بررسی اثربخشی آموزش فرزندپروری ذهن‌آگاهانه بر نشانه‌های بالینی و خودکارآمدی کودکان بیش‌فعال و کم‌توجه

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی بالینی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران

2 استادیار، گروه روان‌پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی و مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: اختلال بیش‌فعالی- کمبود توجه (Attention-deficit/hyperactivity disorder یا ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات روان‌پزشکی است که باعث آسیب در ابعاد مختلف از جمله تحصیلی، اجتماعی و خانوادگی می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه بر نشانه‌های بالینی و خودکارآمدی کودکان بیش‌فعال و کم‌توجه بود.روش‌ها: این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی با دو گروه شاهد و مورد در سه مرحله‌ی پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پی‌گیری دو ماهه بود. 60 کودک مبتلا به اختلال بیش‌فعالی- کمبود توجه که در نیمه‌ی دوم سال 1394 توسط روان‌پزشک اطفال در سطح شهر کاشان ارجاع شده بودند، به همراه مادرانشان انتخاب شدند. مادران، با استفاده از طرح بلوکی به طور تصادفی در دو گروه شاهد و مورد قرار گرفتند. کودکان این مادران در هر دو گروه با استفاده از پرسش‌نامه‌‌ی خودکارآمدی Morris (Roland-Morris disability questionnaire یا RMDQ) و پرسش‌نامه‌ی Swanson، Nolan و Pelham (Swanson, Nolan and Pelham-IV یا SNAP-IV) مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه مورد، 8 جلسه‌ی هفتگی آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه بر اساس شیوه‌نامه‌ی Kabat-Zinn دریافت کردند. داده‌های به دست آمده با استفاده از آزمون Repeated measures ANOVA مورد تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: افزایش خودکارآمدی هیجانی و اجتماعی و بهبود معنی‌دار علایم اختلال بیش‌فعالی- کمبود توجه در گروه مورد در مقایسه با گروه شاهد در مراحل پس‌آزمون و پی‌گیری مشاهده شد (001/0 > P).نتیجه‌گیری: آموزش فرزندپروری ذهن آگاهانه بر افزایش خودکارآمدی هیجانی و اجتماعی و کاهش علایم بیش‌فعالی و کمبود توجه کودکان تأثیر معنی‌داری دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Mindful Parenting Training on Clinical Symptoms and Self-Efficacy in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

نویسندگان [English]

  • Mahdiyeh Behbahani 1
  • Fatemeh Zargar 2
1 MSc Student, Department of Clinical Psychology, School of Medicine, Kashan University of Medical Sciences, Kashan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Psychiatry, School of Medicine AND Behavioral Sciences Research Canter, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: The attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is one of the most common psychiatric disorders that cause damage in different aspects such as educational, social, and familial. The purpose of this study was evaluation the effectiveness of mindful parenting training on clinical symptoms and self-efficacy in children with attention deficit hyperactivity disorder.Methods: This was a clinical trial study with two control and intervention groups in three stages of pre-test, post-test, and two-month follow up. Sixty children with attention deficit hyperactivity disorder referred by the child psychiatrists in Kashan city, Iran, during the second half of the year 2016 were selected along with their mothers. The mothers were assigned in two groups using permuted blocked randomization. Children of these mothers in both groups were evaluated in three steps using Morris self-efficacy questionnaire and Swanson, Nolan and Pelham (SNAP-IV) questionnaire. Intervention group received 8 weekly sessions of mindful parenting training based on Kabat-Zinn protocol. The obtained data were analyzed using repeated measurements analysis of variance.Findings: Significant increase of emotional and social self-efficacy and a meaningful improvement of symptoms of attention deficit hyperactivity disorder were seen in intervention group compared to the control group in post-test and follow up (P < 0.001 for all).Conclusion: Mindful parenting training has a significant effect on increasing emotional and social self-efficacy and reducing attention deficit hyperactivity disorder symptoms in children.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parenting
  • Mindfulness
  • Self-Efficacy
  • Attention deficit hyperactivity disorder

مراجع

  1. Sadock BJ, Sadock VA, Ruiz P. Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry. 11th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams and Wilkins; 2014. p. 443-61.
  2. Maniadaki K, Sonuga-Barke E, Kakouros E. Adults' self-efficacy beliefs and referral attitudes for boys and girls with AD/HD. Eur Child Adolesc Psychiatry 2006; 15(3): 132-40.
  3. Chronis AM, Lahey BB, Pelham WE, Jr., Williams SH, Baumann BL, Kipp H, et al. Maternal depression and early positive parenting predict future conduct problems in young children with attention-deficit/hyperactivity disorder. Dev Psychol 2007; 43(1): 70-82.
  4. Major A, Martinussen R, Wiener J. Self-efficacy for self-regulated learning in adolescents with and without attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). Learn Individ Differ 2013; 27: 149-56.
  5. Bandura A. Toward a psychology of human agency. ‎Perspect Psychol Sci 2006; 1(2): 164-80.
  6. Singer MJ, Humphreys KL, Lee SS. Coping self-efficacy mediates the association between child abuse and ADHD in adulthood. J Atten Disord 2016; 20(8): 695-703.
  7. Faraone SV, Biederman J, Spencer T, Wilens T, Seidman LJ, Mick E, et al. Attention-deficit/hyperactivity disorder in adults: an overview. Biol Psychiatry 2000; 48(1): 9-20.
  8. Bussing R, Mason DM, Bell L, Porter P, Garvan C. Adolescent outcomes of childhood attention-deficit/hyperactivity disorder in a diverse community sample. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry 2010; 49(6): 595-605.
  9. Heath CL, Curtis DF, Fan W, McPherson R. The association between parenting stress, parenting self-efficacy, and the clinical significance of child ADHD symptom change following behavior therapy. Child Psychiatry Hum Dev 2015; 46(1): 118-29.
  10. Bogels S, Restifo K. Mindful parenting: A guide for mental health practitioners. New York, NY: Springer; 2014.
  11. Bogels SM, Lehtonen A, Restifo K. Mindful parenting in mental health care. Mindfulness (NY) 2010; 1(2): 107-20.
  12. Townshend K. Conceptualizing the key processes of mindful parenting and its application to youth mental health. Australas Psychiatry 2016; 24(6): 575-7.
  13. Fadaei Z, Dehghani M, Tahmasian K, Farhadei M. Investigating reliability, validity and factor structure of parenting stress- short form in mother`s of 7-12 year-old children. J Res Behav Sci 2010; 8(2): 81-91. [In Persian].
  14. Sadrosadat S J, Houshyari Z, Zamani R, Sadrosadat L. Determinatio of psychometrics index of SNAP-IV rating scale in parents execution. J Rehab 2008; 8(4): 59-65. [In Persian].
  15. Weijer-Bergsma E, Formsma AR, de Bruin EI, Bogels SM. The effectiveness of mindfulness training on behavioral problems and attentional functioning in adolescents with ADHD. J Child Fam Stud 2012; 21(5): 775-87.
  16. van der Oord S, Bogels SM, Peijnenburg D. The effectiveness of mindfulness training for children with adhd and mindful parenting for their parents. J Child Fam Stud 2012; 21(1): 139-47.
  17. Duncan LG, Coatsworth JD, Gayles JG, Geier MH, Greenberg MT. Can mindful parenting be observed? Relations between observational ratings of mother-youth interactions and mothers' self-report of mindful parenting. J Fam Psychol 2015; 29(2): 276-82.
  18. Kirk BA, Schutte NS, Hine DW. Development and preliminary validation of an emotional self-efficacy scale. Pers Individ Dif 2008; 45(5): 432-6.
  19. Duncan LG, Coatsworth JD, Greenberg MT. A model of mindful parenting: implications for parent-child relationships and prevention research. Clin Child Fam Psychol Rev 2009; 12(3): 255-70.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 35، شماره 429 - شماره پیاپی 429
خرداد و تیر 1396
صفحه 511-517

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 بهمن 1395
  • تاریخ بازنگری: 06 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار