ارتباط بین شاخص فیبروز کبدی (FIB-4) و کلسترول Non-HDL در معاینات بهداشتی شغلی

سیفی, شکیبا

doi:10.48305/jims.2025.45360.2516

ارتباط بین شاخص فیبروز کبدی (FIB-4) و کلسترول Non-HDL در معاینات بهداشتی شغلی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسنده

شکیبا سیفی

مرکز تحقیقات عفونت های بیمارستانی ، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ایران.

10.48305/jims.2025.45360.2516

چکیده

مقدمه:
بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) یکی از عوامل عمده بار جهانی بیماری‌های متابولیک و قلبی-عروقی است. شاخص FIB-4 یک ابزار غیرتهاجمی معتبر برای ارزیابی خطر فیبروز کبدی است، اما ارتباط آن با پروفایل چربی خون، به ویژه کلسترول غیرHDL (non-HDL-C)، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. این مطالعه با هدف تعیین شیوع خطر فیبروز کبدی مرتبط با NAFLD و ارتباط آن با non-HDL-C در بین افراد شاغل در ایران انجام شد تا زمینه‌های پیشگیری از عوارض متابولیک و قلبی-عروقی در مراحل اولیه مشخص شود.

روش‌ها:
این مطالعه مقطعی شامل 4817 نفر از افراد شاغل (35-65 سال) بود که در سال‌های 2023-2024 در معاینات بهداشتی اشغالی در اصفهان شرکت کردند. شرکت‌کنندگان دارای هپاتیت ویروسی یا بیماری‌های کبدی ارثی از مطالعه حذف شدند. نمره FIB-4 با استفاده از سن، AST، ALT و پلاکت محاسبه شد و خطر فیبروز به سه دسته کم (≤30/1)، متوسط (67/2–30/1) و زیاد(67/2 <) تقسیم‌بندی شد. non-HDL-C با کسر کلسترول HDL از کل کلسترول محاسبه و در پنج دسته بالینی طبقه‌بندی شد.

یافته‌ها:
جمعیت مورد مطالعه عمدتاً مرد (91%) با میانگین شاخص توده بدنی 5/26 کیلوگرم بر متر مربع بودند. بیش از 3/92% افراد خطر کم فیبروز، 5/7% خطر متوسط و 2/0 % خطر بالای فیبروز داشتند. سطوح non-HDL-C همبستگی معکوس ضعیفی با نمره FIB-4 نشان دادند (p < 0.001، r = -0.091)، به طوری که گروه‌های با non-HDL-C بالاتر، خطر فیبروز پایین‌تری داشتند (p = 0.007). به عنوان مثال، 5/46 % افراد با خطر متوسط/بالا سطح non-HDL-C <130 میلی‌گرم در دسی‌لیتر داشتند، در حالی که این میزان در گروه خطر کم 5/36 % بود. سن و جنسیت مردانه به طور مستقل با افزایش خطر فیبروز همراه بودند (p < 0.001). با این حال، معنا‌داری بالینی این رابطه معکوس بین چربی‌ها و فیبروز هنوز نامشخص است و نیاز به مطالعات بیشتر دارد.

نتیجه‌گیری:
این مطالعه اهمیت FIB-4 را به عنوان یک ابزار غیرتهاجمی برای شناسایی خطر فیبروز کبدی در جمعیت شغلی برجسته می‌کند. ارتباط معکوس پارادوکسی بین non-HDL-C و مراحل فیبروز پیچیدگی متابولیسم چربی‌ها در پاتوژنز NAFLD را نشان می‌دهد. ترکیب FIB-4 و پروفایل چربی می‌تواند به بهبود تشخیص زودهنگام عوارض متابولیک و قلبی-عروقی کمک کند.

تازه های تحقیق

شکیبا سیفی: Google Scholar, PubMed

کلیدواژه‌ها

موضوعات

پزشکی

عنوان مقاله [English]

Association between FIB-4 and Non-HDL cholesterol in occupational health examinations

نویسنده [English]

Shakiba Seifi

1. Nosocomial Infection Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Results: The study population was mainly male (91%), with a mean BMI of 26.5 kg/m². Most participants exhibited low FIB-4-derived fibrosis risk (92.3%), while 7.5% and 0.2% had moderate and high risk, respectively. Non-HDL-C levels showed a weak inverse correlation with FIB-4 scores (r = -0.091, p < 0.001), with higher non-HDL-C categories linked to reduced fibrosis risk (p = 0.007). For instance, 46.5% of moderate/high-risk individuals had non-HDL-C <130 mg/dL versus 36.5% in the low-risk group. Age and male sex were independently associated with elevated fibrosis risk (p < 0.001). Despite statistical significance, the clinical significance of the inverse lipid-fibrosis relationship is still unclear and requires further investigation of the mechanisms.
Conclusion: The result of present study highlights the utility of FIB-4 as a non-invasive tool for identifying NAFLD-related fibrosis risk in occupational populations. The paradoxical inverse association between non-HDL-C and fibrosis stages underscores the complexity of lipid metabolism in NAFLD pathogenesis. Integrating FIB-4 and lipid profiling may improve early detection of metabolic and cardiovascular complications.

کلیدواژه‌ها [English]