بررسی آناتومی و واریاسیون‌های وریدها و سینوس‌های مغزی با کمک ام آر ونوگرافی (MRV)

نوع مقاله : Original Article(s)

نویسندگان

1 دانشیار رادیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشجوی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشیار جراحی اعصاب، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

  مقدمه:   ام آر ونوگرافی (MRV) اغلب جهت بررسی وریدها و سینوس‌های مغزی استفاده می‌‌شود ولی اطلاعات اندکی در مورد انواع واریاسیون‌های طبیعی وریدها و سینوس‌های مغزی درگروه‌های سنی و جنسی مختلف، در دسترس می‌باشد. روش‌ها: تصاویر MRV و MRI نهصد و شانزده بیمار مورد مطالعه قرار گرفت. بیماران دارای ابنورمالیتی‌های داخل مغز، آنومالی‌های مادرزادی، بیماری‌های ژنتیکی، ترومبوز وریدی، تومورهای مغزی، سابقه‌ی تروما به سر، بیماران با سابقه CVA و بیماری‌های کلاژن واسکولار و واسکولیت‌ها و سابقه‌ی عمل جراحی کرانیوتومی از مطالعه خارج شدند. اطلاعات هفتصد و بیست و چهار بیمار بار MRV و MRI مغزی طبیعی به سه گروه سنی ( 55) تقسیم و آنالیز شد. یافته‌ها: سینوس ترانسورس در 9/51% بیماران دو طرفه در 2/12% فقط در طرف چپ در 8/35% فقط در طرف راست مشاهده شد و تنها در یک مورد (13/0%) در گروه سنی زیر 15 سال سینوس ترانسورس مشاهده نشد. سینوس اکسی‌پیتال در 1/69% (224 نفر) بیماران وجود داشت و سینوس سیگموئید در 7/67% بیماران (490 نفر) مشاهده گردید. ورید گالن در 8/72% و ورید رزنتال (Rosenthal) در 6/66% بیماران وجود داشت. سینوس سوپریور ساژیتال (Superior Sgittal) در تمامی بیماران مشاهده شد. تفاوت آماری معنی‌داری بین آناتومی و واریاسیون‌های وریدها و سینوس‌های مغزی در گروه‌های سنی مختلف وجود داشت ولی این تفاوت در زن و مرد معنی‌دار نبود. نتیجه‌گیری: MR ونوگرافی روش تصویر برداری غیر تهاجمی است که برای ارزیابی آناتومی و واریاسیون‌های وریدها و سینوس‌های مغزی وتغییرات آنها در سنین مختلف و اقدامات لازم بعدی ارزش بالایی دارد. واژگان کلیدی: ام آر ونوگرافی (Magnetic Resonance Venography)، واریاسیون، وریدها، سینوس‌های مغزی.

عنوان مقاله [English]

Intracranial venous anatomy and variation on cerebral Magnetic Resonance Venography in normal population

نویسندگان [English]

  • Ali Hekmatnia 1
  • Ehsan Yousefian 2
  • Masih Saboori 3
1 Associate Professor, Department of Radiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 General Practitioner, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Associate Professor, Department of Neurosurgery, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: The MR venography is used to examine the intracranial venous system. However, little information is available about the age and sex-related variation in intracranial veins and (venous system) sinuses. We evaluated the normal intracranial venous anatomy in different age and sex groups by MRV. Methods: 742 patients with normal brain Magnetic Resonance Imaging (MRI) were studied by MRV. Patients categorized into the three groups (Age < 15, 15-55, Age > 55). All the patients who have a history of brain tumor, vasculitis and anticoagulant therapy were excluded from the study. Findings: The transverse sinus distribution was %51.9 bilaterally, %12.2 only on the left side and %35.8 only on the right side. Only in one patient this sinus was not visible (0.1%).The occipital sinus was seen in 69/1% (224 patients) and the sigmoid sinus was visualized in 67.7% (490 patients). The Galen's vein was visualized in 72.8% and Rosenthal's vein was visualized in 66.6%. The superior sagittal sinus was visualized in all patients. There was a statistically significant difference in intracranial venous anatomy between three age groups but not in different sex groups. Conclusion: The MRV is a valuable non-invasive imaging modality in the assessment of intracranial venous anatomy and its age related variation. Key words: Magnetic Resonance Venography, Variation, vein, intracranial Sinus.