بررسی وضعیت مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تحت پوشش مراکز بهداشتی- درمانی منطقه‌ی جرقویه‌، اصفهان

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 استادیار، مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

4 دانشجوی MPH پزشکی خانواده، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: دیابت قندی، شایع‌ترین بیماری متابولیک می‌باشد. برنامه‌ی پزشک خانواده، با هدف ارتقای کمیت و کیفیت خدمات سلامت به ساکنین مناطق محروم از سال 1384 به اجرا گذاشته شد. این مطالعه، با هدف بررسی وضعیت موجود مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در یک منطقه‌ی روستایی انجام شد.روش‌ها: این پژوهش مقطعی، توصیفی- تحلیلی، در سال 1393 در 20 خانه‌ی بهداشت تحت پوشش 7 مرکز بهداشتی- درمانی روستایی منطقه‌ی جرقویه، واقع در شرق شهرستان اصفهان انجام گرفت. گردآوری اطلاعات، با استفاده از چک لیست، از روی داده‌های موجود در 383 پرونده‌ی خانوار مربوط به بیماران مبتلا به دیابت که به طور تصادفی انتخاب شده بودند، انجام شد. چک لیست مورد استفاده، طبق فرم‌های صادره از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در مورد مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت تنظیم شد. داده‌های گردآوری شده، در نرم‌افزار SPSS وارد و با آزمون‌های آماری ANOVA، 2χ و Logistic regression مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته‌ها: از بین مراقبت‌های توصیه شده‌ی دستورالعمل کشوری، هیچ یک از بیماران مجموع مراقبت‌های کلیدی را به طور کامل دریافت نکرده بودند. کمتر از 6 درصد بیماران، حداقل بین 8-6 مراقبت را در یک سال گذشته داشتند. میانگین Hemoglobin A1C (HbA1C)، مقدار فشار خون سیستول، کلسترول کل، Low-density lipoprotein (LDL)، Triglycerides (TG) و Body mass index (BMI) در زنان، نسبت به مردان، مقادیر بالاتری را نشان ‌داد. از بین مراقبت‌های کلیدی، اندازه‌گیری فشار خون در 6/81 درصد موارد و کنترل وزن در 5/80 درصد موارد، مطلوب‌ترین وضعیت را داشتند. در Logistic regression، ارتباط معنی‌داری بین معاینه‌ی پا و وضعیت مصرف دخانیات و جنسیت وجود داشت (050/0 > P).نتیجه‌گیری: بسیاری از مراقبت‌های مورد نیاز بیماران مبتلا به دیابت، چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی، در سطح پایین‌تر از دستورالعمل کشوری برنامه‌ی جامع پیش‌گیری و کنترل دیابت ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Caring Status for Patients with Type 2 Diabetes in Under Control Health Centers of Jarghoyee Region in Isfahan, Iran

نویسندگان [English]

  • Bijan Iraj 1
  • Elham Faghih-Imani 2
  • Maryam Kheirmand 3
  • Masood Saadatnia 4
1 Associate Professor, Endocrinology and Metabolism Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, Endocrinology and Metabolism Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Department of Community Medicine, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Student of Family Medicine MPH, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

-Background: Diabetes mellitus (DM) is the most common metabolic disease. In Iran, family medicine program has been started since the year 2005 with the goal of increasing in service quality and quantity. This study aimed to evaluate current health care services for patients with type 2 diabetes mellitus in rural areas of Iran.Methods: This cross-sectional descriptive-analytic study was done in the year 2014 in 20 health houses under control of 7 secondary level health centers in Jarghoyeh region in southern part of Isfahan City, Iran. The data were collected randomly from 383 households with diabetes mellitus files using special checklists. These checklists were designed in accordance with health ministries for patients with diabetes mellitus. The collected data were analyzed via SPSS software using ANOVA, chi-square, and logistic regression tests.Findings: None of the patients received advice care based on national protocols. Less than 6% of patients received 6-8 regular cares in the recent year. The mean values of hemoglobin A1C (HBA1C), systolic blood pressure, total cholesterol, low-density lipoprotein (LDL), triglycerides (TG), and body mass index (BMI) showed higher level in women than men. From all advised and key cares, blood pressure measurement in 81.6% and weight control in 80.5% were more favorable care services. There was significant relationship between foot examination, smoking status, and gender (P < 0.05).Conclusion: Health care services needed for patients with type 2 diabetes mellitus are less than national comprehensive prevention and diabetes control protocol in quality and quantity of cares in most of the cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diabetes Mellitus
  • Glycated hemoglobins
  • Assessment

مراجع

  1. Ghotbi M, Rafati M, Ahmadnia H, Guya MM, Hagh Azali M. The principles of prevention and vigilance of disease; system of non contagious disease. Tehran, Iran: Sepid Barge Baghe Ketab; 2008. [In Persian].
  2. Azizi F, Janghorbani M, Hatami H. Epidemiology and control of common disorders in Iran. 3rd ed. Tehran, Iran: Research Institute for Endocrine Sciences, Shahid Beheshti University of Mdical Sciences; 2009. [In Persian].
  3. Kanchanaphibool I, Hirunrassami S, Tongpugdee P. Quality indicators of diabetes care in practice. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2009; 40(5): 1074-9.
  4. Yousefzadeh G, Shokoohi M, Najafipour H. Inadequate control of diabetes and metabolic indices among diabetic patients: A population based study from the Kerman Coronary Artery Disease Risk Study (KERCADRS). Int J Health Policy Manag 2014; 4(5): 271-7.
  5. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes-2015 abridged for primary care providers. Clin Diabetes 2015; 33(2): 97-111.
  6. Nicolucci A, Greenfield S, Mattke S. Selecting indicators for the quality of diabetes care at the health systems level in OECD countries. Int J Qual Health Care 2006; 18(Suppl 1): 26-30.
  7. Badawi D, Saleh S, Natafgi N, Mourad Y, Behbehani K. Quality of type II diabetes care in primary health care centers in Kuwait: Employment of a Diabetes Quality Indicator Set (DQIS). PLoS One 2015; 10(7): e0132883.
  8. Khadivi R, Hashemi T, Farrokh Siar E, Rohani M. The assessment of family physicians' performance in screening of hypertension and diabetes mellitus in rural areas of Isfahan County: A 5-year survey. J Isfahan Med Sch 2017; 30(209): 1650-61. [In Persian].
  9. Mansyur CL, Rustveld LO, Nash SG, Jibaja-Weiss ML. Social factors and barriers to self-care adherence in Hispanic men and women with diabetes. Patient Educ Couns 2015; 98(6): 805-10.
  10. Iranparvar Alamdari M, Ghorbani Behrooz H, Yazdanbood A, Amini Sani N, Islam Panah S, Shokrabadi M. Quality of care in 100 diabetic patients in a diabetes clinic in Ardabil. J Ardabil Univ Med Sci 2012; 12 (3): 239-47. [In Persian].
  11. De Berardis G, Pellegrini F, Franciosi M, Belfiglio M, Di Nardo B, Greenfield S, et al. Quality of care and outcomes in type 2 diabetic patients: A comparison between general practice and diabetes clinics. Diabetes Care 2004; 27(2): 398-406.
  12. Ataei J, Shamshirgaran S, Iranparvar Alamdari M, Safaeian A. Evaluation of diabetes quality of care based on a care scoring system among people referring to diabetes clinic in Ardabil, 2014. J Ardabil Univ Med Sci 2015; 15(2): 207-19. [In Persian].
  13. Tabatabaei-Malazy O, Peimani M, Heshmat R, Pajouhi M. Status of diabetes care in elderly diabetic patients of a developing country. Iran J Diabetes Lipid Disord 2011; 10: 1-8.
  14. Farzadfar F, Murray CJ, Gakidou E, Bossert T, Namdaritabar H, Alikhani S, et al. Effectiveness of diabetes and hypertension management by rural primary health-care workers (Behvarz workers) in Iran: A nationally representative observational study. Lancet 2012; 379(9810): 47-54.
  15. Sheikh MA, Hakeem R, Asar F, Shaikh AH. Diabetes education and care in a developing country: observations from Karachi, Pakistan. Prim Care Diabetes 2015; 9(1): 48-53.
  16. Kapongo RY, Lulebo AM, Mafuta EM, Mutombo PB, Dimbelolo JC, Bieleli IE. Assessment of health service delivery capacities, health providers' knowledge and practices related to type 2 diabetes care in Kinshasa primary healthcare network facilities, Democratic Republic of the Congo. BMC Health Serv Res 2015; 15: 9.
  17. Mohtasham-Amiri Z, Barzigar A, Kolamroudi HR, Hoseini S, Rezvani SM, Shakib RJ, et al. Prevalence, awareness and control of diabetes in urban area of north of Iran, 2009. Int J Diabetes Dev Ctries 2015; 35(3): 346-50.
  18. Bodicoat DH, Mundet X, Davies MJ, Khunti K, Roura P, Franch J, et al. The impact of a programme to improve quality of care for people with type 2 diabetes on hard to reach groups: The GEDAPS study. Prim Care Diabetes 2015; 9(3): 211-8.
  19. Villarroel MA, Vahratian A, Ward BW. Health care utilization among U.S. adults with diagnosed diabetes, 2013. NCHS Data Brief 2015; (183): 1-8.
  20. White RO, Eden S, Wallston KA, Kripalani S, Barto S, Shintani A, et al. Health communication, self-care, and treatment satisfaction among low-income diabetes patients in a public health setting. Patient Educ Couns 2015; 98(2): 144-9.
  21. Alhamdan AA, Alshammari SA, Al-Amoud MM, Hameed TA, Al-Muammar MN, Bindawas SM, et al. Evaluation of health care services provided for older adults in primary health care centers and its internal environment. A step towards age-friendly health centers. Saudi Med J 2015; 36(9): 1091-6.
  22. Delavari A, Alikhani S, Nili S, Birjandi RH, Birjandi F. Quality of care of diabetes mellitus type II patients in Iran. Arch Iran Med 2009; 12(5): 492-5.
  23. Hale NL, Bennett KJ, Probst JC. Diabetes care and outcomes: disparities across rural America. J Community Health 2010; 35(4): 365-74.
  24. Fosse-Edorh S, Fagot-Campagna A, Detournay B, Bihan H, Eschwege E, Gautier A, et al. Impact of socio-economic position on health and quality of care in adults with Type 2 diabetes in France: The Entred 2007 study. Diabet Med 2015; 32(11): 1438-44.
  25. Ferwana M, Abdulmajeed I, Madani WA, Dughaither AA, Alrowaily MA, et al. Glycemic control and accompanying risk factors: 4-year primary care study. J Diabetes Metab 2015; 6: 523.
  26. Chuang LM, Tsai ST, Huang BY, Tai TY. The status of diabetes control in Asia--a cross-sectional survey of 24 317 patients with diabetes mellitus in 1998. Diabet Med 2002; 19(12): 978-85.
  27. Montazem SH, Soleimani A, Hosseini S, Zemestani A, Haghiry L, Mojtahedi A, et al. Diabetes type II patient care quality in the rural areas of Malekan, Iran. J North Khorasan Univ Med Sci 2011; 3(3): 75-82. [In Persian].
  28. Rossi MC, Lucisano G, Comaschi M, Coscelli C, Cucinotta D, Di Blasi P, et al. Quality of diabetes care predicts the development of cardiovascular events: results of the AMD-QUASAR study. Diabetes Care 2011; 34(2): 347-52.
  29. De Berardis G, Pellegrini F, Franciosi M, Belfiglio M, Di Nardo B, Greenfield S, et al. Quality of diabetes care predicts the development of cardiovascular events: Results of the QuED study. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2008; 18(1): 57-65.
  30. Izadi N, Malek M, Aminian O, Saraei M. Medical risk factors of diabetes mellitus among professional drivers. J Diabetes Metab Disord 2013; 12(1): 23.
  31. Zubair M, Malik A, Ahmad J. Glycosylated hemoglobin in diabetic foot and its correlation with clinical variables in a north Indian tertiary care hospital. J Diabetes Metab 2015; 6: 571.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 35، شماره 449 - شماره پیاپی 449
آذر و دی 1396
صفحه 1333-1342

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 خرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار