بررسی میزان دقت تخمین عرصه‌ی کبد با خط کش یا پروب در حین سونوگرافی در مقایسه با سی‌تی اسکن

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 دانشیار، گروه رادیولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

مقدمه: ارزیابی اندازه‌ی کبد در اولتراسونوگرافی شکمی و به خصوص در شناسایی تشخیص هپاتومگالی یک سؤال روزانه است. پزشکان اغلب از لمس و دق برای اندازه گیری اندازه‌ی کبد جهت تعیین بزرگی آن استفاده می‌کنند؛ در روش خط کش، لبه‌ی فوقانی و تحتانی کبد مشخص و علامت گذاری شده، این فاصله با خط کش اندازه گیری می‌شود و عرصه‌ی (Span) کبد به دست می‌آید. در روشی که ما مد نظر داریم، با گذاشتن پروب سونوگرافی در حالی که مریض در وضیعت دم عمیق است، کل کبد مشخص و اندازه گیری می‌شود. این روش سریع‌تر و آسان‌تر است ولی اطلاعاتی پیرامون دقت و اعتبار آن وجود ندارد. هدف این مطالعه به دست آوردن اطلاعاتی در مورد دقت و اعتبار این روش در مقایسه با روش خط کش و مقایسه‌ی آن‌ها با سی‌تی اسکن کبد به عنوان روش استاندار طلایی (Gold standard) تعیین عرصه‌ی کبد بود.روش‌ها: این مطالعه‌ی مقطعی و توصیفی بر روی 59 بیمار که به صورت آسان ترتیبی، به هر علتی جهت سی‌تی اسکن از قسمت‌هایی که کبد نیز شامل آن شود، به مراکز سی‌تی اسکن الزهرا (س) و کاشانی اصفهان مراجعه کردند، انجام شد. برای آن‌ها به دو روش سونوگرافی با خط کش و با پروب عرصه‌ی کبد تعیین شد. عرصه‌ی کبد آن‌ها در سی‌تی اسکن نیز تخمین زده شد. داده‌ها با آزمون‌های آماری Student t، Paired t، 2χ، همبستگی Spearman و Blond-Altman آنالیز شد.یافته‌ها: در این مطالعه 59 نفر شامل 28 مرد (5/47 درصد) و 31 زن (5/52 را ) مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین اندازه‌های به دست آمده در روش خط کش (2/113 میلی‌متر) و در روش پروب (4/116 میلی‌متر) به طور معنی‌داری از مقدار به دست آمده در روش سی‌تی اسکن (6/120 میلی‌متر) کمتر بود (01/0 > P). در 4/64 درصد افراد اختلافی کمتر یا مساوی 10 میلی‌متر در روش اندازه گیری عرصه‌ی کبد با پروب در مقایسه با روش سی‌تی اسکن وجود داشت. در 5/69 درصد افراد نیز اختلافی کمتر یا مساوی 10 میلی‌متر در روش اندازه گیری عرصه‌ی کبد با خط کش در مقایسه با روش سی‌تی اسکن وجود داشت. بین مقادیر قدر مطلق اختلاف عرصه‌ی به دست آمده از دو روش سی‌تی اسکن و خط کش تفاوت معنی‌داری وجود نداشت (07/0 = P).نتیجه‌گیری: اندازه گیری‌ با روش‌های سونوگرافی به روش اندازه گیری استاندارد طلایی (سی‌تی اسکن) نزدیک بود و تفاوت معنی‌داری بین دو روش سونوگرافیک خط کش و پروب وجود نداشت. پس با توجه به سریع‌تر و آسان‌تر بودن روش سونوگرافیک پروب و نتایج قابل قبول آن در مقایسه با سایر روش‌ها، جایگزینی این روش با روش کنونی خط کش قابل تأیید است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Liver Span Measurement with Probe and Ruler during Ultrasound in Compare with CT Scan

نویسندگان [English]

  • Atousa Adibi 1
  • Farnoosh Mohtashampour 2
1 Associate Professor, Department of Radiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Student of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Ultrasound is a noninvasive and accurate method for measurement of liver size and the evaluation of hepatic size is a daily question in abdominal ultrasound, especially to determine the presence of hepatomegaly. This study investigated a new method of ultrasound for liver span measurement with probe in contrast with previous methods using a ruler for calculating the distance between upper and lower liver margins.Methods: Fifty nine patients with liver CT scan were evaluated with two ultrasound methods of probe and ruler liver span measurement and the findings were compared.Finding: Ultrasound measurement of liver span with new method with probe had accuracy of 64.4% in cut of point of 10 mm in contrast with CT scan.Conclusion: Probe method can be used as an accurate method instead of previous method of measurement with ruler.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Liver span
  • Hepatomegaly
  • Ultrasound
  • CT scan

مراجع

  1. Götzberger M, Weber C, Kaiser HC, Suttmann I, Calderon-Geisselreiter M, Müller-Lisse U, et al. Alternative sonographic determination of liver size by intercostal scans. Praxis (Bern 1994) 2006; 95(6): 183-6. [In German].
  2. Joshi R, Singh A, Jajoo N, Pai M, Kalantri SP. Accuracy and reliability of palpation and percussion for detecting hepatomegaly: a rural hospital-based study. Indian J Gastroenterol 2004; 23(5): 171-4.
  3. Tucker WN, Saab S, Rickman LS, Mathews WC. The scratch test is unreliable for detecting the liver edge. J Clin Gastroenterol 1997; 25(2): 410-4.
  4. Naylor CD. The rational clinical examination. Physical examination of the liver. JAMA 1994; 271(23): 1859-65.
  5. Sullivan S, Krasner N, Williams R. The clinical estimation of liver size: a comparison of techniques and an analysis of the source of error. Br Med J 1976; 2(6043): 1042–3.
  6. Halpern S, Coel M, Ashburn W, Alazraki N, Littenberg R, Hurwitz S, et al. Correlation of liver and spleen size. Determinations by nuclear medicine studies and physical examination. Arch Intern Med 1974; 134(1): 123-4.
  7. Zoli M, Magalotti D, Grimaldi M, Gueli C, Marchesini G, Pisi E. Physical examination of the liver: is it still worth it? Am J Gastroenterol 1995; 90(9): 1428-32.
  8. Koischwitz D. Sonographic determination of liver volume. Problems, methods and practical significance of liver volume measurements. Rofo 1979; 131(3): 243-8. [In German].
  9. Fuller GN, Hargreaves MR, King DM. Scratch test in clinical examination of liver. Lancet 1988; 1(8578): 181.
  10. Singh K, Bhasin DK, Reddy DN, Koshy A. Liver span in normal Indians. Indian J Gastroenterol 1985; 4(2): 73-5.
  11. Chen CM, Wang JJ. Clinical and sonographic assessment of liver size in normal Chinese neonates. Acta Paediatr 1993; 82(4): 345-7.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 11 اسفند 1389
  • تاریخ بازنگری: 05 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار