بررسی الگوی توزیع چربی کبد با استفاده از روش تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) در بیماران کبد چرب غیر الکلی

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه فیزیک پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیک پزشکی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران

3 استادیار، گروه رادیولوژی، دانشکده‌ی پزشکی و بیمارستان گلستان اهواز، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز، اهواز، ایران

4 استادیار، گروه رادیولوژی، دانشکده‌ی علوم پزشکی بهبهان، بهبهان، ایران

چکیده

مقدمه: تعیین الگوی توزیع چربی کبد در بیماران کبد چرب غیر الکلی از نقطه نظر تشخیص شدت بیماری حایز اهمیت است. هدف از انجام مطالعه‌ی حاضر، بررسی توزیع فضایی چربی کبد با تکنیک گرادیان اکوی هم‌فاز- غیر هم‌فاز، در بیماران کبد چرب غیر الکلی بود.روش‌ها: این مطالعه‌ی مقطعی، آینده‌نگر پس از تأییدکمیته‌ی اخلاق، با رضایت آگاهانه بر روی 38 داوطلب در بازه‌ی زمانی بیشتر از دو سال انجام شد. معیارهای ورود، شامل بیماران بزرگ‌سالی بود که کبد چرب غیر الکلی در گزارش بیوپسی آنان به تأیید رسیده بود. معیارهای خروج، شامل حاملگی، مصرف الکل، فوبیای Magnetic resonance imaging (MRI)، سابقه‌ی بیماری‌های کبدی و استعمال داروهای کنترل کننده‌ی چربی بین بیوپسی و MRI بودند. سکانس تصویربرداری گرادیان اکوی هم‌فاز- غیر هم‌فاز با دستگاه 5/1 تسلا انجام شد. Fat fraction سگمنت‌های مختلف کبد محاسبه و با یکدیگر مقایسه شدند. از آمار توصیفی، Regression خطی و مجموعه‌ای از آزمون‌های آماری Spearman، Kruskal-Wallis و Mann-Whitney با در نظر گرفتن سطح معنی‌داری 050/0 > P در نرم‌افزار SPSS استفاده شد.یافته‌ها: 38 بیمار (شامل 22 مرد و 16 زن) با میانگین سن (6/10 ± 4/42 سال) بررسی شدند. مقدار چربی سگمنت‌های 3-1 (22/10 ± 63/11 درصد)، نواحی سطحی (67/11 ± 00/19 درصد) و عمقی سگمنت‌های 8-4 (59/12 ± 01/23 درصد) و بخش سطحی سگمنت 5 (19/12 ± 91/20 درصد) و کل کبد (57/11 ± 44/18 درصد) محاسبه گردید. ارتباط خطی مستقیم بین مقدار چربی ناحیه‌ی سطحی سگمنت 5، با یافته‌های بیوپسی مشاهده گردید (001/0 = P، 86/0 = 2R). مقدار میانگین چربی سگمنت‌های 3-1، از سایر نواحی آناتومیک کمتر (050/0 > P) و اختلاف مقدار چربی سایر گروه‌ها معنی‌دار نبود (050/0 < P).نتیجه‌گیری: توزیع فضایی چربی کبد در بیماران کبد چرب غیر الکلی، غیر یکنواخت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Pattern of Liver Fat Distribution Using Magnetic Resonance Imaging (MRI) Technique in Patients with Nonalcoholic Fatty Liver Disease

نویسندگان [English]

  • Mansour Zabihzadeh 1
  • Zahra Farzanegan 2
  • Mohamad Momen gharibvand 3
  • Azim Motamedfar 3
  • Mozafar Naserpour 4
1 Associate Professor, Department of Medical Physics, School of Medicine, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
2 MSc Student, Department of Medical Physics, School of Medicine, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Radiology, School of Medicine, Golestan Hospital, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
4 Assistant Professor, Department of Radiology, Behbahan School of Medical Sciences, Behbahan, Iran
چکیده [English]

Background: The aim of this study was to evaluate the spatial distribution of the liver fat with in-phase and out-of-phase gradient echo imaging technique in patients with nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD).Methods: This cross-sectional prospective study was conducted on 38 volunteers after approval by the Ethics Committee and obtaining informed consent, in the period of more than two years. Inclusion criteria were as being adult with confirmed NAFLD in biopsy findings, and exclusion criteria included pregnancy, alcohol consumption, claustrophobia, history of liver disease, and using lipid control drugs between biopsy and magnetic resonance imaging (MRI). The in-phase and out-of-phase sequences was performed with a 1.5 Tesla scanner. Fat fractions were calculated for different parts of the liver, and compared with each other. Descriptive statistics, linear regression, and a set of Spearman, Kruskul-Wallis, and Mann-Whitney tests were used with a significance level of P < 0.050 in SPSS software.Findings: 38 patients (22 men and 16 women) with mean age of 42.4 ± 10.6 years were investigated. The fat content for segments 1 to 3 (11.63 ± 10.22 percent), superficial (19.00 ± 11.67 percent) and deep (23.01 ± 12.59 percent) regions of segments 4 to 8, superficial region of segment 5 (19.00 ± 11.67 percent), and the whole liver (18.44 ± 11.57 percent) was measured. A direct linear relationship was found between the fat content of the surface region of segment 5 and biopsy findings (R2 = 0.86, P = 0.001). The average fat content of segments 1 to 3 was lower than other anatomical regions (P < 0.050), and the difference in fat content of other groups was not significant (P > 0.050).Conclusion: The spatial distribution of liver fat is heterogeneous in patients with NAFLD.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Magnetic Resonance Imaging
  • Nonalcoholic fatty liver disease
  • Body fat distribution

مراجع

  1. Vernon G, Baranova A, Younossi ZM. Systematic review: The epidemiology and natural history of non-alcoholic fatty liver disease and non-alcoholic steatohepatitis in adults. Aliment Pharmacol Ther 2011; 34(3): 274-85.
  2. Angulo P. Long-term mortality in nonalcoholic fatty liver disease: Is liver histology of any prognostic significance? Hepatology 2010; 51(2): 373-5.
  3. Nalbantoglu IL, Brunt EM. Role of liver biopsy in nonalcoholic fatty liver disease. World J Gastroenterol 2014; 20(27): 9026-37.
  4. Ratziu V, Charlotte F, Heurtier A, Gombert S, Giral P, Bruckert E, et al. Sampling variability of liver biopsy in nonalcoholic fatty liver disease. Gastroenterology 2005; 128(7): 1898-906.
  5. Vuppalanchi R, Unalp A, Van Natta ML, Cummings OW, Sandrasegaran KE, Hameed T, et al. Effects of liver biopsy sample length and number of readings on sampling variability in nonalcoholic Fatty liver disease. Clin Gastroenterol Hepatol 2009; 7(4): 481-6.
  6. Cassidy FH, Yokoo T, Aganovic L, Hanna RF, Bydder M, Middleton MS, et al. Fatty liver disease: MR imaging techniques for the detection and quantification of liver steatosis. Radiographics 2009; 29(1): 231-60.
  7. Kleiner DE, Brunt EM, Van Natta M, Behling C, Contos MJ, Cummings OW, et al. Design and validation of a histological scoring system for nonalcoholic fatty liver disease. Hepatology 2005; 41(6): 1313-21.
  8. Couinaud C. Anatomy of the dorsal sector of the liver: New considerations on liver anatomy . In: Couinaud C, editor. Surgical anatomy of the liver revisited. Paris, France: C. Couinaud; 1989.
  9. Choi Y, Lee JM, Yi NJ, Kim H, Park MS, Hong G, et al. Heterogeneous living donor hepatic fat distribution on MRI chemical shift imaging. Ann Surg Treat Res 2015; 89(1): 37-42.
  10. Bonekamp S, Tang A, Mashhood A, Wolfson T, Changchien C, Middleton MS, et al. Spatial distribution of MRI-Determined hepatic proton density fat fraction in adults with nonalcoholic fatty liver disease. J Magn Reson Imaging 2014; 39(6): 1525-32.
  11. Kang BK, Yu ES, Lee SS, Lee Y, Kim N, Sirlin CB, et al. Hepatic fat quantification: a prospective comparison of magnetic resonance spectroscopy and analysis methods for chemical-shift gradient echo magnetic resonance imaging with histologic assessment as the reference standard. Invest Radiol 2012; 47(6): 368-75.
  12. Hines CD, Frydrychowicz A, Hamilton G, Tudorascu DL, Vigen KK, Yu H, et al. T(1) independent, T(2) (*) corrected chemical shift based fat-water separation with multi-peak fat spectral modeling is an accurate and precise measure of hepatic steatosis. J Magn Reson Imaging 2011; 33(4): 873-81.
  13. Vu KN, Gilbert G, Chalut M, Chagnon M, Chartrand G, Tang A. MRI-determined liver proton density fat fraction, with MRS validation: Comparison of regions of interest sampling methods in patients with type 2 diabetes. J Magn Reson Imaging 2016; 43(5): 1090-9.
  14. Hong CW, Wolfson T, Sy EZ, Schlein AN, Hooker JC, Fazeli DS, et al. Optimization of region-of-interest sampling strategies for hepatic MRI proton density fat fraction quantification. J Magn Reson Imaging 2018; 47(4): 988-94.
  15. Merriman RB, Ferrell LD, Patti MG, Weston SR, Pabst MS, Aouizerat BE, et al. Correlation of paired liver biopsies in morbidly obese patients with suspected nonalcoholic fatty liver disease. Hepatology 2006; 44(4): 874-80.
  16. Larson SP, Bowers SP, Palekar NA, Ward JA, Pulcini JP, Harrison SA. Histopathologic variability between the right and left lobes of the liver in morbidly obese patients undergoing Roux-en-Y bypass. Clin Gastroenterol Hepatol 2007; 5(11): 1329-32.
  17. Sirlin CB, Reeder SB. Magnetic resonance imaging quantification of liver iron. Magn Reson Imaging Clin N Am 2010; 18(3): 359-81, ix.
  18. Karlas T, Petroff D, Garnov N, Bohm S, Tenckhoff H, Wittekind C, et al. Non-invasive assessment of hepatic steatosis in patients with NAFLD using controlled attenuation parameter and 1H-MR spectroscopy. PLoS One 2014; 9(3): e91987.
  19. Chu MJ, Dare AJ, Phillips AR, Bartlett AS. Donor hepatic steatosis and outcome after liver transplantation: A systematic review. J Gastrointest Surg 2015; 19(9): 1713-24.
  20. Choi WT, Jen KY, Wang D, Tavakol M, Roberts JP, Gill RM. Donor liver small droplet macrovesicular steatosis is associated with increased risk for recipient allograft rejection. Am J Surg Pathol 2017; 41(3): 365-73.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 36، شماره 502 - شماره پیاپی 502
آذر و دی 1397
صفحه 1314-1320

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 مرداد 1397
  • تاریخ بازنگری: 05 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار