بررسی ارتباط اختلالات شناختی با زاویه‌ی هایپوکامپال در بیماران مبتلا به Multiple Sclerosis

نوع مقاله : مقاله های پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه رادیولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد، گروه داخلی اعصاب، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3 دستیار، گروه رادیولوژی، دانشکده‌ی پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

4 استادیار، گروه روان‌پزشکی، دانشگاه پیام نور اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

مقدمه: Multiple sclerosis (MS)، شایع‌ترین بیماری التهابی است که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کند و اختلالات شناختی، شکایت رایج این بیماران است. هایپوکامپوس، بخشی از مغز است که نقش مهمی در شناخت دارد و بسیار حساس به تغییرات التهابی ناشی از MS می‌باشد. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی زاویه‌ی هایپوکامپ در تشخیص اختلالات شناختی بیماران MS به عنوان اولین مطالعه در این زمینه بود.روش‌ها: این مطالعه، یک مطالعه‌ی مقطعی آینده‌نگر بود که بر روی 39 بیمار مبتلا به MS که در سال‌های 95-1394 به بیمارستان‌های دانشگاهی شهر اصفهان مراجعه کرده بودند، انجام شد. بیماران بر اساس پاسخ‌گویی به پرسش‌نامه‌ی عصب شناختی MS به دو گروه با و بدون اختلالات شناختی تقسیم شدند. سن، جنس و میزان گستره‌ی معلولیت (Expanded disability status scale یا EDSS) بیماران مورد بررسی قرار گرفت. سپس، تمام بیماران تحت Magnetic resonance imaging (MRI) قرار گرفتند و زاویه‌ی هایپوکامپال، قطر شاخ بیفرونتال (Bifrontal diameter یا BFD) و عرض بطن سوم (Third ventricle width یا 3VW) بر اساس تصویربرداری آن‌ها اندازه‌گیری شد.یافته‌ها: اختلال شناختی، به شکل معنی‌داری با سن بیماران (130/0 = P و 164/0 = B) و EDSS (005/0 = P و 1/23 = B) مرتبط بود. هیچ ارتباطی بین اختلالات شناختی و زاویه‌ی هایپوکامپال یافت نشد (270/0 =P) و EDSS به طور معنی‌داری با زاویه‌ی هایپوکامپ همبستگی نداشت (500/0 = P و 317/0 = r). BFD و 3VW از نظر آماری با اختلال شناختی مرتبط نیستند (050/0 < P).نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، ارتباطی بین زاویه‌ی هایپوکامپال و عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به MS وجود نداشت. همچنین، این زاویه تحت تأثیر سن و جنس بیماران نبود. انجام مطالعات بیشتر با جمعیت نمونه‌ی بزرگ‌تر و در نظر گرفتن رژیم دارویی و مدت زمان بیماری توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Cognitive Disorders and Hippocampal Angle in Patients Multiple Sclerosis

نویسندگان [English]

  • Azin Shayganfar 1
  • Masoud Etemadifar 2
  • Nafiseh Nasr 3
  • Shokoufeh Mousavi 4
1 Assistant Professor, Department of Radiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
2 Professor, Department of Neurolgy, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
3 Resident, Department of Radiology, School of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
4 Associate Professor, Department of Psychology, Payame Noor University, Isfahan, Iran
چکیده [English]

Background: Multiple sclerosis (MS) is the most prevalent inflammatory demyelinating disease that involves central nervous system. Cognitive disorders are common complaint of patients with MS. Hippocampus is a part of brain that plays significant role in cognition, and is highly sensitive to inflammatory changes induced by MS. This study was the first study conducted to assess hippocampal angle in cognitive disorders occur in patients with MS.Methods: This was a prospective cross-sectional study conducted on 39 patients with MS referred to university hospitals in Isfahan City, Iran, during 2015-17. Patients were divided to two groups of with cognitive and without cognitive disorders based on Multiple Sclerosis Neuropsychology Questionnaire (MSNQ). Patients' age, gender, and Expanded Disability Status Score (EDSS) were evaluated. Then, all patients underwent magnetic resonance imaging (MRI) and hippocampal angle, bifrontal diameter (BFD), and third ventricle width (3VW) was measured based on their imaging.Findings: Cognitive dysfunction was significantly in association with patients age (P = 0.013; B = -0.164) and EDSS (P = 0.005; B = 1.23). No association was found between cognitive impairment and hippocampal angle (P = 0.270), and EDSS was not significantly correlated with hippocampal angle as well (P = 0.500, r = 0.317). In addition, BFD and 3VW were not statistically in correlation with cognitive impairment (P > 0.050).Conclusion: Based on findings of our study, there was no association between hippocampal angle and neurocognitive function of patients with MS. In addition, this angle was not affected by patients' age and gender as well. Further studies with larger sample populations and consideration of drug regimen and duration of disease are recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognition disorders
  • Hippocampal gyrus
  • Multiple Sclerosis
  • Magnetic Resonance Imaging

مراجع

  1. Estiasari R, Fajrina Y, Lastri DN, Melani S, Maharani K, Imran D, et al. Validity and reliability of Brief International Cognitive Assessment for Multiple Sclerosis (BICAMS) in indonesia and the correlation with quality of life. Neurology Research International 2019; 2019: 4290352.
  2. Ashtari F, Safaei A, Shaygannejad V, Najafi MA, Vesal S. Neuromyelitis optica spectrum disease characteristics in Isfahan, Iran: A cross-sectional study. J Res Med Sci 2017; 22: 41.
  3. Fauci AS. Harrison's principles of internal medicine. New York, NY: McGraw-Hill; 2008.
  4. Kutzelnigg A, Lassmann H. Cortical lesions and brain atrophy in MS. J Neurol Sci 2005; 233(1-2): 55-9.
  5. Houtchens M, Lublin F, Miller A, Khoury S. Multiple sclerosis and other inflammatory demyelinating diseases of the central nervous system. In: Daroff RB, Bradley WG, editors. Bradley's neurology in clinical practice. Philadelphia, PA: Saunders; 2012. p. 1283-313.
  6. Sicotte NL, Kern KC, Giesser BS, Arshanapalli A, Schultz A, Montag M, et al. Regional hippocampal atrophy in multiple sclerosis. Brain 2008; 131(Pt 4): 1134-41.
  7. Caon C, Zvartau-Hind M, Ching W, Lisak RP, Tselis AC, Khan OA. Intercaudate nucleus ratio as a linear measure of brain atrophy in multiple sclerosis. Neurology 2003; 60(2): 323-5.
  8. Damjanovic D, Valsasina P, Rocca MA, Stromillo ML, Gallo A, Enzinger C, et al. Hippocampal and deep gray matter nuclei atrophy is relevant for explaining cognitive impairment in MS: A multicenter study. AJNR Am J Neuroradiol 2017; 38(1): 18-24.
  9. Hayashi T, Wada A, Uchida N, Kitagaki H. Enlargement of the hippocampal angle: A new index of Alzheimer disease. Magn Reson Med Sci 2009; 8(1): 33-8.
  10. Messina S, Patti F. Gray matters in multiple sclerosis: Cognitive impairment and structural MRI. Mult Scler Int 2014; 2014: 609694.
  11. Basiratnia R, Amini E, Sharbafchi MR, Maracy M, Barekatain M. Hippocampal volume and hippocampal angle (a more practical marker) in mild cognitive impairment: A case-control magnetic resonance imaging study. Adv Biomed Res 2015; 4: 192.
  12. O'Brien A, Gaudino-Goering E, Shawaryn M, Komaroff E, Moore NB, DeLuca J. Relationship of the Multiple Sclerosis Neuropsychological Questionnaire (MSNQ) to functional, emotional, and neuropsychological outcomes. Arch Clin Neuropsychol 2007; 22(8): 933-48.
  13. Moradi Shahrbabak Z, Asgari K, Molavi H. Comparing memory and emotion in patients with multiple sclerosis and healthy individuals. J Mazandaran Univ Med Sci 2015; 25(123): 203-7. [In Persian].
  14. Martola J, Bergstrom J, Fredrikson S, Stawiarz L, Hillert J, Zhang Y, et al. A longitudinal observational study of brain atrophy rate reflecting four decades of multiple sclerosis: A comparison of serial 1D, 2D, and volumetric measurements from MRI images. Neuroradiology 2010; 52(2): 109-17.
  15. Bermel RA, Bakshi R. The measurement and clinical relevance of brain atrophy in multiple sclerosis. Lancet Neurol 2006; 5(2): 158-70.
  16. Thornton AE, Raz N, Tucke KA. Memory in multiple sclerosis: Contextual encoding deficits. J Int Neuropsychol Soc 2002; 8(3): 395-409.
  17. Benedict RH, Bruce JM, Dwyer MG, Abdelrahman N, Hussein S, Weinstock-Guttman B, et al. Neocortical atrophy, third ventricular width, and cognitive dysfunction in multiple sclerosis. Arch Neurol 2006; 63(9): 1301-6.
  18. Houtchens MK, Benedict RH, Killiany R, Sharma J, Jaisani Z, Singh B, et al. Thalamic atrophy and cognition in multiple sclerosis. Neurology 2007; 69(12): 1213-23.
  19. Morrow SA, Menon S, Rosehart H, Sharma M. Developing easy to perform routine MRI measurements as potential surrogates for cognitive impairment in MS. Clin Neurol Neurosurg 2017; 153: 73-8.
  20. Etemadifar M, Maghzi AH. Sharp increase in the incidence and prevalence of multiple sclerosis in Isfahan, Iran. Mult Scler 2011; 17(8): 1022-7.
  21. Killiany RJ, Hyman BT, Gomez-Isla T, Moss MB, Kikinis R, Jolesz F, et al. MRI measures of entorhinal cortex vs hippocampus in preclinical AD. Neurology 2002; 58(8): 1188-96.
  22. Brunner R, Schaefer D, Hess K, Parzer P, Resch F, Schwab S. Effect of corticosteroids on short-term and long-term memory. Neurology 2005; 64(2): 335-7.
  23. Caneda MA, Vecino MC. The correlation between EDSS and cognitive impairment in MS patients. Assessment of a Brazilian population using a BICAMS version. Arq Neuropsiquiatr 2016; 74(12): 974-81.
  24. Ruano L, Portaccio E, Goretti B, Niccolai C, Severo M, Patti F, et al. Age and disability drive cognitive impairment in multiple sclerosis across disease subtypes. Mult Scler 2017; 23(9): 1258-67.
مجله دانشکده پزشکی اصفهان
دوره 37، شماره 531 - شماره پیاپی 531
مرداد و شهریور 1398
صفحه 680-686

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 03 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 08 اردیبهشت 1403
  • تاریخ پذیرش: 17 فروردین 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار