فراوانی نسبی سندرم متابولیک و بررسی عوامل خطر آن در کودکان و نوجوانان بهبود یافته از لوسمی لنفوبلاستیک حاد

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 استادیار خون و انکولوژی کودکان، گروه کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

2 دستیار تخصصی کودکان، گروه کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان،

3 استاد غدد و متابولیسم کودکان، گروه کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

4 دانشیار رادیولوژی، گروه رادیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

5 استادیار پزشکی اجتماعی، گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

6 دانشیار خون و انکولوژی کودکان، گروه کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

7 استادیار کودکان، گروه کودکان، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

8 کارورز، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان

چکیده

مقدمه: سندرم متابولیک یک عارضه‌ی دراز مدت در بهبود یافتگان از لوسمی لنفوپلاستیک حاد است و ریسک بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد. مطالعه‌ی حاضر جهت بررسی شیوع سندرم متابولیک با اندازه‌گیری اجزای آن در این افراد طراحی گردید.
روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی و به ‌صورت مقطعی روی 55 نفر از افراد زیر 21 سال بهبود یافته از لوسمی لنفوبلاستیک حاد (Acute lymphoblastic leukemia) انجام شد که به ‌روش تصادفی ساده از مراجعین به درمانگاه الزهرا (س) و سید الشهدای اصفهان از مرداد تا بهمن 1386 انتخاب شدند. فشار‌خون و وزن و قد کلیه‌ی بیماران به‌روش کلاسیک اندازه‌گیری و با جداول استاندارد بر حسب جنس و سن مقایسه شد. نمونه‌ی خون بیماران برای بررسی قند، چربی و انسولین به آزمایشگاه فرستاده شد و اطلاعات در پرسشنامه‌ای ثبت گردید.
یافته ها: 20% افراد مورد مطالعه دارای سندرم متابولیک بودند که شیوع آن در پسران 3/30% و در دختران 5/4% به ‌دست آمد (019/0 = P). 9/38% گروه سنی 15-10 سال (03/0 =P ) و 4/71% افراد چاق )0001/0>(P مبتلا به این سندرم بودند. 100% افراد با فشارخون بالا (0001/0 > P)، 7/21% افراد با HDL-c کمتر از mg/dl 50 (466/0 =P ) و 30% کسانی که تری‌گلیسیرید بالای mg/dl100 داشتند (016/0 =P ) دارای این سندرم بودند. این سندرم در 50% افرادی که قند خون بالای mg/dl 110 داشتند نیز وجود داشت (11/0 =P ).
نتیجه گیری: بیماران بهبود یافته از ALL شانس بالاتری برای ابتلا به سندرم متابولیک دارند و چاقی مهمترین عامل خطر ابتلا به این سندرم می‌باشد؛ لازم است این بیماران به‌ منظور شناسایی زود هنگام عوامل خطر به طور مرتب پیگیری گردند تا بتوان به‌ موقع درمان و اقدامات لازم را برای پیشگیری از عوارض قلبی-عروقی اتخاذ نمود.
واژگان کلیدی: سندرم متابولیک، لوسمی لنفوبلاستیک حاد، کاهش مصرف کلی انرژی

عنوان مقاله [English]

Metabolic Syndrome in Children and Adolescents Survived from Acute Iymphoblastic Ieukemia

نویسندگان [English]

  • Nahid Reisi 1
  • Asadolah Fathipour 2
  • Mahin Hashemipour 3
  • Atoosa Adibi 4
  • Ziba Farajzadegan 5
  • Alireza Moafi 6
  • Abassgholi Amini 7
  • Amir Pouyan Tabibi 8
1 Assistant Professor, Department of Pediatrics, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
2 Resident, Department of Pediatrics, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
3 Professor, Department of Pediatrics, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences Isfahan
4 Associate Professor, Department of Radiology, School of Medicine Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
5 Assistant Professor, Department of Community Medicine, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
6 Associate Professor, Department of Pedia
7 Assistant Professor, Department of Pediatrics, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
8 Intern, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan
چکیده [English]

Background: Metabolic syndrome is one of the risk factors of cardiovascular diseases. This study was designed to determine the prevalence of metabolic syndrome in survivor of childhood acute lymphoblastic leukemia.
Methods: In a descriptive cross-sectional study fifty-five acute lymphoblastic leukemia cases younger than 21 years-old (the mean age: 10.4 years) were selected randomly from those who referred to Al-Zahra and Seyedolshohada hospitals in Isfahan from Aug to Feb 2007. The metabolic syndrome was defined based on criteria analogous to those of the modified adult treatment III (ATP III). We measured body mass index, blood pressure, fasting blood sugar, serum lipoproteins and insulin levels in subjects with metabolic syndrome.
Findings: 20% (11/55) of participants had metabolic syndrome. 91% (10/11) of affected subjects were male (P = 0.025) and the prevalence of metabolic syndrome (MS) was more in males compare to the females (30% versus 4.5%, P = 0.019). 25% (14/55) of cases were obese while 71% (10/14) of them had metabolic syndrome (P<0.0001). High plasma insulin level and high blood pressure were detected in subjects with metabolic syndrome (P = 0.004 and P < 0.0001 respectively). No meaningful correlation was found between fasting blood sugar, high density lipoprotein, triglyceride and metabolic syndrome (P > 0.05).
Conclusion: Survivors of childhood acute lymphoblastic leukemia are at risk for metabolic syndrome and its complications. The most prevalent risk factor in our study was obesity. Therefore close follow up in acute lymphoblastic leukemia treated patients is highly recommended.

Key words: Acute Lymphoblastic Leukemia, Metabolic syndrome, Obesity, Insulin resistance.