تأثیر کوآنزیم Q10 بر سردردهای میگرنی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده با دارونمای دو سو کور

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه داخلی اعصاب، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی و کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار، گروه داخلی اعصاب، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

4 استاد، گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده‌ی بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: میگرن یک سندرم نوروواسکولار مزمن، شایع و ناتوان کننده می‌باشد که هنوز مکانیسم قطعی آن شناخته نشده است. از جمله تئوری‌هایی که برای این بیماری مطرح شده است، می‌توان به نقص عملکرد میتوکندریایی سلول‌های مغزی و افزایش استرس‌های اکسیداتیو اشاره نمود. بنابراین، استفاده از ترکیباتی مانند کوآنزیم Q10 که در غشای میتوکندری و زنجیره‌ی انتقال الکترون نقش دارد و خواص آنتی‌اکسیدانی آن اثبات شده است، می‌تواند در بهبود وضعیت میگرن مؤثر باشد. مطالعات بالینی اولیه در این زمینه محدود است. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی مقایسه‌ی اثر کوآنزیم Q10 و دارونما در پیش‌گیری از سردردهای میگرنی انجام شد.روش‌ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی شده‌‌ی دو سو کور به صورت کنترل شده با گروه دارونمای موازی در سال 1393، در شهر اصفهان انجام گرفت. پس از اخذ رضایت‌نامه‌ی کتبی و جمع‌آوری اطلاعات دموگرافیک، 27 نفر به مدت دو ماه کوآنزیم Q10 و 27 نفر دارونما با شکل، رنگ، دوز و دستور مصرفی شبیه به گروه مورد دریافت کردند. اختصاصات کمی و کیفی سردردهای میگرنی از قبیل شدت، مدت و فرکانس حملات سردرد در شروع و پایان مطالعه ارزیابی و بین دو گروه مقایسه شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های t، کوواریانس و Mann-Whitney تجزیه و تحلیل گردید.یافته‌ها: در پایان مطالعه، میانگین شدت، فرکانس و مدت زمان حملات سردرد در گروه مصرف کننده‌ی کوآنزیم Q10 و دارونما اختلاف معنی‌داری را نشان نداد. همچنین، اختلاف هر یک از متغیرهای شدت، فرکانس و مدت زمان سردرد در شروع و پایان مطالعه بین دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت (050/0 < P).نتیجه‌گیری: با وجود عملکرد پیشنهادی در مقیاس مولکولی برای مصرف کوآنزیم Q10 در بهبود وضعیت میگرن و برخی مطالعات بالینی اولیه‌ی حمایت کننده، درجه‌ی شواهد و قطعیت آن در دسته‌ی ضعیف طبقه‌بندی می‌شود. کارآزمایی بالینی حاضر، قادر به اثبات چنین اثری نبود. مطالعات تکمیلی به صورت کارآزمایی‌های بالینی با حجم نمونه‌ی بیشتر، دوره‌های درمان و پی‌گیری طولانی‌تر و دوز داروی بیشتر تا رسیدن به سطح شواهد مکفی پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Coenzyme Q10 in Migraine Prophylaxis: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Trial

نویسندگان [English]

  • Fariborz Khorvash 1
  • Leila Bagheri 2
  • Majid Ghasemi 3
  • Alireza Ghaed-Amini 2
  • Mohammad Reza Maracy 4
1 Associate Professor, Department of Neurology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Student of Medicine, School of Medicine AND Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Assistant Professor, Department of Neurology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Professor, Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Public Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Migraine is a common, chronic and devastating neurovascular syndrome. Much controversy exists around its definite mechanism. One of the suggested mechanisms is mitochondrial dysfunction and oxidative stress. Theoretically, the application of Coenzyme Q10, a component of mitochondrial membrane and electron transport chain, and bears antioxidant properties could be effective in migraine prophylaxis. Clinical studies are limited. So, this study was conducted to compare the effect of Q10 and placebo for migraine prophylaxis.Methods: This was a randomized, double-blind, placebo-controlled clinical trial, conducted in Isfahan, Iran, in 2014. Written informed consent was obtained from all participants and demographic data were gathered. 27 patients received Q10 for 2 months and 27 patients received a look-alike placebo with the same dosage and schedule. Qualitative and quantitative characteristics of migraine headache including severity, frequency and duration were compared between the two groups. The data was analyzed using ANCOVA, Mann-Whitney and t tests in SPSS software.Findings: At the end of the study, there were no significant differences in terms of severity, frequency and duration of headaches between the two groups. For each of the mentioned variables, the difference between before and after the treatment was also similar among the two groups (P > 0.05).Conclusion: Theoretically, Q10 may have a role in migraine prophylaxis; though, clinical studies are limited and the level of evidence is weak. In this study, we were unable to clinically demonstrate a clear beneficial effect for Q10. Complementary clinical trials with larger sample volumes, higher dosages and longer intervals of follow-up are suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Migraine
  • Coenzyme Q10
  • Severity
  • Frequency
  • Duration

مراجع

  1. The International Classification of Headache Disorders: 2nd ed. Cephalalgia 2004; 24(Suppl 1): 9-160.
  2. Lipton RB, Stewart WF, Diamond S, Diamond ML, Reed M. Prevalence and burden of migraine in the United States: data from the American Migraine Study II. Headache 2001; 41(7): 646-57.
  3. Stovner LJ, Andree C. Prevalence of headache in Europe: a review for the Eurolight project. J Headache Pain 2010; 11(4): 289-99.
  4. Bahrami P, Zebardast H, Zibaei M, Mohammadzadeh M, Zabandan N. Prevalence and characteristics of headache in Khoramabad, Iran. Pain Physician 2012; 15(4): 327-32.
  5. Fallahzadeh H, Alihaydari M. Prevalence of migraine and tension-type headache among school children in Yazd, Iran. J Pediatr Neurosci 2011; 6(2): 106-9.
  6. Tepper SJ. A pivotal moment in 50 years of headache history: the first American Migraine Study. Headache 2008; 48(5): 730-1.
  7. Bigal ME, Serrano D, Reed M, Lipton RB. Chronic migraine in the population: burden, diagnosis, and satisfaction with treatment. Neurology 2008; 71(8): 559-66.
  8. Leonardi M, Raggi A. Burden of migraine: international perspectives. Neurol Sci 2013; 34(Suppl 1): S117-S118.
  9. Schurks M, Rist PM, Shapiro RE, Kurth T. Migraine and mortality: a systematic review and meta-analysis. Cephalalgia 2011; 31(12): 1301-14.
  10. Rist PM, Diener HC, Kurth T, Schurks M. Migraine, migraine aura, and cervical artery dissection: a systematic review and meta-analysis. Cephalalgia 2011; 31(8): 886-96.
  11. Spector JT, Kahn SR, Jones MR, Jayakumar M, Dalal D, Nazarian S. Migraine headache and ischemic stroke risk: an updated meta-analysis. Am J Med 2010; 123(7): 612-24.
  12. Wang SJ, Chen PK, Fuh JL. Comorbidities of migraine. Front Neurol 2010; 1: 16.
  13. Bartleson JD, Cutrer FM. Migraine update. Diagnosis and treatment. Minn Med 2010; 93(5): 36-41.
  14. Ligthart L, de Vries B, Smith AV, Ikram MA, Amin N, Hottenga JJ, et al. Meta-analysis of genome-wide association for migraine in six population-based European cohorts. Eur J Hum Genet 2011; 19(8): 901-7.
  15. Schurks M, Rist PM, Kurth T. Sex hormone receptor gene polymorphisms and migraine: a systematic review and meta-analysis. Cephalalgia 2010; 30(11): 1306-28.
  16. Hershey AD. Current approaches to the diagnosis and management of paediatric migraine. Lancet Neurol 2010; 9(2): 190-204.
  17. Sullivan E, Bushnell C. Management of menstrual migraine: a review of current abortive and prophylactic therapies. Curr Pain Headache Rep 2010; 14(5): 376-84.
  18. Pompili M, Serafini G, Innamorati M, Serra G, Dominici G, Fortes-Lindau J, et al. Patient outcome in migraine prophylaxis: the role of psychopharmacological agents. Patient Relat Outcome Meas 2010; 1: 107-18.
  19. Shamliyan TA, Kane RL, Taylor FR. Migraine in adults: Preventive pharmacologic treatments. Rockville, MD: Agency for Healthcare Research and Quality (US); 2013.
  20. Mottaghi T, Khorvash F, Askari G, Maracy MR, Ghiasvand R, Maghsoudi Z, et al. The relationship between serum levels of vitamin D and migraine. J Res Med Sci 2013; 18(Suppl 1): S66-S70.
  21. Sadeghi O, Maghsoudi Z, Askari G, Khorvash F, Feizi A. Association between serum levels of homocysteine with characteristics of migraine attacks in migraine with aura. J Res Med Sci 2014; 19(11): 1041-5.
  22. Kalen A, Norling B, Appelkvist EL, Dallner G. Ubiquinone biosynthesis by the microsomal fraction from rat liver. Biochim Biophys Acta 1987; 926(1): 70-8.
  23. Jeya M, Moon HJ, Lee JL, Kim IW, Lee JK. Current state of coenzyme Q(10) production and its applications. Appl Microbiol Biotechnol 2010; 85(6): 1653-63.
  24. Plecita-Hlavata L, Jezek J, Jezek P. Pro-oxidant mitochondrial matrix-targeted ubiquinone MitoQ10 acts as anti-oxidant at retarded electron transport or proton pumping within Complex I. Int J Biochem Cell Biol 2009; 41(8-9): 1697-707.
  25. Stuart S, Griffiths LR. A possible role for mitochondrial dysfunction in migraine. Mol Genet Genomics 2012; 287(11-12): 837-44.
  26. Pizza V, Agresta A, Iorio E, Capasso A. Impaired oxidative balance in migraine: The evidence from d-ROMs test and bap test. Pharmacologyonline 2013; 1: 25-8.
  27. Pringsheim T, Davenport W, Mackie G, Worthington I, Aube M, Christie SN, et al. Canadian Headache Society guideline for migraine prophylaxis. Can J Neurol Sci 2012; 39(2 Suppl 2): S1-59.
  28. Holland S, Silberstein SD, Freitag F, Dodick DW, Argoff C, Ashman E. Evidence-based guideline update: NSAIDs and other complementary treatments for episodic migraine prevention in adults: report of the Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology and the American Headache Society. Neurology 2012; 78(17): 1346-53.
  29. Slater SK, Nelson TD, Kabbouche MA, LeCates SL, Horn P, Segers A, et al. A randomized, double-blinded, placebo-controlled, crossover, add-on study of CoEnzyme Q10 in the prevention of pediatric and adolescent migraine. Cephalalgia 2011; 31(8): 897-905.
  30. Rozen TD, Oshinsky ML, Gebeline CA, Bradley KC, Young WB, Shechter AL, et al. Open label trial of coenzyme Q10 as a migraine preventive. Cephalalgia 2002; 22(2): 137-41.
  31. Sandor PS, Di Clemente L, Coppola G, Saenger U, Fumal A, Magis D, et al. Efficacy of coenzyme Q10 in migraine prophylaxis: a randomized controlled trial. Neurology 2005; 64(4): 713-5.
  32. Hershey AD, Powers SW, Vockell AL, LeCates SL, Ellinor PL, Segers A, et al. Coenzyme Q10 deficiency and response to supplementation in pediatric and adolescent migraine. Headache 2007; 47(1): 73-80.
  33. Dodick DW, Gargus JJ. Why migraines strike. Sci Am 2008; 299(2): 56-63.
  34. Bresolin N, Martinelli P, Barbiroli B, Zaniol P, Ausenda C, Montagna P, et al. Muscle mitochondrial DNA deletion and 31P-NMR spectroscopy alterations in a migraine patient. J Neurol Sci 1991; 104(2): 182-9.
  35. Yorns WR, Hardison HH. Mitochondrial dysfunction in migraine. Semin Pediatr Neurol 2013; 20(3): 188-93.
  36. Lenaz G, Fato R, Formiggini G, Genova ML. The role of Coenzyme Q in mitochondrial electron transport. Mitochondrion 2007; 7 Suppl: S8-33.
  37. Crane FL. Biochemical functions of coenzyme Q10. J Am Coll Nutr 2001; 20(6): 591-8.
  38. Crane FL. The evolution of coenzyme Q. Biofactors 2008; 32(1-4): 5-11.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 33، شماره 358 - شماره پیاپی 358
آذر و دی 1394
صفحه 1904-1911

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 خرداد 1394
  • تاریخ بازنگری: 05 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار