بررسی دز اندام‌ها در آزمایش‌های رایج رادیوگرافی شهر یاسوج با استفاده از اندازه‌گیری تجربی و محاسبات Monte Carlo

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه فیزیک پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 دانشیار، گروه فیزیک، دانشکده‌ی علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی هسته‌ای، دانشکده‌ی علوم و فن‌آوری‌های نوین، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

4 دانشجوی دکتری، گروه فیزیک و مهندسی پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: تحقیقات در زمینه‌ی دوز دریافتی بیماران در بخش‌های رادیوگرافی، می‌تواند به بهینه‌سازی تکنیک‌های تصویربرداری و کاهش دوز دریافتی بیمار کمک کند. هدف از انجام این مطالعه، برآورد دوز دریافتی بیماران در بخش‌های رادیولوژی شهر یاسوج جهت تهیه‌ی اطلاعات لازم برای پرسنل پرتوکار، مردم جامعه و سازمان‌های مربوط بود.روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی- مقطعی در سال 1393 بر روی 3 دستگاه مولد پرتوی ایکس در 5 مرکز رادیولوژی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، دوز دریافتی اندام‌ها در آزمایش‌های رایج رادیوگرافی با استفاده از روش تجربی و محاسبات Monte Carlo ارزیابی شد. برای هر دستگاه، 12 بیمار مراجعه کننده به بخش رادیولوژی جهت انجام رادیوگرافی قفسه‌ی سینه به صورت تصادفی انتخاب شدند و مقادیر دوز سطحی (ESD یا Entrance surface dose) برای آزمایش‌های مرسوم رادیوگرافی با استفاده از دوزیمتر ترمولومی‌نسانس (TLD یا Thermoluminescence dosimeter) اندازه‌گیری گردید. سپس با استفاده از شبیه‌سازی، دوز رسیده به بافت‌های داخلی به دست آورده شد.یافته‌ها: دوز دریافتی پوست یا دوز سطحی (ESD)، برای رادیوگرافی‌های مرسوم برای نمای خلفی- قدامی قفسه‌ی سینه در محدوده‌ی 28/1-29/0 میلی‌گری بود. این مقدار، برای نمای قدامی- خلفی جمجمه در محدوده‌ی 80/3-96/1 میلی‌گری اندازه‌گیری شد. بیشترین دوز در تصویربرداری قفسه‌ی سینه به ریه‌ی بیماران زن رسیده بود. همچنین، در تصویربرداری جمجمه، بیماران زن دچار بیشترین تابش‌گیری ناخواسته بودند.نتیجه‌گیری: در تصویربرداری قفسه‌ی سینه و به ویژه تصویربرداری از بیماران زن، داشتن برنامه‌های کنترل کیفی (Quality control) یا تضمین کیفیت (Quality assurance) در مراکز رادیولوژی، امری اجتناب ناپذیر است که به دنبال آن، اخذ تصاویر با کیفیت بالا در ازای دوز دریافتی کمتر خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Absorbed Dose from Common Radiology Examinations in Yasuj, Iran, Using Experimental Measurement and Monte Carlo Calculations

نویسندگان [English]

  • Daryoush Shahbazi-Gahrouei 1
  • Mohammad Reza Abdi 2
  • Aghdas Paknejad 3
  • Milad Baradaran-Ghahfarokhi 4
1 Professor, Department of Medical Physics, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Associate Professor, Department of Physics, School of Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran
3 MSc Student, Department of Nuclear Engineering, School of New Science and Technology, University of Isfahan, Isfahan, Iran
4 PhD Student, Department of Medical Physics, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: The aim of this study was to investigate organ absorbed dose for the patients undergoing routine x-ray imaging procedures in hospitals under the control of Yasuj University of Medical Sciences, Iran, in year 2014 using experimental measurement and Monte Carlo calculations.Methods: Entrance surface dose for three common radiology examinations in five radiology centers was measured. The entrance surface dose was measured in 12 randomly selected patients (male and female) for each x-ray examination. Patients were not exposed to any additional radiation and the radiographs were used for diagnostic purposes.Findings: The entrance surface dose for the chest x-ray examinations were found to be in the range of 0.29 to 1.284 mGy. The ESD values for the skull examinations were in the range of 1.96 to 3.8 mGy. For both chest and skull examinations, females received the maximum imposed radiation dose.Conclusion: The results of the present study indicate a need for quality control (QC) and quality assurance (QA) programs to be undertaken to avert high cost and high patient doses. The recommendations to avoid unnecessary radiation exposure are also needed to decrease the patient’s absorbed dose.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Skin surface dose
  • Organ dose
  • Dosimetry
  • Radiology
  • Yasuj (Iran)

مراجع

  1. Cember H. Radiation dosimetry. In: Cember H, editor. Introduction to health physics. New York, NY: McGraw Hill Professional; 1993. p. 135-76.
  2. Shahbazi-Gahrouei D. Possible effect of background radiation on cancer incidence in Chaharmahal and Bakhtiari province. Iran J Radiat Res 2003; 1(3): 171-4.
  3. Shahbazi-Gahrouei D. Natural background radiation dosimetry in the highest altitude region of Iran. J Radiat Res 2003; 44(3): 285-7.
  4. Shahbazi-Gahrouei D. Annual background radiation in Chaharmahal and Bakhtiari province. Iran J Radiat Res 2003; 1(2): 87-91.
  5. Lindell B, Dunste HJ, Valentin J. International Commission on Radiological Protection: History, policies, procedures. Annals of the ICRP 1998; 28(1 Suppl): 1-29.
  6. Shahbazi-Gahrouei D. Entrance surface dose measurements for routine x-ray examinations in Chaharmahal and Bakhtiari hospitals. Iran J Radiat Res 2006; 4(1): 29-33.
  7. Shahbazi-Gahrouei D, Baradaran-Ghahfarokhi M. Assessment of entrance surface dose and health risk from common radiology examinations in Iran. Radiat Prot Dosimetry 2013; 154(3): 308-13.
  8. International Commission on Radiological Protection. The 2007 Recommendations of the International Commission on Radiological Protection. ICRP publication 103. Ann ICRP 2007; 37(2-4): 1-332.
  9. International Atomic Energy Agency. Postgraduate educational course in radiation protection and the safety of radiation sources [Online]. [cited 2002 Dec]; Available from: URL:
  10. http://www-pub.iaea.org/MTCD/publications/PDF/TCS-18_web.pdf
  11. International Atomic Energy Agency. Applying radiation safety standards in diagnostic radiology and interventional procedures using X rays [Online]. [cited 2006]; Available from: URL: http://www-pub.iaea.org/books/IAEABooks/7115/Applying-Radiation- Safety-Standards-in-Diagnostic-Radiology -and-Interventional-Procedures-Using-X-Rays
  12. Shabazi D. Quality control of the radiological equipment in Chaharmahal and Bakhtiari Hospitals. J Shahrekord Univ Med Sci 2004; 5(4): 11-8. [In Persian].
  13. Bahrouzkea Z, Shabazi D. The rate of exposure of patients in common X-ray examinations in radiology centers of Chaharmahal and Bakhtiari province. J Shahrekord Univ Med Sci 2005; 7(2): 57-63. [In Persian].
  14. Shahbazi-Gahrouei D, Baradaran-Ghahfarokhi M. Investigation of patient dose from common radiology examinations in Isfahan, Iran. Adv Biomed Res 2012; 1: 11.
  15. Shahbazi-Gahrouei D, Nazem M, Sharbafchizadeh M, Jafarpishehfard MS. The average of cumulative radiation dose in neonates in the neonatal surgery ward due to diagnostic and therapeutic radiologic procedures during the admission period. J Isfahan Med Sch 2011; 29(140): 626-33. [In Persian].
  16. Hourdakis C, Papageorgiou E, Tritakis P, Manousaridis G, Hadjiantoniou A. A national survey: II. performance of medical fluoroscopic X-ray systems in Greece. Radiat Prot Dosimetry 1999; 81(3): 205-19.
  17. Mosleh-Shirazi MA, Hadad K, Faghihi R, Baradaran-Ghahfarokhi M, Naghshnezhad Z, Meigooni AS. EchoSeed Model 6733 Iodine-125 brachytherapy source: improved dosimetric characterization using the MCNP5 Monte Carlo code. Med Phys 2012; 39(8): 4653-9.
  18. Jones D. Organ doses from medical X-ray examinations calculated using Monte Carlo techniques. London, UK: National Radiological Protection Board; 1985.
  19. Shahbazi-Gahrouei D, Gookizadeh A, Sohrabi M, Arab Z. Normal tissues absorbed dose and associated risk in breast radiotherapy. Journal of Radiobiology 2015; 2(1): 20-1.
  20. Faulkner K. Introduction to constancy check protocols in fluoroscopic systems. Radiat Prot Dosimetry 2001; 94(1-2): 65-8.
  21. Shahbazi-Gahrouei D, Ayat S. Determination of organ doses in radioiodine therapy using Monte Carlo simulation. World J Nucl Med 2015; 14(1): 16-8.
  22. Shahbazi-Gahrouei D, Razavi S, Salimi M. Effect of extremely low-frequency (50 Hz) field on proliferation rate of human adipose-derived mesenchymal stem cells. Journal of Radiobiology 2014; 1(2): 31-7.
  23. Begum Z. Entrance surface, organ and effective doses for some of the patients undergoing different types of X ray procedures in Bangladesh. Radiat Prot Dosimetry 2001; 95(3): 257-62.
  24. Zhu XR. Entrance dose measurements for in-vivo diode dosimetry: Comparison of correction factors for two types of commercial silicon diode detectors. J Appl Clin Med Phys 2000; 1(3): 100-7.
  25. Shahbazi-Gahrouei D, Gholami M, Setayandeh S. A review on natural background radiation. Adv Biomed Res 2013; 2: 65.
  26. Shahbazi-Gahrouei D, Aminolroayaei F. Investigating the entrance surface and collective doses for radiographic examination in neonatal intensive care unit. J Isfahan Med Sch 2015; 33(346): 1730-9. [In Persian].
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 34، شماره 371 - شماره پیاپی 371
فروردین و اردیبهشت 1395
صفحه 106-113

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 آبان 1394
  • تاریخ بازنگری: 31 فروردین 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار