کاربرد GIS در تحقیقات پزشکی راهکاری در جهت پیش‌گیری از بیماری

سیف, عبداله; رشیدی, معصومه; روزبهانی, رضا; دهدشتی, نغمه‌السادات; پورصفا, پریناز; رضایی, فرحناز

کاربرد GIS در تحقیقات پزشکی راهکاری در جهت پیش‌گیری از بیماری

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار، گروه ژئومورفولوژی، دانشکده‌ی علوم جغرافیایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

² دانشجوی دکتری، گروه ژئومورفولوژی، دانشکده‌ی علوم جغرافیایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³ متخصص پزشکی اجتماعی، پژوهشگر، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁴ کارشناس، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁵ کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

⁶ مرکز بهداشت شماره دو، مرکز بهداشت استان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographical information system یا GIS) نرم‌افزاری است بسیار آسان که به کاربران این امکان، را می‌دهد که به سادگی اطلاعات مکانی و داده‌های توصیفی را برای ایجاد نقشه‌ها، جداول و نمودارها به کار گیرند. این نرم‌افزار ابزارهای لازم برای جستجو، تحلیل داده‌ها و نمایش نتایج را با کیفیت مناسب در اختیار کاربران قرار می‌دهد. قابلیت‌های عمده‌ی این نرم‌افزار عبارت از ایجاد یک پایگاه داده‌های اطلاعاتی، محیط کاری و گرافیکی آسان می‌باشد.روش‌ها: این پژوهش از نوع توصیفی، تحلیلی و امور تجربی نویسنده است و به دنبال آن است تا این نرم‌افزار را جهت کاربردهای آن در علوم پزشکی به منظور پهنه‌بندی بیماری‌ها معرفی نماید.یافته‌ها: نرم‌افزار GIS نرم‌افزاری کاربردی است و می‌توان با ارایه‌ی الگوی توزیع فضایی برخی از بیماری‌ها به صورت نقشه، به بررسی علل ایجاد بیماری پرداخت و توزیع فضایی هر بیماری را به صورت کمی و کیفی به تصویر کشید. با توجه به این که همه‌ی بیماری‌ها منشأ عفونی و یا ژنتیک ندارند و عوامل محیطی نیز می‌توانند سبب ایجاد بعضی بیماری‌ها شوند این نرم‌افزار می‌تواند ارتباط برخی بیماری‌ها را با بعضی عوامل محیطی بررسی نماید.نتیجه‌گیری: GIS نرم‌افزاری مفید به منظور پهنه‌بندی بیماری‌ها به شمار می‌رود و با توزیع فضایی برخی بیماری‌ها می‌توان به نتایج قابل توجهی رسید. نتایجی نظیر این که برخی از بیماری‌ها با عوامل محیطی در ارتباط هستند. تشخیص عوامل محیطی در جهت درمان، پیش‌گیری و کاهش هزینه‌های بهداشتی و درمانی راهی در جهت توسعه سلامت می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Application of GIS in Strategic Medical Research for Disease Prevention

نویسندگان [English]

Abdollah Safe ¹
Masoumeh Rashidi ²
Reza Rouzbahani ³
Naghmeh Sadat Dehdashti ⁴
Parinaz Poursafa ⁵
Farahnaz Rezaei ⁶

¹ Assistant Professor, Department of Geomorphology, School of Geography, The University of Isfahan, Isfahan, Iran

² PhD Student, Department of Geomorphology, School of Geography, The University of Isfahan, Isfahan, Iran

³ Specialist in Community Medicine, Researcher, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

⁴ Department of Health Treatment Services Management, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

⁵ Environmental Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

⁶ Isfahan Health Center No.2, Isfahan Provincial Health Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Background: Geographical information system (GIS) is a very easy-to-use software which makes simple use of descriptive and spatial data to create maps, charts and graphs possible. GIS provides necessary tools for search, data analysis and appropriate quality results. It features a database of and a great graphical user interface.Methods: This was a descriptive, analytical, empirical study. It aimed to introduce medical applications of GIS by using it in disease zoning.Findings: GIS is an application software through which spatial distribution pattern of some diseases can be presented. Thus, causes of each disease can be investigated and the qualitative and quantitative maps of spatial distribution pattern for each disease can be provided. Since not all diseases have infectious or genetic causes, GIS would be able to evaluate the associations between certain diseases and environmental factors.Conclusion: GIS is a useful software for zone classification of diseases. Spatial distribution of the diseases, provided by GIS, reveals remarkable results. For instance, finding the relations between particular diseases and environmental factors would pave the way for preventing and treating such diseases and reducing their health care costs.

کلیدواژه‌ها [English]

GIS
Health
Environmental diseases
Map

مراجع

Rezaeian M. An introduction to the practical methods for mapping the geographical morbidity and mortality rates. Tollo-e-Behdasht 2004; 2: 41-51.
Rezaeian M, Dunn G, St LS, Appleby L. The production and interpretation of disease mapsA methodological case-study. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol 2004; 39(12): 947-54.
Navai A, AdiNia M. Introduction to the GIS and Software Arc Map. Cultural Institute; 2004.
Makhdoom M. Environmental Assessment and Planning with Geographic Information Systems. Tehran : 2004.
Dabiri M. Environmental Pollution. Mashhad: Forouzesh; 2004.
Nagavi M. The Pattern of Mortality within 23 Provinces of Iran in 2003. Tehran: Health Deputy, Iranian Ministry of Health; 2005.
Rezaeian M, Dunn G, Leger S, Appleby L. Geographical epidemiology, spatial analysis and geographical information systems: a multidisciplinary glossary. J Epidemiol Com-munity Health 2007; 61: 98-102.
Rashidi M, Ghias M, Rouzbahani R, Rameshat MH, Poursafa P, Gharib H. Relationship between spatial distribution of malignant diseases and plumb element in Isfahan province. Journal of Isfahan Medical School 2011; 29(135): 418-25.
Farajzadeh Asl M. Geographical Information System and Its Application in Tourism Planning. 2nd ed. SAMT Publication; 2008.
Malaria control Programs in Iran and Drug Resistance and Ways to Deal with it [Online] 2006. [cited 2006 Dec 23]; Available from: URL: http://www.pezeshk.us/?p=5665.
An P, Moon WM, Rencz A. Application of fuzzy set theory for integration of geological, geophysical and remote sensing data. Canadian Journal of Exploration Geophysics 1991; 27: 1-11.
Petrik S, Madarasz L, Adam N, Vokorokos L. Application of Shortest Path Algorithm to GIS using Fuzzy Logic. Faculty of Electrical Engineering and Informatics [Online] 2002. Available from: URL: conf.uni-obuda.hu/HUCI2003/petrik.pdf.
Worboys M, Duckham M. GIS: A Computing Perspective. 2nd ed. Boca Raton: CRC Press; 2004.
Shad R, Ebadi H, Ghods M. Evaluation of Route Finding Methods in GIS Application. Tehran: Department of Geodesy and Geomatics Enginering, Khajeh Nasi Toosi University of Technology; 2003.