بررسی عملکرد غربالگری سرطان پستان و ارتباط آن با باورهای غربالگری سرطان پستان در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، کمیته‌ی پژوهشی دانشجویان، گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده‌ی پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

2 استادیار، مرکز تحقیقات چاقی مادر و کودک، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه، ارومیه، ایران

3 متخصص زنان و زایمان، دانشگاه علوم پزشکی البرز،کرج ،ایران

4 استادیار، گروه اپیدمیولوژی و آمارزیستی، دانشکده‌‌ی بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران

5 استادیار، مرکزتحقیقات علوم رفتاری و گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده‌ی پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مقدمه: غربالگری منظم، نقش مهمی در تشخیص زودهنگام سرطان پستان دارد. با توجه به شیوع بسیار بالای سرطان پستان و تشخیص دیرهنگام آن در ایران، این مطالعه با هدف تعیین عملکرد غربالگری سرطان پستان و ارتباط آن با باورهای غربالگری سرطان پستان انجام شد.روش‌ها: این مطالعه‌ی مقطعی، در سال 97-1396 در شهر تهران و با مشارکت 335 نفر از زنان واجد معیارهای ورود به مطالعه، مراجعه کننده به مراکز بهداشتی منتخب دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که به روش نمونه‌گیری در دسترس وارد مطالعه شدند، انجام شد. ابزار پژوهش شامل چک لیست اطلاعات عملکرد غربالگری سرطان پستان، پرسش‌نامه‌ی سنجش باورهای غربالگری سرطان پستان و چک لیست اطلاعات دموگرافیک بود. تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری توصیفی و آزمون t و Logistic regression انجام شد. 05/0 > P به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد.یافته‌ها: میانگین سن 335 نمونه‌ی شرکت کننده در مطالعه، 78/34 سال بود و اغلب شرکت کنندگان متأهل، خانه‌دار و دارای کفایت درآمد اقتصادی در حد کفاف زندگی بودند. میانگین ± انحراف معیار نمره‌ی باورهای غربالگری سرطان پستان 54/10 ± 03/41 بود. میانگین نمره‌ی باورهای غربالگری در افرادی که عملکرد غربالگری داشتند، 76/10 ± 70/42 و در گروهی که عملکرد غربالگری نداشتند، 38/9 ± 16/38 بود که تفاوت آماری معنی‌داری بر اساس آزمون t داشتند (001/0 = P). بر اساس Logistic regression از میان متغیرهای مستقل، سن، تحصیلات، وضعیت تأهل و نمره‌ی باور غربالگری سرطان پستان (آگاهی، نگرش و موانع غربالگری)، قابلیت پیش‌بینی عملکرد غربالگری سرطان پستان را داشتند (050/0 > P برای همه‌ی موارد).نتیجه‌گیری: مطابق با نتایج این مطالعه، پیشنهاد می‌شود در برنامه‌های غربالگری سرطان پستان، باورهای غربالگری سرطان پستان (آگاهی، نگرش و موانع غربالگری سرطان پستان) و عوامل اقتصادی- اجتماعی افراد مورد توجه قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Breast Cancer Screening Practice and its Relationship with Breast Cancer Screening Belief in Women Referred to Health Centers Affiliated to Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran

نویسندگان [English]

  • Marzieh Saei Ghare Naz 1
  • Hamideh Mohaddesi 2
  • Masoumeh Abed 3
  • Tayebeh Darooneh 1
  • Fatemeh Salmani 4
  • Farzaneh Rashidi-Fakari 1
  • Vida Ghasemi 1
  • Giti Ozgoli 5
1 PhD Candidate, Student Research Committee, Department of Midwifery and Reproductive Health, School of Nursing and Midwifery, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Maternal and Childhood Obesity Research Center, Urmia University of Medical Sciences, Urmia, Iran
3 Obstetrician and Gynecologist, Alborz University of Medical Sciences, Karaj, Iran
4 Assistant Professor, Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Health, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
5 Assistant Professor, Behavioral Sciences Research Center AND Department of Midwifery and Reproductive Health, School of Nursing and Midwifery, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background: Regular screening has an important role in early detection of breast cancer. Due to high prevalence of breast cancer and its late diagnosis in Iran, the aim of this study was to determine the breast cancer screening practice and its relationship with breast cancer screening beliefs.Methods: This cross-sectional study was carried out in Tehran, Iran, during the years 2017-2018 with participation of 335 women who met the inclusion criteria, referred to the selected health centers affiliated to Shahid Beheshti University of Medical Sciences; they were selected using convenience sampling method. Study tools included checklist of breast cancer screening information, breast cancer screening beliefs questionnaire, and demographic information checklist. Data were analyzed using descriptive statistics, t test and logistic regression analysis via SPSS software. The significance level was considered as P < 0.05.Findings: The mean age of 335 participants was 34.78 years, and the vast majority of them were married, housewife, and had good income. The mean ± standard deviation of the breast cancer screening beliefs score was 41.03 ± 10.54. The mean score of screening beliefs was 42.71 ± 10.76 and 38.16 ± 9.38 in subjects with and without screening practice, which showed a significant difference in t-test (P = 0.001). Based on logistic regression analysis, independent variables of age, education, marital status, and breast cancer screening belief score were predictive of breast cancer screening practice (P < 0.050 for all).Conclusion: According to the results of this study, breast cancer screening belief (awareness, attitude, and barrier of screening) and socioeconomic factors should be considered in breast cancer screening programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Breast Cancer
  • Screening
  • Beliefs
  • Women

مراجع

  1. Ferlay J, Hery C, Autier P, Sankaranarayanan R. Global burden of breast cancer. In: Li C, editor. Breast cancer epidemiology. New York, NY: Springer; 2010. p. 1-19.
  2. Taghavi A, Fazeli Z, Vahedi M, Baghestani AR, Pourhoseingholi A, Barzegar F, et al. Increased trend of breast cancer mortality in Iran. Asian Pac J Cancer Prev 2012; 13(1): 367-70.
  3. Torre LA, Bray F, Siegel RL, Ferlay J, Lortet-Tieulent J, Jemal A. Global cancer statistics, 2012. CA Cancer J Clin 2015; 65(2): 87-108.
  4. Haq A, Sofi NY. Vitamin D and breast cancer: Indian perspective. Clin Nutr Exp 2017; 12: 1-10.
  5. Jazayeri SB, Saadat S, Ramezani R, Kaviani A. Incidence of primary breast cancer in Iran: Ten-year national cancer registry data report. Cancer Epidemiol 2015; 39(4): 519-27.
  6. Ginsburg O, Bray F, Coleman MP, Vanderpuye V, Eniu A, Kotha SR, et al. The global burden of women's cancers: A grand challenge in global health. Lancet 2017; 389(10071): 847-60.
  7. Ahmadipour H, Sheikhizade S. Breast and cervical cancer screening in women referred to urban healthcare centers in Kerman, Iran, 2015. Asian Pac J Cancer Prev 2016; 17(S3): 143-7.
  8. Hajian TK, Auladi S. Awareness, attitude, and practice of breast cancer screening women, and the associated socio-demographic characteristics, in Northern Iran. Iran J Cancer Prev 2015; 8(4): e3429.
  9. Savabi-Esfahani M, Taleghani F, Tabatabaeia, M, Noroozi M, Lynge E. A qualitative exploration of personality factors in breast cancer screening behavior. Social Behavior and Personality 2018; 46(1): 91-8.
  10. Tazhibi M, Feizi A. Awareness levels about breast cancer risk factors, early warning signs, and screening and therapeutic approaches among iranian adult women: A large population based study using latent class analysis. Biomed Res Int 2014; 2014: 306352.
  11. Montazeri A, Vahdaninia M, Harirchi I, Harirchi AM, Sajadian A, Khaleghi F, et al. Breast cancer in Iran: Need for greater women awareness of warning signs and effective screening methods. Asia Pac Fam Med 2008; 7(1): 6.
  12. Tuzcu A, Bahar Z, Gozum S. Effects of interventions based on health behavior models on breast cancer screening behaviors of migrant women in Turkey. Cancer Nurs 2016; 39(2): E40-E50.
  13. Khazaee-Pool M, Montazeri A, Majlessi F, Rahimi FA, Nedjat S, Shojaeizadeh D. Breast cancer-preventive behaviors: Exploring Iranian women's experiences. BMC Womens Health 2014; 14(1): 41.
  14. Donnelly TT, Al Khater AH, Al Kuwari MG, Al-Bader SB, Al-Meer N, Abdulmalik M, et al. Do socioeconomic factors influence breast cancer screening practices among Arab women in Qatar? BMJ Open 2015; 5(1): e005596.
  15. VanDyke SD, Shell MD. Health Beliefs and breast cancer screening in rural appalachia: An evaluation of the health belief model. J Rural Health 2017; 33(4): 350-60.
  16. Iz FB, Tumer A. Assessment of breast cancer risk and belief in breast cancer screening among the primary healthcare nurses. J Cancer Educ 2016; 31(3): 575-81.
  17. Moodi M, Rezaeian M, Mostafavi F, Sharifirad GR. Determinants of mammography screening behavior in Iranian women: A population-based study. J Res Med Sci 2012; 17(8): 750-9.
  18. Ebadi A, Ozgoli G, Kariman N, Ghasemi V, Rashidi Fakari F, Saei Ghare Naz M. Translation and psychometric testing Persian Version of Breast Cancer Screening Belief Questionnaire (BCSBQ) in Iranian women. Journal of Caring Scinces 2018. [In Press].
  19. Lam M, Kwok C, Lee MJ. Prevalence and sociodemographic correlates of routine breast cancer screening practices among migrant-Australian women. Aust N Z J Public Health 2018; 42(1): 98-103.
  20. Charkazi A, Samimi A, Razzaghi K, Kouchaki GM, Moodi M, Meirkarimi K, et al. Adherence to recommended breast cancer screening in Iranian turkmen women: the role of knowledge and beliefs. ISRN Prev Med 2013; 2013: 581027.
  21. Khazaee-Pool M, Majlessi F, Foroushani AR, Montazeri A, Nedjat S, Shojaeizadeh D, et al. Perception of breast cancer screening among Iranian women without experience of mammography: a qualitative study. Asian Pac J Cancer Prev 2014; 15(9): 3965-71.
  22. Vahabi M. Knowledge of breast cancer and screening practices among Iranian immigrant women in Toronto. J Community Health 2011; 36(2): 265-73.
  23. Katapodi MC, Lee KA, Facione NC, Dodd MJ. Predictors of perceived breast cancer risk and the relation between perceived risk and breast cancer screening: a meta-analytic review. Prev Med 2004; 38(4): 388-402.
  24. Aminisani N, Fattahpour R, Dastgiri S, Asghari-Jafarabadi M, Allahverdipour H. Determinants of breast cancer screening uptake in Kurdish women of Iran. Health Promot Perspect 2016; 6(1): 42-6.
  25. Akinyemiju T, Ogunsina K, Sakhuja S, Ogbhodo V, Braithwaite D. Life-course socioeconomic status and breast and cervical cancer screening: Analysis of the WHO's Study on Global Ageing and Adult Health (SAGE). BMJ Open 2016; 6(11): e012753.
  26. Mamdouh HM, El-Mansy H, Kharboush IF, Ismail HM, Tawfik MM, ElBaky MA, et al. Barriers to breast cancer screening among a sample of Egyptian females. J Family Community Med 2014; 21(2): 119-24.
  27. Hajian-Tilaki K, Auladi S. Health belief model and practice of breast self-examination and breast cancer screening in Iranian women. Breast Cancer 2014; 21(4): 429-34.
  28. Kristiansen M, Thorsted BL, Krasnik A, von Euler-Chelpin M. Participation in mammography screening among migrants and non-migrants in Denmark. Acta Oncol 2012; 51(1): 28-36.
  29. Donnelly TT, Al-Khater AH, Al-Bader SB, Al-Kuwari MG, Abdul Malik MA, Al-Meer N, et al. Perceptions of Arab men regarding female breast cancer screening examinations-Findings from a Middle East study. PLoS One 2017; 12(7): e0180696.
  30. Attari SM, Ozgoli G, Solhi M, Alavi MH. Study of relationship between illness perception and delay in seeking help for breast cancer patients based on leventhal's self-regulation model. Asian Pac J Cancer Prev 2016; 17(S3): 167-74.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 36، شماره 500 - شماره پیاپی 500
آذر و دی 1397
صفحه 1234-1241

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 شهریور 1397
  • تاریخ بازنگری: 04 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار