الگوهای غذایی در بیماران مبتلا به سنگ کیسه‌ی صفرا– یک مطالعه‌ی مورد شاهدی

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 کارشناس ارشد، گروه تغذیه، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

2 استاد، گروه تغذیه، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

3 استاد، گروه جراحی عمومی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

مقاله پژوهشی




مقدمه: سنگ کیسه‌ی صفرا، یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دستگاه گوارش است و مطالعات اخیر شواهدی را در زمینه‌ی نقش تغذیه در سبب‌شناسی این بیماری بیان کرده‌اند. هدف از این مطالعه، تعیین الگوهای غذایی در بیماران مبتلا به سنگ کیسه‌ی صفرا بستری شده در بیمارستان امام رضا (ع) مشهد (شمال شرق ایران) بود.
روش‌ها: این مطالعه‌ی موردی- شاهدی، در شهر مشهد در سال 1395 انجام شد. اطلاعات عمومی 94 بیمار مبتلا به سنگ کیسه‌ی صفرا و 151 فرد سالم که از لحاظ سن، جنس و وضعیت اقتصادی و اجتماعی با گروه مورد همسان بودند از طریق مصاحبه و تکمیل پرسش‌نامه جمع‌آوری شد. برای تعیین الگوهای غذایی از پرسش‌نامه‌ی 160 آیتمی و (Food frequency questionnaire)  FFQاستفاده شد. آزمون‌های آماری و آنالیز پرسش‌نامه توسط نرم‌افزار Nut 4 انجام گردید (0/05 = α).
یافته‌ها: دو الگوی غذایی سالم و ناسالم در بین دو گروه یافت شد. وزن، دور کمر و شاخص توده‌ی بدنی، رابطه‌ی مستقیمی با سنگ کیسه‌ی صفرا دارد و وزن 1/06، دور کمر 1/08 و نمایه توده‌ی بدن تا 1/37 برابر شانس ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد. پس از تعدیل انرژی مشخص شد که مصرف حبوبات و کافئین تا 1/01 برابر، اسید چرب ترانس 3/02 برابر، اسید چرب اشباع تا 1/04 برابر و سیگار کشیدن تا 7/24 برابر شانس ابتلا را افزایش می‌دهد.
نتیجه‌گیری: این مطالعه نشان داد که الگوی غذایی ناسالم، مصرف چربی‌های اشباع و ترانس، حبوبات و کافئین، سیگار کشیدن و نمایه توده‌ی بدنی بالا خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد و الگوی غذایی سالم، منابع حاوی ویتامین C، میوه‌جات و سبزیجات باعث حفظ سلامتی افراد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dietary Patterns in Patients with Gallstone Disease

نویسندگان [English]

  • Sajedeh Fayyaz 1
  • Mohsen Nematy 2
  • Mohammad Reza Motie 3
1 MSc, Department of Nutrition, School of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
2 Professor, Department of Nutrition, School of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
3 Professor, Department of General Surgery, School of Medicine, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Background: Gallstone disease is one of the most common digestive diseases in developed and developing countries. Recent studies have expressed evidence in the context of the role of nutrition in the gallstone disease etiology. Thus, the main objective of present study was to investigate dietary patterns in patients with gallstone among those admitted to Imam Reza hospital in Mashhad (Northeastern Iran).
Methods: In this case-control study conducted in 2016 in Mashhad, demographic data from of 94 patients with gallstones and 151 healthy controls matched for age, gender and socioeconomic variables was gathered via interviews and questionnaires. To determine the dietary patterns a valid and reliable 160-item semi-quantitative food frequency questionnaire was used. Nutritional software Nut 4 was used to analysis FFQ. Statistical tests and questionnaire analysis were performed by Nut 4 software (α = 0.05).
Findings: Two major dietary patterns were identified: unhealthy (red meat, high-fat dairy, desserts, sugar, sweets, fast food, soft drink, snacks, sweet coffee, chowder, tea, fried potatoes, refined grains, egg, legume and potato), healthy (fish, fruits, vegetables, whole grains, poultry, nuts, dried fruits, dark coffee and low-fat dairy). Weight, waist circumference, and BMI had a direct relationship with gallstone.
Conclusion: This study showed that unhealthy dietary pattern, the consumption of TFA, SFA, legume and coffee, smoking and high body mass index increase the risk of gallstone. Moreover, healthy dietary pattern, rich sources of vitamin C, fruits and vegetables do not contribute to gallstone.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Diet
  • Risk factors
  • Gallstone
  1. Cianci P, Restini E. Management of cholelithiasis with choledocholithiasis: Endoscopic and surgical approaches. World J Gastroenterol 2021; 27(28): 4536-54.
  2. Massarrat S. Prevalence of gallstone disease in Iran.
    J Gastroenterol Hepatol 2001; 16(5): 564-7.
  3. Pak M, Lindseth G. Risk factors for cholelithiasis. Gastroenterol Nurs 2016; 39(4): 297-309.
  4. Behrouz M, Hosseini Z, Sedaghat F, Soufi M, Rashidkhani B. The relationship between Food Groups and Multiple Sclerosis disease: a case control study in tehranian adult [in Persian]. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research 2014; 11(3): 39-53.
  5. Esmaeelzadeh A, Kimiyagar M, Azadbakht L, Mehrabi Y. Dietary patterns and risk of chronic diseases [in Persian]. Iran J Diabet Lipid Disord 2005; 5(1): 1-9.
  6. Schulz CA, Oluwagbemigun K, Nöthlings U. Advances in dietary pattern analysis in nutritional epidemiology. Eur J Nutr 2021; 60(8): 4115-30.
  7. Rehm CD, Monsivais P, Drewnowski A. Relation between diet cost and Healthy Eating Index 2010 scores among adults in the United States 2007-2010. Prev Med 2015; 73: 70-5.
  8. Jessri M, Rashidkhani B. Dietary patterns and risk of gallbladder disease: a hospital-based case-control study in adult women. J Health Popul Nutr 2015;
    33(1): 39-49.
  9. Ghazizahedi S, Nouri M, Norouzy A, Nemati M, Safarian M, Mohajeri SAR, et al. Scientific: validity and reproducibility of Iranian food frequency questionnaire. Nutr. Food Sci Res 2014; 1(Suppl 1): 16-16.
  10. Zhou BF, Coorperative Meta-Analysis Group of China Obesity Task Force. Predictive values of body mass index and waist circumference to risk factors of related diseases in Chinese adult population [in Chinese]. s Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi 2002; 23(1): 5-10.
  11. Gaby AR. Nutritional approaches to prevention and treatment of gallstones. Alternative medicine review. 2009;14(3):258.
  12. Stinton LM, Shaffer EA. Epidemiology of gallbladder disease: cholelithiasis and cancer. Gut Liver 2012; 6(2): 172-87.
  13. Marschall HU, Einarsson C. Gallstone disease.
    J Intern Med 2007; 261(6): 529-42.
  14. Tsai CJ, Leitzmann MF, Willett WC, Giovannucci EL. Long-term intake of trans-fatty acids and risk of gallstone disease in men. Arch Intern Med 2005; 165(9): 1011-5.
  15. Nehlig A. Effects of coffee on the gastro-intestinal tract: a narrative review and literature update. Nutrients 2022; 14(2): 399.
  16. Radmard AR, Merat S, Kooraki S, Ashrafi M, Keshtkar A, Sharafkhah M, et al. Gallstone disease and obesity: a population-based study on abdominal fat distribution and gender differences. Ann Hepatol 2015; 14(5): 702-9.
  17. Tsai CJ, Leitzmann MF, Willett WC, Giovannucci EL. Prospective study of abdominal adiposity and gallstone disease in US men. Am J Clin Nutr 2004; 80(1): 38-44.
  18. Di Ciaula A, Portincasa P. Recent advances in understanding and managing cholesterol gallstones. F1000Res 2018; 7: F1000 Faculty Rev-1529.