بررسی ارتباط اختلالات خواب و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان مقطع راهنمایی شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اطفال، دانشکده‌ی پزشکی و مرکز تحقیقات رشد و نمو کودکان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، گروه اطفال، دانشکده‌ی پزشکی و مرکز تحقیقات رشد و نمو کودکان، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 اپیدمیولوژیست، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

4 دانشجوی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی و کمیته‌ی تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: خواب ناکافی، کیفیت بد خواب و خواب‌آلودگی از مشکلات شایع مرتبط با یادگیری، حافظه و عملکرد تحصیلی در کودکان و نوجوانان است. با توجه به این که تاکنون در کشور ما مطالعه‌ای جهت بررسی ارتباط اختلالات خواب با عملکرد تحصیلی در نوجوانان مقطع راهنمایی انجام نشده است، جهت بررسی این ارتباط یک نمونه از دانش‌آموزان مقطع راهنمایی و والدین آن‌ها را در شهر اصفهان مورد مطالعه قرار دادیم. روش‌ها: مطالعه‌ی ما از نوع مقطعی بود. در این مطالعه 1100 دانش‌آموز مقطع راهنمایی شهر اصفهان با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. اطلاعات از طریق پرسشنامه‌ی والد و خود گزارش‌دهی که روایی و پایایی آن در یک مطالعه‌ی آزمایشی ثابت شد (ضریب آلفای کرونباخ = 87/0). عملکرد تحصیلی از طریق نمرات ترم آخر تحصیلی دانش‌آموزان با استعلام از مدارس ارزیابی شد. نمرات بیشتر یا مساوی 17 به عنوان عملکرد تحصیلی عالی، نمرات 17-15 به عنوان عملکرد تحصیلی متوسط و نمرات کمتر از 15 به عنوان عملکرد تحصیلی ضعیف در نظر گرفته شد. برای تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ی 20 و برای تحلیل آماری از آزمون‌های 2χ، Student-t و One-way ANOVA استفاده گردید. یافته‌ها: 565 نفر از افراد مورد بررسی دختر (4/51 درصد) و 535 نفر پسر (6/48 درصد) بودند. میانگین سنی آنان 09/1 ± 26/13 سال بود. 3/42 درصد افراد مورد پژوهش عملکرد تحصیلی عالی، 1/30 درصد عملکرد تحصیلی متوسط و 6/27 درصد عملکرد تحصیلی ضعیف داشتند. عملکرد تحصیلی به طور قابل توجهی با سن و جنس دانش‌آموزان، شغل و تحصیلات پدر و مادر آن‌ها ارتباط داشت. به علاوه بیدار شدن قبل از ساعت 6 صبح، دوره‌ی نهفتگی خواب بیشتر از 30 دقیقه و خواب منقطع شبانه باعث تضعیف عملکرد تحصیلی شد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه‌ نشان داد که اختلالات خواب بر عملکرد تحصیلی نوجوانان به صورت منفی تأثیر می‌گذارد. با توجه به این یافته‌ها انجام اصلاحات و اتخاذ تدابیر مناسب در راستای کاهش پیامد‌های سوء ناشی از اختلالات خواب ضروری به نظر می‌رسد. واژگان کلیدی: عملکرد تحصیلی، اختلالات خواب، نوجوانان

عنوان مقاله [English]

The Relation between Sleep Disorders and Academic Performance in Secondary School Students

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Modarresi 1
  • Jamal Faghihinia 2
  • Mojtaba Akbari 3
  • Afsaneh Rashti 4
1 Assistant Professor, Department of Pediatrics, School of Medicine AND Child Growth and Development Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Pediatrics, School of Medicine AND Child Growth and Development Research Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Epidemiologist, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Student of Medicine, School of Medicine AND Student Research Committee, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Insufficient sleep, poor sleep quality, and sleepiness are common problems in children and adolescents. Such problems can affect learning, memory, and academic performance. No previous studies have assessed the relationship between sleep problems/habits and academic performance in Iranian secondary school students. Therefore, we surveyed a sample of secondary school students and their parents in Isfahan (Iran) to assess the relation between sleep problems/habits and academic performance. Methods: In this cross-sectional study, data was collected by a reliable (Cronbach’s alpha = 0.87) and valid self-reporting questionnaire. Multi-stage cluster random sampling was used to select 110 secondary school students in Isfahan, Iran. Academic performance was assessed using the latest term evaluation report provided by the school. Students’ performance was stratified as excellent [grade point average (GPA) ≥ 17], average (GPA = 15-17), and poor (GPA < 15). The collected data was analyzed with SPSS20. Descriptive statistics (mean ± standard deviation), independent t-test, chi-square test, and analysis of variance (ANOVA) were used to analyze the data. Findings: There were 535 boys (48.6%) and 565 girls (51.4%) in this study. The mean age of students was 13.26 ± 1.09 years (range: 11-16 years). While 42.3% of the students had excellent performance, 30.1% and 27.6% of them had average and poor performance, respectively. Conclusion: Academic performance of the students was significantly associated with their age, gender, and fathers and mothers’ education levels and jobs. It was evident that the presence of sleep problems, poor sleep habits, or shortened total sleep time affected the students’ academic performance. In other words, sleep problems and habits may negatively affect academic performance. Keywords: Sleep disorder, School performance, Adolescence