اثر رژیم‌های غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 و مکمل‌های آن‌ها در بهبود زخم‌های گوارشی، پوستی و دیابتی

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

1 دانشیار، گروه تغذیه‌ی بالینی، دانشکده‌ی تغدیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 کارشناس ارشد، دانشکده‌ی کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران

چکیده

مقدمه: اسیدهای چرب امگا-3 یکی از اسیدهای چرب ضروری در بدن انسان‌ها هستند که به وفور در محصولات و فرآورده‌های دریایی به خصوص ماهی و روغن ماهی و همچنین در برخی از دانه‌های روغنی یافت می‌شود که همراه با اسیدهای چرب امگا-6 اثرات متفاوت و زیادی روی بدن انسان‌ها دارند. استفاده‌ی درست از محصولات طبیعی و دوری از محصولات شیمیایی تولید دست بشر در درمان انواع بیماری‌ها، می‌تواند علاوه بر نداشتن اثرات جانبی، باعث پیدایش روشی نوین در علم پزشکی شود. یکی از این روش‌ها، استفاده از اسیدهای چرب امگا-3 و امگا-6 در نارسایی ترمیم زخم‌های دیابت، زخم‌های پوستی و زخم‌های دستگاه گوارش است. هدف پژوهش حاضر، بررسی نتایج حاصل از اثر مصرف اسیدهای چرب غیر اشباع بر روی ترمیم زخم‌های دیابت، زخم‌های پوستی و زخم‌های دستگاه گوارشی بود.روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر به روش مرور سیستماتیک متون و متاآنالیز در تکمیل مطالعات قبلی انجام شد. در این مطالعه، تعدادی از مقالات که در ارتباط با نقش اسیدهای چرب امگا-3 در ترمیم زخم می‌باشد، بررسی شد و در برخی موارد نتایج آن‌ها با نتایج به دست آمده از اسیدهای چرب امگا-6 مقایسه گردید. سپس محدود کردن آن‌ها به عنوان و جستجوی مقالات از سال 1980 تا 2013 منجر به آن شد که در کل، 43 مقاله با طراحی کارآزمایی بالینی از نوع موازی و متقاطع مورد بررسی قرار گرفتند.یافته‌ها: اسیدهای چرب امگا-3 دارای اثر مثبت بر روی ترمیم زخم‌های دیابت است که نه تنها در درمان زخم دیابت مؤثر هستند؛ بلکه در درمان زخم‌های دیگر از قبیل زخم معده، زخم روده، زخم کولون و زخم‌های سوختگی نیز مؤثر هستند. در برخی از تحقیقات، اثر اسید چرب امگا-3 بیشتر از اسید چرب امگا-6 بوده است.نتیجه‌گیری: می‌توان از اسیدهای چرب امگا-3 به عنوان دارویی برای درمان زخم‌های دیابت و همچنین زخم‌های دستگاه گوارش و زخم‌های پوستی در درمان بیماران استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Dietary and Supplementation of Omega-3 and Omega-6 Fatty Acids on Healing of Skin, Gastrointestinal and Diabetic Wounds

نویسندگان [English]

  • Seyed Morteza Safavi 1
  • Amir Hossein Adeljoo 2
1 Associate Professor, Department of Clinical Nutrition, School of Nutrition and Food Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 School of Agriculture, Islmic Azad University, Shahrekord Branch, Shahrekord, Iran
چکیده [English]

Background: Omega-3 fatty acid is one of the essential fatty acids in human body that can be found in the sea products, especially fish and fish oil and also in some of the seeds oils. Omega-3 and omega-6 fatty acids have a lot of influences on human body. Use of natural products and avoidance of artificial products in therapy of various diseases can make a new way in medical science without bad effects on human body. One of this new ways is using omega-3 and omega-6 fatty acids in wound healing in diabetic, gastrointestinal and skin wounds. This study is review of so many articles for obtained effects of polyunsaturated fatty acids on these wounds.Methods: The study was a systematic review and meta-analysis of pervious researches. Articles about the role of omega-3 or omega-6 fatty acids on wound healing, from 1980 to 2013, were searched in different databases and results were compared. Eventually, 45 clinical trials (parallel or crossover) were recruited in this review.Findings: Omega-3 fatty acids have positive effects on wounds healing in diabetic wounds, and also other wounds like gastric wounds, intestinal wounds, colonic wounds, and burn wounds. In some researches, omega-3 fatty acids have had more effects than omega-6 fatty acids in wound healing.Conclusion: Due to these results, we can use polyunsaturated fatty acids (omega-3 and omega-6 fatty acids) as new medicine for improvement of healing diabetic, skin and gastrointestinal wounds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Omega-3 fatty acids
  • Omega-6 fatty acids
  • Diabetic wound
  • Gastrointestinal wound
  • Skin wound

مراجع

  1. Tang Y, Zhang MJ, Hellmann J, Kosuri M, Bhatnagar A, Spite M. Proresolution therapy for the treatment of delayed healing of diabetic wounds. Diabetes 2013; 62(2): 618-27.
  2. Chen IS, Hotta SS, Ikeda I, Cassidy MM, Sheppard AJ, Vahouny GV. Digestion, absorption and effects on cholesterol absorption of menhaden oil, fish oil concentrate and corn oil by rats. J Nutr 1987; 117(10): 1676-80.
  3. McDaniel JC, Belury M, Ahijevych K, Blakely W. Omega-3 fatty acids effect on wound healing. Wound Repair Regen 2008; 16(3): 337-45.
  4. Khaksari-Haddad M. Omega-3 fatty acids and wound healing in diabetes. Koomesh 2004; 5(3): 121-32. [In Persian].
  5. Axelrod L. Omega-3 fatty acids in diabetes mellitus. Gift from the sea? Diabetes 1989; 38(5): 539-43.
  6. Adeljoo AH. Omega-3 fatty acids and their source. Journal of Livestock and Industry 2004; 3(13): 6-11. [In Persian].
  7. Mooney MA, Vaughn DM, Reinhart GA, Powers RD, Wright JC, Hoffman CE, et al. Evaluation of the effects of omega-3 fatty acid-containing diets on the inflammatory stage of wound healing in dogs. Am J Vet Res 1998; 59(7): 859-63.
  8. Trocki O, Heyd TJ, Waymack JP, Alexander JW. Effects of fish oil on postburn metabolism and immunity. JPEN J Parenter Enteral Nutr 1987; 11(6): 521-8.
  9. Lands WE. Biochemistry and physiology of n-3 fatty acids. FASEB J 1992; 6(8): 2530-6.
  10. Sheehan JP, Wei IW, Ulchaker M, Tserng KY. Effect of high fiber intake in fish oil-treated patients with non-insulin-dependent diabetes mellitus. Am J Clin Nutr 1997; 66(5): 1183-7.
  11. Bjerve KS. N-3 fatty acid deficiency in man. J Intern Med Suppl 1989; 731: 171-5.
  12. Jarahi M. Effect of dietary included fish oil on skin wounds healing in white big laboratory mouse. Iran J Basic Med Sci 2000; 3(2): 61-7. [In Persian].
  13. Ormerod LD, Garsd A, Abelson MB, Kenyon KR. Eicosanoid modulation and epithelial wound healing kinetics of the alkali-burned cornea. J Ocul Pharmacol 1992; 8(1): 53-8.
  14. O-hara M, Esato K, Harada M, Kouchi Y, Akimoto F, Nakamura T, et al. Eicosapentanoic acid suppresses intimal hyperplasia after expanded polytetrafluoroethylene grafting in rabbits fed a high cholesterol diet. Journal of Vascular Surgery 1991; 13(4): 480-6.
  15. Hammes HP, Weiss A, Fuhrer D, Kramer HJ, Papavassilis C, Grimminger F. Acceleration of experimental diabetic retinopathy in the rat by omega-3 fatty acids. Diabetologia 1996; 39(3): 251-5.
  16. Terkelsen LH, Eskild-Jensen A, Kjeldsen H, Barker JH, Hjortdal VE. Topical application of cod liver oil ointment accelerates wound healing: an experimental study in wounds in the ears of hairless mice. Scand J Plast Reconstr Surg Hand Surg 2000; 34(1): 15-20.
  17. Linz DN, Garcia VF, Arya G, Ziegler MM. Prostaglandin and tumor necrosis factor levels in early wound inflammatory fluid: effects of parenteral omega-3 and omega-6 fatty acid administration. J Pediatr Surg 1994; 29(8): 1065-9.
  18. Albina JE, Gladden P, Walsh WR. Detrimental effects of an omega-3 fatty acid-enriched diet on wound healing. JPEN J Parenter Enteral Nutr 1993; 17(6): 519-21.
  19. Nirgiotis JG, Hennessey PJ, Black CT, Andrassy RJ. Low-fat, high-carbohydrate diets improve wound healing and increase protein levels in surgically stressed rats. J Pediatr Surg 1991; 26(8): 925-8.
  20. Szabo S, Rogers C. Diet, ulcer disease, and fish oil. Lancet 1988; 1(8577): 119.
  21. Tsujikawa T, Satoh J, Uda K, Ihara T, Okamoto T, Araki Y, et al. Clinical importance of n-3 fatty acid-rich diet and nutritional education for the maintenance of remission in Crohn's disease. J Gastroenterol 2000; 35(2): 99-104.
  22. Peyron-Caso E, Taverna M, Guerre-Millo M, Veronese A, Pacher N, Slama G, et al. Dietary (n-3) polyunsaturated fatty acids up-regulate plasma leptin in insulin-resistant rats. J Nutr 2002; 132(8): 2235-40.
  23. Logan JL, Benson B, Lee SM. Dietary fish oil enhances renal hypertrophy in experimental diabetes. Diabetes Res Clin Pract 1990; 10(2): 137-45.
  24. Faust T, Redfern JS, Lee E, Feldman M. Effects of fish oil on gastric mucosal 6-keto-PGF1 alpha synthesis and ethanol- induced injury. Am J Physiol 1989; 257(1): 9-13.
  25. Pickup JC, Mattock MB, Chusney GD, Burt D. NIDDM as a disease of the innate immune system: association of acute-phase reactants and interleukin-6 with metabolic syndrome X. Diabetologia 1997; 40(11): 1286-92.
  26. Salomon P, Kornbluth AA, Janowitz HD. Treatment of ulcerative colitis with fish oil n--3-omega-fatty acid: an open trial. J Clin Gastroenterol 1990; 12(2): 157-61.
  27. Sukumar P, Loo A, Magur E, Nandi J, Oler A, Levine RA. Dietary supplementation of nucleotides and arginine promotes healing of small bowel ulcers in experimental ulcerative ileitis. Dig Dis Sci 1997; 42(7): 1530-6.
  28. Ormerod LD, Garsd A, Abelson MB, Kenyon KR. Eicosanoid modulation and epithelial wound healing kinetics of the alkali-burned cornea. J Ocul Pharmacol 1992; 8(1): 53-8.
  29. ankenson KD, Watkins BA, Schoenlein IA, Allen KG, Turek JJ. Omega-3 fatty acids enhance ligament fibroblast collagen formation in association with changes in interleukin-6 production. Proc Soc Exp Biol Med 2000; 223(1): 88-95.
  30. Daly JM, Lieberman MD, Goldfine J, Shou J, Weintraub F, Rosato EF, et al. Enteral nutrition with supplemental arginine, RNA, and omega-3 fatty acids in patients after operation: immunologic, metabolic, and clinical outcome. Surgery 1992; 112(1): 56-67.
  31. Pihan G, Rogers C, Szabo S. Vascular injury in acute gastric mucosal damage. Mediatory role of leukotrienes. Dig Dis Sci 1988; 33(5): 625-32.
  32. Ulak G, Cicek R, Sermet A, Guzel C, Ulak M, Denli O. Protective effect of fish oil against stress-induced gastric injury in rats. Arzneimittelforschung 1995; 45(11): 1174-5.
  33. Matushevskaia VN, Shakhovskaia AK, Karagodina ZV, Lupinovich VL, Korf II, Loranskaia TI, et al. [Optimization of dietary fat composition in erosive and ulcerative diseases of the gastroduodenal area]. Vopr Pitan 1996; (6): 35-7.
  34. Ruthig DJ, Meckling-Gill KA. Both (n-3) and (n-6) fatty acids stimulate wound healing in the rat intestinal epithelial cell line, IEC-6. J Nutr 1999; 129(10): 1791-8.
  35. Aslan A, Triadafilopoulos G. Fish oil fatty acid supplementation in active ulcerative colitis: a double-blind, placebo-controlled, crossover study. Am J Gastroenterol 1992; 87(4): 432-7.
  36. Landry GJ, McClary A, Liem TK, Mitchell EL, Azarbal AF, Moneta GL. Factors affecting healing and survival after finger amputations in patients with digital artery occlusive disease. Am J Surg 2013; 205(5): 566-9.
  37. Larsen HR. Fish Oils: The Essential Nutrients [Online]. [Cited Jul 2000]; Available from: URL:
  38. http://lyush.ntyxc.servertrust.com/v/vspfiles/bps_pdfs/nanoEPA/04nanoepaFish-Oils-Essential-Nutrients.pdf
  39. Takeuchi T, Fukumoto Y, Harada E. Influence of a dietary n-3 fatty acid deficiency on the cerebral catecholamine contents, EEG and learning ability in rat. Behav Brain Res 2002; 131(1-2): 193-203.
  40. McVeigh GE, Brennan GM, Cohn JN, Finkelstein SM, Hayes RJ, Johnston GD. Fish oil improves arterial compliance in non-insulin-dependent diabetes mellitus. Arterioscler Thromb 1994; 14(9): 1425-9.
  41. Minami A, Ishimura N, Sakamoto S, Takishita E, Mawatari K, Okada K, et al. Effect of eicosapentaenoic acid ethyl ester v. oleic acid-rich safflower oil on insulin resistance in type 2 diabetic model rats with hypertriacylglycerolaemia. Br J Nutr 2002; 87(2): 157-62.
  42. Ahmad A, Moriguchi T, Salem N. Decrease in neuron size in docosahexaenoic acid-deficient brain. Pediatr Neurol 2002; 26(3): 210-8.
  43. Hynes GR, Jones PJ. Leptin and its role in lipid metabolism. Curr Opin Lipidol 2001; 12(3): 321-7.
  44. Taouis M, Dagou C, Ster C, Durand G, Pinault M, Delarue J. N-3 polyunsaturated fatty acids prevent the defect of insulin receptor signaling in muscle. Am J Physiol Endocrinol Metab 2002; 282(3): E664-E671.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 33، شماره 331 - شماره پیاپی 331
خرداد و تیر 1394
صفحه 574-584

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 دی 1392
  • تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار