بررسی ارتباط الگوهای غذایی و سندرم متابولیک در زنان 49-15 ساله

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 فوق تخصص اورولوژی، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران

2 دانشیار، مرکز تحقیقات امنیت غذایی و گروه تغذیه‌ی جامعه، دانشکده‌ی تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 کارشناس، گروه تغذیه، مرکز بهداشت شهرستان شهرضا، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

4 استادیار، گروه آمار، دانشکده‌ی بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

5 دانشجوی دکتری، مرکز تحقیقات امنیت غذایی و گروه تغذیه‌ی جامعه، دانشکده‌ی تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: سندرم متابولیک به صورت گستره‌ای از آسیب‌های متابولیکی شامل چاقی شکمی، مقاومت به انسولین، قند خون بالا، دیس لیپیدمی و پرفشاری خون می‌باشد. عوامل به وجود آورنده‌ی سندرم متابولیک تا حدود زیادی ناشناخته است. ثابت شده است که عوامل ژنتیکی، متابولیکی، استرس و عوامل محیطی مانند رژیم غذایی نقش مهمی در پیشرفت سندرم دارد. با توجه به این که سندرم متابولیک خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند کیست‌های تخمدانی، کبد چرب، اختلالات خواب، آسم، سنگ‌های صفراوی و تعدادی از سرطان‌ها را افزایش می‌دهد و با توجه به اهمیت نقش تغذیه در بیماری‌های قلبی- عروقی و سندرم متابولیک، بر آن شدیم ارتباط الگوهای غذایی را با سندرم متابولیک در ابتلا به زنان 49-15 ساله‌ی شهر شهرضا بررسی نماییم.روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر یک مطالعه‌ی مقطعی بود که بر روی 280 زن 49-15 ساله‌ی شهرستان شهرضا انجام گرفت. در تمام افراد مورد مطالعه شاخص‌های تن‌سنجی، فشار خون و بیوشیمیایی ارزیابی گردید. دریافت‌های غذایی افراد در طی سال گذشته با استفاده از روش تحلیل عاملی الگوهای غذایی غالب در این افراد تعیین شد و ارتباط آن با سندرم متابولیک بررسی گردید.یافته‌ها: دو الگوی غذایی غالب به دست آمد. الگوی غذایی سالم، این الگوی غذایی غنی از میوه، سبزی‌ها، سبزی‌های برگ سبز و زرد، سیر، کره، طیور، ماکیان، تخم مرغ، حبوبات، گوشت احشاء، نوشابه و فست فود بود. الگوی غذایی غربی که غنی از گوشت‌های فراوری شده، تخم مرغ، سیب زمینی سرخ شده، غلات تصفیه شده، لبنیات پرچرب، گوجه فرنگی، سس مایونز، قند، شکر، نوشابه، آبگوشت و فست فود بود، ولی مصرف سبزی‌ها و محصولات لبنی کم چرب، میوه‌ها، سیر و روغن مایع خیلی کم بود. الگوی غذایی سالم پس از تعدیل اثر انرژی دریافتی، میزان تحصیلات، شغل، سابقه‌ی فامیلی دیابت با نسبت شانس 52/0 (95 درصد فاصله‌ی اطمینان: 99/0-26/0) ارتباط معکوس با ابتلا به سندرم متابولیک داشت. الگوی غذایی غربی با سندرم متابولیک ارتباطی نداشت.نتیجه‌گیری: الگوی غذایی سالم ارتباط معکوس با ابتلا به سندرم متابولیک داشت، ولی الگوی غذایی غربی با سندرم متابولیک ارتباطی نداشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Association of Dietary Pattern and Metabolic Syndrome in 15- to 49-Years-old Women

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Barahimi 1
  • Ahmad Esmaeilzadeh 2
  • Farzadeh Rajaei 3
  • Akbar Hasanzadeh 4
  • Omolbanin Kafeshani 5
1 Urologist, Deputy of Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Food Security Research Center AND Department of Community Nutrition, School of Nutrition and Food Science, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Shahreza Health Center, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Assistant Professor, Department of Epidemiology, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
5 PhD Student, Food Security Research Center AND Department of Community Nutrition, School of Nutrition and Food Science, Isfahan University of Medical Science, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: The term ‘metabolic syndrome” is now used specifically to define a constellation of abnormalities including visceral obesity, insulin resistance, high fasting blood sugar, dyslipidemia and hypertension that are associated with increased risk for the development of fatty liver, asthma, cystic ovary syndrome, gall stone and some cancers. The exact mechanisms of the complex pathways of metabolic syndrome are not yet completely known but genetic factor, metabolic stress and environmental factor, such as diet, are considered. Although individual foods and nutrients have been associated with the metabolic syndrome, whether dietary patterns identified by factor analysis are also associated with this syndrome is not known. We aimed to evaluate the association of major dietary patterns characterized via factor analysis with insulin resistance and the metabolic syndrome among women.Methods: Usual dietary intakes were assessed in a cross-sectional study on 280 woman aged 15-49 years. Anthropometric and blood pressure measurements were performed, and biochemical markers were taken for biomarker assessment and dietary patterns identified via factor analysis.Findings: We identified 2 major dietary patterns, the healthy dietary pattern and the Western dietary pattern. After control for potential confounders, subjects in the highest tertile of healthy dietary pattern scores had a lower odds ratio for the metabolic syndrome (odds ratio: 0.58; 95% CI: 0.26-0.99) and there was not significant difference between the woman in the lowest tertile and women in the highest quintile of Western dietary pattern.Conclusion: Significant associations exist between the healthy dietary patterns identified via factor analysis and the metabolic syndrome.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dietary pattern
  • Metabolic Syndrome
  • Women
  • Factor Analysis

مراجع

  1. Reaven GM. Banting lecture 1988. Role of insulin resistance in human disease. Diabetes 1988; 37(12): 1595-607.
  2. Wilson PW, D'Agostino RB, Parise H, Sullivan L, Meigs JB. Metabolic syndrome as a precursor of cardiovascular disease and type 2 diabetes mellitus. Circulation 2005; 112(20): 3066-72.
  3. Munakata M, Honma H, Akasi M, Araki T, Kawamura T, Kubota M, et al. Japanese study to organize proper lifestyle modifications for metabolic syndrome (J-STOP-MetS): design and method. Vasc Health Risk Manag 2008; 4(2): 415-20.
  4. Lorenzo C, Williams K, Hunt KJ, Haffner SM. Trend in the prevalence of the metabolic syndrome and its impact on cardiovascular disease incidence: the San Antonio Heart Study. Diabetes Care 2006; 29(3): 625-30.
  5. Pradhan A. Obesity, metabolic syndrome, and type 2 diabetes: inflammatory basis of glucose metabolic disorders. Nutr Rev 2007; 65(12 Pt 2): S152-S156.
  6. Hu G, Qiao Q, Tuomilehto J, Balkau B, Borch-Johnsen K, Pyorala K. Prevalence of the metabolic syndrome and its relation to all-cause and cardiovascular mortality in nondiabetic European men and women. Arch Intern Med 2004; 164(10): 1066-76.
  7. Fakhrzadeh H, Ebrahimpour P, Pourebrahim R, Heshmat R, Larijani B. Metabolic Syndrome and its Associated Risk Factors in Healthy Adults: APopulation-Based Study in Iran. Metab Syndr Relat Disord 2006; 4(1): 28-34.
  8. Esmaillzadeh A, Mirmiran P, Azadbakht L, Etemadi A, Azizi F. High prevalence of the metabolic syndrome in Iranian adolescents. Obesity (Silver Spring) 2006; 14(3): 377-82.
  9. World Health Organization. The world health report 2003 - shaping the future. Geneva, Switzerland: World Health Organization; 2003.
  10. Feldeisen SE, Tucker KL. Nutritional strategies in the prevention and treatment of metabolic syndrome. Appl Physiol Nutr Metab 2007; 32(1): 46-60.
  11. Ford ES, Giles WH, Dietz WH. Prevalence of the metabolic syndrome among US adults: findings from the third National Health and Nutrition Examination Survey. JAMA 2002; 287(3): 356-9.
  12. Schulze MB, Hu FB. Dietary patterns and risk of hypertension, type 2 diabetes mellitus, and coronary heart disease. Curr Atheroscler Rep 2002; 4(6): 462-7.
  13. Azadbakht L, Mirmiran P, Esmaillzadeh A, Azizi F. Dairy consumption is inversely associated with the prevalence of the metabolic syndrome in Tehranian adults. Am J Clin Nutr 2005; 82(3): 523-30.
  14. Esmaillzadeh A, Mirmiran P, Azizi F. Whole-grain consumption and the metabolic syndrome: a favorable association in Tehranian adults. Eur J Clin Nutr 2005; 59(3): 353-62.
  15. Esmaillzadeh A, Kimiagar M, Mehrabi Y, Azadbakht L. The association between major dietary pattern and metabolic syndrome and its components among Iranian female [Thesis]. Tehran, Iran: Shahid Beheshti University 2008. [In Persian].
  16. Yusuf S, Hawken S, Ounpuu S, Dans T, Avezum A, Lanas F, et al. Effect of potentially modifiable risk factors associated with myocardial infarction in 52 countries (the INTERHEART study): case-control study. Lancet 2004; 364(9438): 937-52.
  17. Kim J, Mueller CW. Factor analysis: statistical methods and practical issues. Washington DC: SAGE Publications; 1978.
  18. Hadad Tabrizi S, Haji Faraji M, Houshiar Rad A, Abadi A, Hosseinpanah F. Association between the metabolic syndrome and food patterns in non-menopause women. Iran J Nutr Sci Food Technol 2010; 5(1): 39-48. [In Persian].
  19. Hosseini Esfahani F, Mirmiran P, Djazayeri S, Mehrabi Y, Azizi F. Change in food patterns and its relation to alterations in central adiposity in Tehranian of District 13 Adults. Iran J Endocrinol Metab 2008; 10(4): 299-312. [In Persian].
  20. Panagiotakos DB, Pitsavos C, Skoumas Y, Stefanadis C. The association between food patterns and the metabolic syndrome using principal components analysis: The ATTICA Study. J Am Diet Assoc 2007; 107(6): 979-87.
  21. Heidemann C, Hoffmann K, Spranger J, Klipstein-Grobusch K, Mohlig M, Pfeiffer AF, et al. A dietary pattern protective against type 2 diabetes in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC)--Potsdam Study cohort. Diabetologia 2005; 48(6): 1126-34.
  22. Williams DE, Prevost AT, Whichelow MJ, Cox BD, Day NE, Wareham NJ. A cross-sectional study of dietary patterns with glucose intolerance and other features of the metabolic syndrome. Br J Nutr 2000; 83(3): 257-66.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 33، شماره 322 - شماره پیاپی 322
فروردین و اردیبهشت 1394
صفحه 70-81

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 27 اردیبهشت 1393
  • تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار