ی مغزی ایسکمیک می‌شوند و روش آموزش ذهن‌آگاهی اثربخشی بیشتری بر حافظه‌ی آینده‌نگر دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of the Effectiveness of Mindfulness Training and Memory Specificity Training on the Aspects of Memory in Patients with Ischemic Stroke

نویسندگان [English]

  • Negar Karimian 1
  • Hamid Taher Neshat-Doost 2
  • Karim Asgari 3
  • Hamid Reza Orayzi 1
  • Mohammad Reza Najafi 4
1 PhD Candidate, Department of Psychology, School of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
2 Professor, Department of Psychology, School of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Associate Professor, Department of Psychology, School of Education and Psychology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
4 Professor, Department of Neurology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Memory problems were reported to be among the most common cognitive disorders affecting patients with stroke. The aim of this study was to investigate the effectiveness of mindfulness training and memory specificity training on the aspects of memory in patients with ischemic stroke.Methods: A quasi-experimental design with pre/posttest and two experimental groups was used in this study. 16 patients with ischemic stroke were selected via available sampling among patients referred to Alzahra hospital, Isfahan, Iran, in 2014, and were randomly assigned into two equal groups. The groups were trained with either mindfulness training, or memory specificity training. Then, the patients were evaluated using Prospective and Retrospective Memory Questionnaire (PRMQ).Findings: The effect size was calculated as 4.5 and 2.3 for mindfulness training and memory specificity training, respectively, indicating marvelous effectiveness of treatment for both groups. There was significant difference between the two groups in total score of PRMQ according to ANCOVA test (P < 0.05). Furthermore, there was significant difference between the two groups in prospective memory score (P < 0.05).Conclusion: According to the findings, mindfulness training and memory specificity training had increasing effect on memory in patients with ischemic stroke. Mindfulness training was more effective on the prospective memory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mindfulness
  • Stroke
  • Memory

مراجع

  1. Dehghani FM, Kazemi T, Sharifzadeh G, Dadbeh S, Dehghan P. Stroke in Birjand, Iran: A hospital-based study of acute stroke. Iran Red Crescent Med J 2013; 15(3): 264-8.
  2. Delbari A, Salman RR, Tabatabaei SS, Rahgozar M, Lokk J. Stroke epidemiology and one-month fatality among an urban population in Iran. Int J Stroke 2011; 6(3): 195-200.
  3. Leys D, Henon H, Mackowiak-Cordoliani MA, Pasquier F. Poststroke dementia. Lancet Neurol 2005; 4(11): 752-9.
  4. Doornhein K, De Haan Edward HF. Cognitive training for memory deficits in stroke patients. Neuropsychol Rehabil 1998; 8(4): 393-400.
  5. Lim C, Alexander MP. Stroke and episodic memory disorders. Neuropsychologia 2009; 47(14): 3045-58.
  6. Morris PL, Robinson RG, Andrzejewski P, Samuels J, Price TR. Association of depression with 10-year poststroke mortality. Am J Psychiatry 1993; 150(1): 124-9.
  7. Parikh RM, Robinson RG, Lipsey JR, Starkstein SE, Fedoroff JP, Price TR. The impact of poststroke depression on recovery in activities of daily living over a 2-year follow-up. Arch Neurol 1990; 47(7): 785-9.
  8. Kauhanen ML, Korpelainen JT, Hiltunen P, Nieminen P, Sotaniemi KA, Myllyla VV. Domains and determinants of quality of life after stroke caused by brain infarction. Arch Phys Med Rehabil 2000; 81(12): 1541-6.
  9. Rasquin SM, Van De Sande P, Praamstra AJ, Van Heugten CM. Cognitive-behavioural intervention for depression after stroke: five single case studies on effects and feasibility. Neuropsychol Rehabil 2009; 19(2): 208-22.
  10. Mitchell PH, Teri L, Veith R, Buzaitis A, Tirschwell D, Becker K, et al. Living well with stroke: design and methods for a randomized controlled trial of a psychosocial behavioral intervention for poststroke depression. J Stroke Cerebrovasc Dis 2008; 17(3): 109-15.
  11. Baer RA. Mindfulness Training as a Clinical Intervention: A conceptual and empirical review. Clin Psychol Sci Pract 2003; 10(2): 125-43.
  12. Britton WB, Shahar B, Szepsenwol O, Jacobs WJ. Mindfulness-based cognitive therapy improves emotional reactivity to social stress: results from a randomized controlled trial. Behav Ther 2012; 43(2): 365-80.
  13. Holzel BK, Carmody J, Vangel M, Congleton C, Yerramsetti SM, Gard T, et al. Mindfulness practice leads to increases in regional brain gray matter density. Psychiatry Res 2011; 191(1): 36-43.
  14. van den Hurk PA, Giommi F, Gielen SC, Speckens AE, Barendregt HP. Greater efficiency in attentional processing related to mindfulness meditation. Q J Exp Psychol (Hove) 2010; 63(6): 1168-80.
  15. Jha AP, Stanley EA, Kiyonaga A, Wong L, Gelfand L. Examining the protective effects of mindfulness training on working memory capacity and affective experience. Emotion 2010; 10(1): 54-64.
  16. Nikonenko AG, Radenovic L, Andjus PR, Skibo GG. Structural features of ischemic damage in the hippocampus. Anat Rec (Hoboken) 2009; 292(12): 1914-21.
  17. Raes F, Williams JM, Hermans D. Reducing cognitive vulnerability to depression: a preliminary investigation of MEmory Specificity Training (MEST) in inpatients with depressive symptomatology. J Behav Ther Exp Psychiatry 2009; 40(1): 24-38.
  18. Williams JM, Barnhofer T, Crane C, Herman D, Raes F, Watkins E, et al. Autobiographical memory specificity and emotional disorder. Psychol Bull 2007; 133(1): 122-48.
  19. Smith G, Della SS, Logie RH, Maylor EA. Prospective and retrospective memory in normal ageing and dementia: A questionnaire study. Memory 2000; 8(5): 311-21.
  20. Crawford JR, Smith G, Maylor EA, Della SS, Logie RH. The Prospective and Retrospective Memory Questionnaire (PRMQ): Normative data and latent structure in a large non-clinical sample. Memory 2003; 11(3): 261-75.
  21. Zare H, Alipur A, Mostafaie A. Standardization of Retrospective-Prospective Memory Scale. Social Cognition 2014; 3(1): 45-56. [In Persian].
  22. Moustgaard A, Bedard M, Felteau M. Mindfulness-based cognitive therapy (MBCT) for individuals who had a stroke: results from a pilot study. J Cogn Rehabil 2007; 25: 1-10.
  23. Neshat-Doost HT, Dalgleish T, Yule W, Kalantari M, Ahmadi SJ, Dyregrov A, et al. Enhancing Autobiographical Memory Specificity Through Cognitive Training. Clinical Psychological Science 2012; 1(1): 84-92.
  24. Farahani HA, Oreizy HR. Advanced research methods in humanities (a practical approach). Isfahan, Iran: Jahad Daneshgahi Publications; 2005. p. 280-4. [In Persian].
  25. Wilcox RR. Introduction to robust estimation and hypothesis testing (statistical modeling and decision science). San Diego, CA: Academic Press; 2005; 609-24.
  26. Johansson B, Bjuhr H, Ronnback L. Mindfulness-based stress reduction (MBSR) improves long-term mental fatigue after stroke or traumatic brain injury. Brain Inj 2012; 26(13-14): 1621-8.
  27. Joo HM, Lee SJ, Chung YG, Shin IY. Effects of mindfulness based stress reduction program on depression, anxiety and stress in patients with aneurysmal subarachnoid hemorrhage. J Korean Neurosurg Soc 2010; 47(5): 345-51.
  28. Lazaridou A, Philbrook P, Tzika AA. Yoga and mindfulness as therapeutic interventions for stroke rehabilitation: A systematic review. Evid Based Complement Alternat Med 2013; 2013: 357108.
  29. McMillan T, Robertson IH, Brock D, Chorlton L. Brief mindfulness training for attentional problems after traumatic brain injury: A randomised control treatment trial. Neuropsychological Rehabilitation 2002; 12(2): 117-25.
  30. Roberts-Wolfe D, Sacchet MD, Hastings E, Roth H, Britton W. Mindfulness training alters emotional memory recall compared to active controls: support for an emotional information processing model of mindfulness. Front Hum Neurosci 2012; 6: 15.
  31. Dalgleish T, Bevan A, McKinnon A, Breakwell L, Mueller V, Chadwick I, et al. A comparison of MEmory Specificity Training (MEST) to education and support (ES) in the treatment of recurrent depression: study protocol for a cluster randomised controlled trial. Trials 2014; 15: 293.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 35، شماره 441 - شماره پیاپی 441
مهر و آبان 1396
صفحه 961-968

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 28 شهریور 1395
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار