اثربخشی ژل دهانی حاوی هیالورونیک اسید، پلی وینیل پیریلیدون و گلیسیریزین در پیش‌گیری و درمان موکوزیت دهانی ناشی از شیمی درمانی

 موکوزیت دهانی، التهاب و زخم دردناک غشاهای مخاطی پوشاننده‌ی دهان می‌باشد و به طور معمول، به عنوان یک اثر جانبی جدی ناشی از شیمی درمانی و پرتودرمانی، شناخته می‌شود. هدف از اجرای این مطالعه، تهیه و ارزیابی یک ژل دهانی حاوی گلیسیریزین به منظور درمان و پیش‌گیری موکوزیت دهانی می‌باشد.
روش‌ها: هیدروژل حاوی 2/0 درصد گلسیریزین و مقادیر به ترتیب 1، 3 و 1 درصد هیدروکسی اتیل سلولز، پلی‌وینیل پیریلیدون و هیالورونیک اسید در آب دیونیزه تهیه شدند. درصدهای مختلف ماده‌ی محافظ نیز به فرمولاسیون اضافه شد. بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی از قبیل ویسکوزیته، pH، مطالعات آزادسازی، روش‌های پایداری و کارایی ماده‌ی محافظ بر روی فراورده انجام شد. اثربخشی فراورده بر روی موش صحرایی نژاد Wistar مبتلا به موکوزیت دهانی ناشی از شیمی درمانی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته‌ها: فرمولاسیون تهیه شده بدون ذرات قابل لمس و بسیار شفاف بود و از قوام مناسبی نیز برخوردار بود. ویسکوزیته و pH فرمولاسیون به ترتیب 1500 سانتی‌پویز و 2/0 ± 5/6 محاسبه گردید. محتوای گلیسیریزین موجود در فرمولاسیون در مدت سه ساعت آزاد شد. عوامل بررسی شده شامل pH، ویسکوزیته و شکل ظاهری در مطالعات پایداری بدون تغییر معنی‌داری باقی ماند و مطالعات میکروبی نیز کارایی مواد محافظ را تأیید کرد. بعد از هفت روز تزریق داخل صفاقی فلورواوراسیل، موکوزیت دهانی در Ratها القا شد. در Ratهای دریافت کننده‌ی فرمولاسیون، شدت موکوزیت در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی‌داری کاهش یافت.
نتیجه‌گیری: فرمولاسیون طراحی شده در این مطالعه، به خوبی توانست شدت موکوزیت را در Ratهای آزمایشگاهی کاهش دهد و اثرات آن قابل مقایسه با نمونه‌ی خارجی ژل کلر بود. بنابراین، فرمولاسیون تهیه شده می‌تواند در درمان موکوزیت دهانی و سایر زخم‌های جلدی و دهانی مورد استفاده قرار گیرد.