اولین درمان استریوتاکتیک رادیوسرجری با شتاب‌دهنده‌ی خطی در ایران

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

چکیده

مقدمه:
استریوتاکتیک رادیوسرجری/رادیوتراپی یک روش تابش‌درمانی پیشرفته برای ضایعات غیر قابل دسترس داخل جمجمه‌ای از نظر جراحی است. دریک پروژه‌ی بزرگ، تمام تجهیزات اختصاصی این روش برای اولین بار در کشور ساخته شد. این مقاله به روش کار درمان استریوتاکتیک رادیوسرجری با شتاب دهنده‌ی خطی در ایران می‌پردازد.

روش ها:
درمان استریوتاکتیک رادیوسرجری شامل هشت مرحله می‌باشد که عبارتند از: ساخت قالب دندانی و ماسک ترموپلاستیک برای بیمار و اتصال سر به نگهدارنده؛ نصب مکان‌یاب روی نگهدارنده‌ی سر و تهیه تصاویر سی‌تی‌ اسکن از سر بیمار به همراه مکان‌یاب؛ طراحی درمان روی تصاویر سی‌تی اسکن؛ نصب دستگاه تثبیت‌کننده‌ی سر روی تخت شتاب‌دهنده و کولیماتورهای باریک‌ساز میدان تابشی روی سر دستگاه؛ انتقال بیمار بر روی تخت شتاب‌دهنده و اتصال به دستگاه تثبیت سر؛ جا به جا کردن سر بیمار برای انتقال هدف درمانی به مرکز تابش شتاب‌دهنده و انجام درمان.

یافته ها:
آزمون‌های اطمینان کیفی انجام شده بر روی مجموعه‌ی ساخته شده، نشانگر عدم دقت کلی 45/4 میلی‌متر می‌باشد که در حد قابل قبول بود. برای درمان تک ایزوسنتری با کولیماتورهای موجود می‌توان حداکثر هدفی به قطر 17 میلی‌متر را درمان کرد و برای هدف‌‌های بیضوی و یا هدف کروی بزرگ باید از قواعد طراحی درمان یا درمان با چند ایزوسنتز برای پوشش هدف استفاده کرد.

نتیجه گیری:
درمان استریوتاکتیک رادیوسرجری به دو لحاظ دارای اهمیت است: یکی از نظر دقت، به طوری که اندازه هدف‌های داخل مغزی از 40 میلی‌متر در قطر تجاوز نمی‌کند و بنابراین مکان‌یابی باید دقت بالایی داشته باشد؛ و دیگر این‌که در این روش مدرن رادیوتراپی دزی بین 10 تا 40 گری در یک جلسه‌ی درمانی داده می‌شود. پژوهشگران ایرانی با انجام این پروژه امکان راه‌اندازی روش‌های مدرن تابش درمانی با امکانات داخلی را تأیید کردند.

واژگان کلیدی:
استریوتاکتیک رادیوسرجری، شتاب‌دهنده، ایران، ضایعات غیر قابل جراحی

عنوان مقاله [English]

The First Stereotactic Linear-based Radiosurgery in Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Reza Khoshbin Khoshnazar
  • Mohammad Taghi Bahreini Tousi
  • Abdul Reza Hashemian
  • Roham Salek
چکیده [English]

BACKGROUND:
Stereotactic radiosurgery/radiotherapy is a modern therapeutic technique for surgically-inaccessible intracranial lesions.
For the first time in Iran, all necessary hardwares for the stereotactic linear-based radiosurgery technique have been developed .


METHODS:
Stereotactic treatment includes eight steps: making dental mold and thermoplastic mask for each patient and attaching his/her head to the head support device; mounting localizer on the head support device and then taking CT scanning slices of patient’s head with localizer; treatment planning; attaching head docking device on the linac’s couch and collimators on linac’s head; putting patient on the couch and attaching his/her head to head docking device and translating patient’s head in three axis by head docking device to put intra cranial target on the linac’s isocenter; treatment.

FINDINGS:
Quality assurance tests performed on constructed system showed a total uncertainty of 4.45 mm which is within acceptable ranges.
Using isocentric treatment method with available collimators, we can treat a 17 mm width target; though for treating greater targets, we should use multi isocentric methods.


CONCLUSION:
Stereotactic treatment gets its own importance in view of two parameter: a) precision: as intracranial targets dose not exceed of 40 mm in diameter so localization must be performed with a high precision; b) high dose: as doses in range of 10 to 40 Gy is delivered to target in one fraction, any error may yield a irreparable damage to radiosensitive critical organs in brain. Possibility of designing and constructing any modern radiotherapy modality in our country was a direct deduction of this project.

KEY WORDS:
Stereotactic radiosurgery, linear accelerator, Iran, inoperable lesions