مقایسه‌ی شاخص‌های اصلی سلامت در مناطق روستایی استان اصفهان قبل و بعد از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی و کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 گروه آمار و کامپیوتر، مرکز بهداشت استان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: اصلاح نظام سلامت در ایران، تحت عنوان برنامه‌ی پزشک خانواده، در کل مناطق روستایی و شهرهای با جمعیت کمتر از بیست هزار نفر، از سال 1384به اجرا گذاشته شد. هدف از این مطالعه، مقایسه‌ی شاخص‌های اصلی سلامت قبل و بعد از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده بود.روش‌ها: در این مطالعه که در سال 1391 به صورت Trend analysis انجام شد، شاخص‌های اصلی سلامت، طی یک دوره‌ی 10 ساله، از سال 1381 تا 1390 طی دو دوره‌ی زمانی، یک دوره‌ی زمانی 4 ساله قبل از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده و یک دوره‌ی 6 ساله بعد از اجرای این برنامه در استان اصفهان، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده‌های حیاتی در خانه‌های بهداشت و مراکز بهداشتی- درمانی روستایی، در فرم استانداردی به نام زیج حیاتی گردآوری و طبقه‌بندی می‌شود. این داده‌ها در مراکز بهداشت شهرستان، وارد نرم‌افزار مخصوص زیج حیاتی شهرستان می‌شود. این مطالعه، با بررسی اطلاعات موجود در نرم‌افزار شاخص‌های حیاتی برگرفته از زیج‌های حیاتی مناطق روستایی استان اصفهان، در واحد آمار و رایانه‌ی مرکز بهداشت استان، اجرا شد.یافته‌ها: میزان مرگ نوزادی (NMR یا Neonatal mortality rate) از 23/16 در هزار نفر تولد زنده (قبل از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده) به 8/8 در هزار نفر (بعد از اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده) کاهش یافته بود. میزان مرگ شیرخواران (IMR یا Infant mortality rate) از میزان 64/21 در هزار تولد زنده، به 20/14 کاهش یافته بود. همچنین میزان مرگ کودکان زیر 5 سال (MR5U یا Under-5-year mortality rate)، از 33/26 در هزار نفر تولد زنده تا حد 40/17 پایین آمده بود.نتیجه‌گیری: به دنبال اجرای برنامه‌ی پزشک خانواده در مناطق روستایی استان اصفهان، کاهش قابل ملاحظه‌ای در شاخص‌های اصلی سلامتی مانند میزان‌های مرگ نوزادان، مرگ شیرخواران و مرگ کودکان زیر 5 سال مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparing the Main Reproductive Health Indices in Rural Areas of Isfahan province, Iran, before and after Family Physician Program Intervention during 2001-2011

نویسندگان [English]

  • Reza Khadivi 1
  • Amin Kor 2
  • Elham Foruzandeh 3
1 Associate Professor, Social Determinant of Health Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Student of Medicine, School of Medicine AND Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Health Statistics Group, Isfahan Province Health Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Health sector reform (HSR) has done in the Islamic Republic of Iran (I. R. Iran) as family physician program, in rural areas and urban regions of bellow-20-thousands population from 2005. The aim of this study was comparing the main reproductive health indicators before and after implementation of family physician program.Methods: In a trend study in 2012, we analyzed the reproductive health indices from 2001 to 2011 comparing indices in two intervals, 4 years prior and 6 years after introducing the family physician program in the Isfahan province, Iran. In the rural areas of Iran, personal, social and health data are collected on each person in the community covered by health houses and then are collected by health centers in which family physicians teams are presented. Afterward, data are gathered and assessed in district health centers. These data had been drawn from vital data software. This software existed in every Deputy Director at the District Health Centers. We assessed indicators such as neonatal mortality rate (NMR), infant mortality rate (IMR), under-5-year mortality rate (U5MR), and the percentage of the deliveries carried out by skilled attendance in hospital.Findings: The NMR decreased from 13.35 per 1000 live births to 8.8. The IMR decreased from 17.86 per 1000 live births to 14.2. The U5MR decreased from 21.06 per 1000 live births to 17.4.Conclusion: Following family physician program measurements, the main reproductive health indices such as NMR, IMR and U5MR have been decreased markedly in rural areas of the Isfahan province.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Health sector reform
  • Family physician
  • Reproductive health indicator
  • Iran
  • Developing Country

مراجع

  1. Neema S. The impact of health policies and health sector reform on the readiness of health systems to respond to women's health needs, with special focus on reproductive health, reproductive rights and HIV/AIDS [Online]. [cited 2005 Nov 3]; Available from: URL: http://www.un.org/womenwatch/daw/egm/enabling-environment2005/docs/EGM-WPD-EE-2005-EP.11%20%20S.pdf
  2. LangerA, Nigenda G, Catino J. Health sector reform and reproductive health in Latin America and the Caribbean: strengthening the links. Bull World Health Organ 2000; 78(5): 667-76.
  3. Health Sector Reform Initiative. Methodology for monitoring and evaluation of health sector reform in Latin America and the Caribbean [Online]. [cited 1998 Dec]; Available from: URL: http://www.google.ae/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&ved=0CB8QFjAA&url=http%3A%2F%2Fwww.paho.org%2Fhq%2Fdocuments%2F87-methodologyformonitoringandevaluationofhealthsectorreforminlatinamericaandthecar-EN.pdf&ei=5XSiU_2EFZWhugSa04LoBg&usg=AFQjCNFsNV5jx96yBFCB4cRk3nen4EIpQA
  4. Gressani D, Larbi H, Fetini H, Jorgensen SL, Maeda A, Langenbrunner J. Islamic Republic of Iran - Health Sector Review: Volume 2. Background Sections. Washington, DC: World Bank; 2008.
  5. Management and Planning Organization. Low of the fourth Economical and Cultural Development Plan of the Islamic Republic of Iran 2005-2009 [Online]. [cited 2005]; Available from: URL:http://en.tpo.ir/UserFiles/File/fourth%20plan.pdf [In Persian].
  6. Management and Planning Organization. Low of the fifth Economical and Cultural Development Plan of the Islamic Republic of Iran 2010-2015 [Online]. [cited 2009 Oct]; Available from: URL:http://www.isacmsrt.ir/files/site1/pages/barnamepanjom.pdf [In Persian].
  7. Peters DH. The role of oversight in the health sector: the example of sexual and reproductive health services in India. Reprod Health Matters 2002; 10(20): 82-94.
  8. Kazemian M. Iran's National Health Accounts: Years 1971-2000, Analytical Framework and Methodological Issues. Malaysian Journal of Public Health Medicine 2005; 5(Suppl 1).
  9. Raeissi P, Ebadi Fard Azar F, Roudbari M, Shabani Kia H. The impact of family physician program on mother and child health indices in rural population auspices of Mashhad university of medical sciences and health care services, Iran; 2009. Health Management 2011; 14(43): 27-36. [In Persian].
  10. Ministry of Health and Medical Education. Health indices of Iran [Online]. [cited 2009]; Available from: URL:http://www.behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&pro=search [In Persian].
  11. Simic S, Milicevic MS, Matejic B, Marinkovic J, Adams O. Do we have primary health care reform? The story of the Republic of Serbia. Health Policy 2010; 96(2): 160-9.
  12. Azemi M, Gashi S, Berisha M, Kolgeci S, Ismaili-Jaha V. Rate and time trend of perinatal, infant, maternal mortality, natality and natural population growth in Kosovo. Mater Sociomed 2012; 24(4): 238-41.
  13. Ministry of Health and Medical Education. The most important indices of vital Horoscope in rural regions of Iran [Online]. [cited 2010]; Available from: URL:www.behdasht.gov.ir [In Persian].
  14. World Health Organization. World health statistics. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2012.
  15. Harmeling S. Reproductive Health and Health Sector Reform [Online]. [cited 1999 Oct 4-8]; Available from: URL:http://info.worldbank.org/etools/docs/library/48302/30801.pdf
  16. Gaumer G, Rafeh N. Strengthening Egypt's Health Sector Reform Program: Pilot Activities in Suez [Online]. [cited 2005 Oct 1]; Available
  17. from: URL:http://www.healthsystems2020.org/content/resource/detail/1639/
  18. Mbonye AK, Sentongo M, Mukasa GK, Byaruhanga R, Sentumbwe-Mugisa O, Waiswa P, et al. Newborn survival in Uganda: a decade of change and future implications. Health Policy Plan 2012; 27(Suppl 3): iii104-iii117.
  19. Hill PS, Dodd R, Dashdorj K. Health sector reform and sexual and reproductive health services in Mongolia. Reprod Health Matters 2006; 14(27): 91-100.
  20. Shi L. Health care in China: a rural-urban comparison after the socioeconomic reforms. Bull World Health Organ 1993; 71(6): 723-36.
  21. World Health Organization. Global Health Observatory (GHO) [Online]. [cited 2013]; Available from: URL:http://www.who.int/gho/countries/irn/en/
  22. Balarajan Y, Selvaraj S, Subramanian SV. Health care and equity in India. Lancet 2011; 377(9764): 505-15.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 32، شماره 286 - شماره پیاپی 286
خرداد و تیر 1393
صفحه 712-725

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 آذر 1392
  • تاریخ بازنگری: 11 آبان 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار